ဤအခန္းတြင္ ပုဒ္မ- ၁၉၉ မွ ပုဒ္မ -၂၉၂ အထိ ပါရွိသည္။ နအဖ ဥပေဒအမွတ္ -၁၅/၂၀၁၀ ျဖစ္ေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ ဥပေဒ ကို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေအာက္ တို ဘာ လ ၂၁ ရက္ေန႔ ကပင္ ျပ႒ာန္းထား သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ရ ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ ပုဒ္မ -၁၁၄ တြင္” ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ပုဒ္မ -၅၆ အရ ခန႔္ထားေသာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းရမည္။ ”ဟုပါရွိသည္။ ပုဒ္မ -၅၆(၁) တြင္” နိုင္ငံ ေတာ္ သမၼတသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အမည္တင္သြင္းေသာ ပုဂၢိဳလ္အား ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ခန႔္ထားရမည္။ ထိုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အဖြဲ႕၏ အႀကီးအမွုးျဖစ္ရမည္။”ဟုလည္းျပ႒ာန္းထားသည္ကိုေတြ႕ရွိရပါသည္။
ယခု ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၉၉(က) တြင္ ”နိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲသည္ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ျဖစ္သည္။”ဟုေဖာ္ျပပါရွိသည္။ သမၼတ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ဤ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို လုံးဝမေတြ႕ရွိရပါ။ ပုဒ္မ -၂၀၀ (ဂ) တြင္” ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား။”ဟုေဖာ္ျပထားေသာ ၀န္ႀကီးမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲရန္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က မလိုအပ္ေတာ့ၿပီေလာ။ လက္ေတြ႕အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနရေသာ၀န္ႀကီးဌာန အားလုံးကို သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတ ႏွစ္ဦးတည္းက အကြက္စိေအာင္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ နိုင္ပါမည္ေလာ။
သမၼတစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္႐ုံမၽွျဖင့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လုံးဝမထားရွိျခင္းမွာ တိုင္းျပည္၏ ကြက္လပ္ႀကီး တခုအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို အားနည္းေစၿပီး လာဘ္ေပး လာဘ္ယူ အက်င့္ပ်က္ျခစားမွုမ်ားကို အားေပး အားေျမႇာက္ျပဳရန္ လမ္းဖြင့္ေပးထားသလို ျဖစ္ေနပါသည္။ သမၼတသည္ ဥပေဒျပဳ အာဏာကိုေရာ အုပ္ခ်ဳပ္ မွု အာဏာကိုပါ ႏွစ္ႀကိဳး သုံးႀကိဳးကိုင္ စနစ္ကိုက်င့္သုံးနိုင္ရန္ ဤကဲ့သို႔ ျပ႒ာန္းထားေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
ပုဒ္မ – ၂၁၆ တြင္” ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန႔္က်င္လၽွင္ ျပည္ေထာင္စု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာသည္ ျပည္ေထာင္စု လြတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဳနိုင္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မွုဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားသို႔ လည္း သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွံ့သည္။”ဟု ေဖာ္ျပခ်က္မွာ ဥပေဒျပဳအာဏာကိုပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာက လႊမ္းမိုးထား သည္ကို ထင္ဟပ္ေစသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္ေနပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏အထက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကိုထားရွိခြင့္ေပးထားျခင္းမွာ နိုင္ငံအတြက္ ႀကီးမားသည့္ အႏၲရာယ္ကိုသာ ျဖစ္ေပၚ ေစနိုင္ပါသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ နိုင္ငံတကာ သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာအတုယူၿပီး ဤကိစၥကို လုံးဝျပင္ဆင္ သင့္ပါသည္။စစ္ဗ်ဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ျပ႒ာန္းခိုင္းသည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ႀကီးက လိုက္နာ၍ ျပ႒ာန္းေနရ သည္ကို ထြက္ေပၚလာသည့္ ေလာေလာဆယ္ ဥပေဒမ်ားကို ၾကည့္ရွုေလ့လာ ျခင္းအားျဖင့္ ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုပုံ(Internet)
ပုဒ္မ – ၂၀၁ တြင္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးေကာင္စီကို အဖြဲ႕ဝင္ (၁၁) ဦးျဖင့္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ၁၁ ဦးတြင္ တစ္ဦးတည္းသာ အရပ္သားျဖစ္ေန သည္ ကို အထင္အရွားေတြ႕ရွိေနရပါသျဖင့္ စစ္ဗ်ဴရိုကရက္ လုံျခဳံေရးေကာင္စီကသာ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနေၾကာင္း ျငင္းကြယ္၍မရေတာ့ပါ။
ထို႔အျပင္ ပုဒ္မ ၂၀၁အရ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီကို ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႕ဝင္(၁၁)ဦးအနက္ ဒုသမၼတ တဦး၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒုတိယ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး စသည့္ ၆ ဦးတို႔မွာ တပ္မေတာ္မွ ျဖစ္ၾကရမည္ဟု ျပဌာန္း ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ထို ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ၁၁ ဦးတြင္ တပ္မေတာ္က ၆ ဦး အပိုင္ယူထားၿပီ ျဖစ္ေနရာ အမ်ားစုမဲ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ သမၼတသည္ အရပ္သားျဖစ္သည့္တိုင္ စစ္အုပ္စုအလိုမက်ပါက ဘာတခုမၽွေဆာင္ရြက္နိုင္စြမ္းရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။
ဤအခ်က္မ်ားအရ အရပ္သားအစိုးရတရပ္ကို မည္သို႔ထူေထာင္ပါမည္နည္း။ အရပ္သား ျပည္သူ႔အစိုးရ တရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လိုသည့္ ဆႏၵသေဘာ ထား ေဖာ္ျပခ်က္ တခ်က္တေလမၽွ ပါမလာသည္ကိုသာ ေတြ႕ျမင္သုံးသပ္ရပါသည္။ နိဒါန္း ေဖာ္ျပခ်က္ပါ ”နိုင္ငံေတာ္၌ တရားမၽွတျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမၽွျခင္း တည္း ဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ထြန္းကားေစလ်က္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူအမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေရး”ဆိုသည့္ မူႏွင့္ လုံးဝဆန႔္က်င္ေန ပါသည္။ ျပည္သူ အမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာ ၀ေျပာေရးျဖစ္သည့္ ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူကို ဆန႔္က်င္ထားေသာ စစ္ဗ်ဴရိုကရက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ မည့္ မည္သည့္ ပုဒ္မကို မဆိုပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။
ပုဒ္မ – ၂၁၅ တြင္” နိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ ေသာ္လည္းေကာင္း မိမိအားအပ္ႏွင္းထားသည့္ တာဝန္ႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို က်င့္သုံးေဆာင္ရြက္မွု သို႔တည္းမဟုတ္ က်င့္သုံးေဆာင္ ရြက္ေနသည့္အေနျဖင့္ ျပဳခဲ့ေသာျပဳလုပ္မွုအတြက္ မည္သည့္လႊတ္ေတာ္ မည္သည့္တရား႐ုံးတြင္မၽွ ေျဖရွင္းရန္ တာဝန္မရွိေစရ။ သို႔ရာ တြင္ ဤကဲ့သို႔ တာဝန္မရွိျခင္းသည္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတအား ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ စြပ္စြဲျပစ္ တင္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ျပ႒ာန္း ခ်က္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္း မရွိေစရ။”ဟု ေဖာ္ျပထားခ်က္သည္ နိုင္ငံေတာ္၏ တရားစီရင္ေရး အာဏာကို ေျဗာင္စိန္ေခၚ လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တရားဥပေဒ၏ အထက္တြင္မည္သူမၽွ မရွိေစရဟုဆိုေသာ္ျငားလည္း သမၼတရွိေနသည္ကို ဤပုဒ္မက ျငင္းပယ္ ဆန႔္က်င္ ထား သျဖင့္ ျပင္ ဆင္ျပ႒ာန္း ရမည့္ ပုဒ္မစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းသင့္ပါသည္။
ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးျခင္း ပုဒ္မ ၂၃၂ (ခ) (၁) တြင္ ”လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားထဲက ျဖစ္ေစ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ား ထဲကျဖစ္ေစ ပုဒ္မခြဲ (က) ပါသတ္မွတ္ထား သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ျပည့္စုံေသာ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရမည္။” ဟုပါရွိသည့္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူလည္း ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားျပဳမွုမ ရရွိသည့္ မည္သူ႔ကိုမဆို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ တာဝန္ ေပးအပ္ရန္ မသင့္ေတာ္ပါ။ သမၼတကလက္သင့္ ရာ စားေတာ္ေခၚနိုင္သည့္ အာဏာရရွိ ထားျခင္းမွာ ဒီမိုကေရစီမူႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေနပါသည္။ ထိုျပင္ ပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၁) တြင္ ”ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးသည္ နိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းျဖစ္လၽွင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးအျဖစ္ ခန႔္အပ္ တာဝန္ေပးျခင္း ခံရသည့္ ေန႔မွစ၍ တည္ဆဲ ၀န္ထမ္းစည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း မ်ားႏွင့္ အညီ နိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းအျဖစ္မွ အၿငိမ္းစားယူၿပီး ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။” ဟုပါရွိေသာ္လည္း
ပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၂) တြင္ ” ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန ႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားအတြက္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ ခန႔္အပ္ထားျခင္းခံရေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ တပ္မေတာ္မွ အၿငိမ္းစားယူရန္ သို႔မဟုတ္ ႏုတ္ထြက္ရန္မလို”ဟု ျပ႒ာန္းထားခ်က္မွာ ၀န္ထမ္း ႏွင့္ တပ္မေတာ္သား ကို အက်ိဳးခံစားခြင့္ခြဲျခားလိုက္ျခင္း သက္သက္ျဖစ္ေနပါသည္။ စကားရပ္မ်ားအရလည္း တပ္မေတာ္သားသည္ ၀န္ထမ္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပဆိုထားၿပီးျဖစ္ သျဖင့္ ပုဒ္မ ၂၃၂(ည) (၁) ႏွင့္ညီညြတ္ေစရန္ ဤပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၂) ကို လုံးဝပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။
တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာကို ေဖၚျပသည့္ ပုဒ္မ ၂၄၉ တြင္”ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန႔္က်င္လၽွင္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာသည္ တိုင္းေဒသ ႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဳနိုင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားသို႔ သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွ႕ံသည္။ ထို႔ျပင္ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒ တရပ္ရပ္အရ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳသည့္ ကိစၥရပ္ မ်ားသို႔ လည္း သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွံ့သည္။” ဟုေဖာ္ျပထားသည္မွာ အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာက တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၏ ဥပေဒျပဳနိုင္ေသာကိစၥရပ္မ်ားေပၚ လႊမ္းမိုးထားေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ပုဒ္မ ၂၁၆ ကဲ့သို႔ ျပည္ေထာင္စုမွာအတိုင္း ျဖစ္ေနပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္း ပုံ အရသာ ဖြဲ႕စည္းမည္ဆိုပါက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဥပေဒျပဳေရးအာဏာအထက္တြင္ ျပည္နယ္အစိုးရ လုံးဝမရွိရပါ။ ဥပေဒျပဳလြတ္ေတာ္ ကျပ႒ာန္းလိုက္ သည့္ ဥပေဒကိုသာ အစိုးရက လိုက္နာက်င့္သုံးရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ အခန္းက႑ကို ျမႇင့္တင္ရန္လိုအပ္ပါသျဖင့္ ဤပုဒ္မအား လည္းဖ်က္သိမ္းၿပီး ျပည္ေထာင္စုပီျပင္သည့္ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မ်ား ကိုတည္ေဆာက္ နိုင္မည့္ ပုဒ္မမ်ားကိုသာ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္း သင့္ပါ သည္။
တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးျခင္း ဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၆၁ (ဂ) တြင္” နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ သည္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိၿပီးသည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အား သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပး ရမည္။”ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ပုဒ္မ ၂၄၇ (က)တြင္ ”တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအမွူးးကို တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟု ေခၚေဝၚ ရမည္။” ဟုသာေဖာ္ျပပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုမွာကဲ့သို႔ သမၼတဟု ေခၚေဝၚရမည္ဟု မေဖာ္ျပေသာ္လည္း ”အႀကီးအမွူး သို႔မဟုတ္ အႀကီးအကဲ” ဟုေဖာ္ျပသင့္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု မပီသမွုတခ်က္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ လက္ရွိ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားသည္ မိမိတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ မိမိျပည္နယ္မွ ေရြးခ်ယ္ထား ျခင္းခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမဟုတ္သည္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္တို႔ရွိျပည္သူ လူထု၏ ေရြးခ်ယ္ခန႔္ ထားသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားမဟုတ္ဘဲ ခန႔္အပ္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ဗ်ဴရိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲယား ျဖစ္ေၾကာင္း ပီျပင္စြာေတြ႕ရွိရ ပါသည္။ ျပည္ သူ႔အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ေဝ လာေဝးၿပီး တလြဲတေခ်ာ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည့္ အေျခအေနကို ေရာက္ရွိေန သည့္အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲယား တစုံလုံး ကို အသစ္ျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္း သင့္ပါသည္။
တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕႐ုံး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕႐ုံးဆိုင္ရာ ပုဒ္မ- ၂၆၀ တြင္” တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာန အႀကီးအမွူး သည္ ရာထူးအေလ်ာက္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ အတြင္းေရးမွူးျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနသည္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕႐ုံးလည္းျဖစ္သည္။” ဟုလည္းေကာင္း၊ ခရိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆိုင္ရာပုဒ္မ- ၂၈၈ တြင္” ခရိုင္အဆင့္ ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို နိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမ်ားအား တာဝန္ေပး ေဆာင္ ရြက္ေစရမည္။” ဟု လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီက ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲယားျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ သည့္ ပုံသဏၭာန္ႏွင့္ ဘာမ်ားကြာျခားပါသနည္း။ ပါလီမန္ေခတ္၊ မ ဆ လ ေခတ္ႏွင့္ ဘာမ်ားကြာျခားပါသနည္း။
ဆန္းစစ္ၾကည့္ လိုက္လၽွင္ ေမ်ာက္ေလာင္း ေမ်ာက္ေလာင္းပင္ အတူတူႏွင့္ အႏူႏူ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဗ်ဴရိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွသည္ ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းခ်င္သည္ ဆိုလၽွင္ ယႏၲယားတစုံလုံးကို ေျပာင္းလဲပစ္ရန္ လိုပါသည္။ ျပည္သူ႔အတြက္ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ သည့္ ျပည္ သူ႔ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသို႔ မုခ် ေျပာင္းလဲပစ္ရမည့္ ေခတ္ေရာက္ေနပါသျဖင့္ ဤပုဒ္မအားလုံး ကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ ျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္စပ္ဆိုင္သည့္ ပုဒ္မ ၂၈၉ အရ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ ကို ျပ႒ာန္းသကဲ့သို႔ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခရိုင္ ၊ တိုင္း ေဒ သႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒမ်ား ကို ျပ႒ာန္းလာနိုင္လၽွင္ တနည္းတဖုံ ေျပာင္းလဲ လာနိုင္ပါသည္။ ျပည္သူ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္နိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ စစ္စစ္ကသာလၽွင္ ေဖာ္ေဆာင္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးျခင္း ဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၆၆ (ခ) တြင္” နိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ရန္သက္ဆိုင္ ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ တင္ျပလာ သည့္ ပုဂၢိဳလ္အား တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ဥပေဒခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးရ မည္။”ဟု ျပ႒ာန္းထားခ်က္ကိုေတြ႕ရပါသည္။ ပုဒ္မ ၂၆၆ (က)အရ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္သူမ်ား ထဲက ျဖစ္ေစ-ဟုလည္းေကာင္း ပုဒ္မ ၂၆၆(က)(၂) အရ အသက္ကန႔္သတ္ခ်က္မွအပ ပုဒ္မ ၁၂၀ တြင္ ေဖာ္ျပထား သည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံသူဟုလည္း ေကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ပုဒ္မ ၁၂၀ (ဂ) တြင္”ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ ကို္ယ္စားလွယ္ အျဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္တြင္ အနည္းဆုံး ၁၀ ႏွစ္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သူ။ (ဃ) ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္း ႏွင့္ျပည့္စုံသူ။ ဟု အထင္းအရွား ျပ႒ာန္းထားခ်က္ႏွင့္ ပုဒ္မ ၂၆၆(က) အရ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္မဟုတ္သူမ်ားထဲက ဟု ေဖာ္ျပခ်က္တို႔သည္ ဆန႔္က်င္ကြဲလြဲလၽွက္ ရွိပါသည္။
လက္ရွိ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္တြင္ ခန႔္အပ္ထားသည့္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္အား လုံးမွာ ၀န္ထမ္း မ်ားျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ ရွိရပါသည္။ ျပည္ သူက ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ထားျခင္းမရွိေသာ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားနည္းတူ တူညီခန႔္အပ္ ထားျခင္းျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ တရားခြင္ တြင္သာ အမွုလိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေနရသည့္ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ျပည္နယ္အဆင့္ရွိ ဥပေဒဝန္ထမ္း အဆင့္(၁) သို႔မဟုတ္ (၂) တို႔အေနျဖင့္ ၀န္ထမ္း သက္သက္ သာ ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ျပည္သူ ေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ၊ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမဟုတ္သည့္အတြက္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ အဆင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေလာက္ ျပည္သူကို ကိုယ္စားျပဳနိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ စစ္စစ္မ်ားျဖစ္မွ သာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တြင္ ျပည္သူ ကို ကိုယ္စားျပဳခြင့္ရွိပါသည္။ ဤသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ မူျဖစ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းျပန္ျဖင့္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပး သည့္စနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေနသည့္ ယခုကဲ့ သို႔ ေသာ ပုဒ္မအားလုံးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲသင့္ပါသည္။
ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသႀကီးအဆင့္ရွိ လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ ဥပေဒျပဳမွုအခန္းက႑ကို ေမွးမွိန္ေစပါသည္။ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ အသီးသီးရွိ တိုင္းရင္းသား အမ်ိဳးသားျပည္ သူမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒျပဳမွုမ်ားကို အေလး အနက္ထားရန္ အထူးလိုအပ္ပါသျဖင့္ ေရွးေရး အေျမာ္အျမင္ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ သေဘာထားမွန္သင့္ပါ သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္ေသာအစိုးရတရပ္အား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္နိုင္မည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအခန္း က႑ကို အသစ္ျပန္ လည္ျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။ အနာ ဂတ္ျပည္ေထာင္ စုစစ္စစ္ႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာအစိုးရ တရပ္ေပၚေပါက္ေရး လွုပ္ရွားမွုတိုင္းကို အားေပးျမႇင့္ တင္ေပးရပါလိမ့္မည္။