Very Important ရခုိင္ၿပည္ရွိမြတ္ဆလင္မ်ားသည္သဘာဝအေလွ်ာက္တုိင္းရင္းသား၊
နဳိင္ငံသားၿဖစ္ေၾကာင္း၊ၿပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သုိ႔ တင္ၿပသည္႔စာတမ္း …
– ဘီစီ ၅ ရာစုက ဂရိပန္းခ်ီေက်ာ္ဇူးဆစ္ဟာ သူရဲ႕ ရုပ္တူပန္းခ်ီကိုၾကည့္ျပီး တအားရယ္ေမာရာကေန ေသြးေၾကာျပတ္ေသသြားပါတယ္။
– ဘီစီ ၂၈၉ မွာ အာဂါသိုကလီးဆိုတဲ့လူဟာ သြားၾကားထိုးတံကို မ်ဳိခ်မိျပီး အသက္ရႈမရျဖစ္ေသပါတယ္။
– ဧကရာဇ္ဘုရင္ၾကီး အလက္ဇန္းဒါးသည္ဂရိတ္ဟာ ႏွစ္ရက္ႏွစ္ည ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲက်င္းပရာကေန ဖ်ားျပီးေသပါတယ္။
– အဂၤလန္ျပည္က ဂၽြန္ဘုရင္ဟာ အစားလြန္ျပီးေသဆံုးပါတယ္။
– ၁၂၆၉ ခုႏွစ္မွာ သူရဲေကာင္း စတုတၳဖ်ီ၀ါရိုင္းဆိုသူဟာ စစ္ပြဲေအာင္ႏိုင္ျပၤီး ၀ံ့ၾကြားစြာျပန္လာပါတယ္။ ရြံ႕ႏြံတစ္ခုေရာက္တဲ့အခါ ၀တ္ထားတဲ့သံခ်ပ္ကာ အက်ီ ၤရဲ႕အေလး ခ်ိန္ေၾကာင့္ ျမင္းေရာလူေရာ ျမဳပ္ျပီးေသပါတယ္။
– ၁၄၇၈ ခုႏွစ္မွာ ျမိဳ႕စားၾကီးေဂ်ာ့ကို သူ႔ရဲ႕ညီျဖစ္တဲ့ ရစ္ခ်က္က ၀ိုင္အရက္စည္ထဲ ႏွစ္သတ္ခဲ့ပါတယ္။
– စေကာ့တန္ျမိဳ႕စားၾကီး ဂ်ိမ္းေဒါက္ကလပ္ဟာ သူပထမဆံုးသယ္ေဆာင္တင္သြင္းလာခဲ့တဲ့ ေခါင္းျဖတ္စက္နဲ႔ သူကိုယ္တိုင္အသတ္ခံရပါတယ္။
– ျဗိတိသွ်စာေရးဆရာ ဖရန္႔ဆစ္ေဘကြန္ဟာ ဆီးႏွင္းက အေသေကာင္တစ္ခုကို မပုပ္ပြေအာင္တားဆီးႏုိင္စြမ္းရွိမရွိဆိုတာကို စမ္းသပ္တဲ့အေနနဲ႔ ၾကက္တစ္ေကာင္ကို သတ္ျပီး ဗိုက္ကိုခြဲလို႔ ႏွင္းခဲေတြျဖည့္လိုက္ပါတယ္။အဲဒီလိုလုပ္ေနရင္းနဲ႔ပဲသူ အေအးပတ္ျပီးေသသြားပါတယ္။
– ျဗိတိသွ်စာေရးဆရာ ေသာမတ္ေမဆိုသူဟာ အသက္ၾကီးျပီး တျဖည္းျဖည္း၀လာတဲ့အတြက္ ေမးေစ့ကိုအ၀တ္နဲ႔ပတ္ျပီး ဦးေခါင္းကသိုင္းထားရပါတယ္။ အဲဒီသိုင္းထား တဲ့ အ၀တ္ေၾကာင့္ အသက္ရႈၾကပ္ျပီးေသပါတယ္။
– ျဗိတိသွ်စာေရးဆရာ ေသာမတ္အုတ္ေ၀း ဆိုတဲ့လူဟာ ၁၆၈၅ ခုႏွစ္မွာ အလြန္ဆင္းရဲသြားပါတယ္။
အစာမရွိဘဲ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာေနခဲ့ရတဲ့အတြက္ သူတပါးထံက လက္ျဖန္႔ေတာင္းရာက ေငြတစ္ဂီနီရပါတယ္။ေပါင္မုန္႔တစ္လံုး၀ယ္စားပါတယ္။တစ္လုတ္တည္းနဲ႔ နင္ျပီး ေသ သြားပါတယ္။
– ျပင္သစ္စာေရးဆရာ ဂ်ီရပ္ဒီနာ့ဗယ့္ ဟာ ၁၈၅၅ ခုႏွစ္မွာ လမ္းေဘးမီးတိုင္တစ္တိုင္မွာ ဂါ၀န္တစ္ထည္နဲ႔ၾကိဳးဆြဲခ်ေသသြားပါတယ္။
– ၁၈၈၄ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္စံုေထာက္အဖြဲ႕ရဲ႕ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ အယ္လင္မင္ကာတင္ဟာ ကိုယ့္လွ်ာကိုယ္ကိုက္မိရာကေန အနာရွိန္တက္ျပီး ေသဆံုးသြားပါတယ္။
– ျဗိတိသွ်စာေရးဆရာ ျမိဳ႕စားၾကီး ဟယ္ရီစတင္းေဘာ့ဟာ ၁၉၀၅ မွာ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ကို အရက္မူးျပီးမီးထိုးတဲ့သံေခ်ာင္းနဲ႔ ရိုက္ႏွက္မယ္ျပဳရင္းပဲ မီးပံုထဲလဲ က်ေသ ပါတယ္။
– ျဗိတိသွ်စာေရးဆရာ အားေနာကင္းနက္ဟာ ျပင္သစ္ကေသာက္ေရဟာ စိတ္ခ်ရပါတယ္လို႔ ေဟာေျပာျပီးေရကို လက္ေတြ႕ေသာက္ျပပါတယ္။ အဲဒီေရကေန တိြဳက္ ဖိုက္ေရာဂါ ရျပီး သူေသသြားပါတယ္။
– ျဗိတိသွ်ကဗ်ာဆရာ လိုယိုနယ္ဂၽြန္ဆင္ဟာ ၁၉၀၂ မွာ အရက္ဆိုင္ကုလားထိုင္ေပၚက လိမ့္က်ျပီး ေသသြားပါတယ္။
– ရုရွားဘာသာေရးဆရာၾကီး ရပ္စျပဴတင္ကို ၁၉၁၆ ခုႏွစ္မွာ အဆိတ္ခတ္ထားတဲ့ကိတ္မုန္႔၊ ၀ိုင္အရက္ေတြနဲ႔လုပ္ၾကံေပမယ့္မေသပါဘူး။ ေသနတ္နဲ႔ ႏွစ္ၾကိမ္တိတိ ပစ္ ခတ္ လုပ္ၾကံေပမယ့္လည္း မေသပါဘူး။ေနာက္ဆံုး ၾကိဳးတုပ္ျပီး ျမစ္ထဲတြန္းခ်လိုက္ေတာ့မွ ေသပါတယ္။
– အေမရိကန္မွာေနတဲ့ နပိုလီယန္ရဲ႕အႏြယ္ေတာ္ ဂ်ာရိုဗီနပိုလီယန္ဟာ သူ႔ဇနီးေမြးထားတဲ့ ေခြးက ကိုက္လို႔ေသသြားပါတယ္။
– အေမရိကန္က ေကာလိပ္ေတာ္အရာရွိ လန္ဂလီေတာ္လီယားဟာ သူ႔ရဲ႕ အိမ္ထဲကို သူခိုး၀င္ရင္ ဖမ္းမိေအာင္လို႔ ေထာင္ေခ်ာက္ဆင္ထားပါတယ္။ ၁၉၄၇ မွာ သူ႔ေထာင္ေခ်ာက္ ကို သူျပန္မိသြားျပီး အပ္ခ်ဳပ္စက္နဲ႔ စာအုပ္ေတြ ေခါင္းေပၚျပဳတ္က်ေသပါတယ္။
– ဂရိဘုရင္ အလက္ဇန္းဒါးေနာက္တစ္ေယာက္ဟာ သူေမြးထားတဲ့ ေမ်ာက္က သူ႔ျပန္ကိုက္လိုက္လို႔ သြားဆိပ္တက္ျပီး ေသသြားပါတယ္။
ဂၽြန္ဒီလင္းဂါးဆိုတာ အေမရိကန္မွာ နံပတ္တစ္ လူဆိုးဂိုဏ္းေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ကို အေသပဲျဖစ္ျဖစ္အရွင္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဖမ္းမိခဲ့ရင္ ဆုေငြ ေဒၚလာ တစ္ေသာင္း ေပး မယ္လို႔အစိုးရက ေၾကျငာလိုက္ပါတယ္။ စံုေထာက္အဖြဲကလည္း သူ႔ေနာက္ကို တေကာက္ေကာက္လိုက္ေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လူဆိုးၾကီးဟာ ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္ ကို ေဒၚလာငါးေထာင္ေပးျပီး သူ႔မ်က္ႏွာကို ခြဲစိတ္ျပဳျပင္ပါတယ္။ လက္ေဗြရာေတြကိုလည္း ဖ်က္ဆီးပါတယ္။ဆရာက၀န္က အတတ္ႏိုင္ဆံုးကူညီေပ မယ့္ ေမ့ေဆးေပးတာ လြန္သြားလို႔ ေသသြားပါတယ္။
Credit – Original Writer
ရခုိင္ၿပည္ေၿမာက္ပုိင္း၊ဘဂၤလားေဒရွ္နယ္စပ္အနီး၊ဘူးသီးေတာင္ႏွင္႔ေမာင္ေတာၿမဳိ႕နယ္မ်ားတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာႏွင္႔၊ ရခုိင္စစ္တေကာင္း လူမ်ဳိးမ်ားေနထုိင္ၾကသည္။ ထုိ လူမ်ဳိးမ်ား သည္။ ေရွးပေ၀သဏီကပင္ ေနထုိင္ခဲ႔ၾကေသာ တုိင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ၿဖစ္ၾကသည္ ဟု ေအာက္ပါအတုိင္း အဂၤလိပ္လုိ ေရးသား ထားသည္ကုိ ဘာသာ ၿပန္ၿခင္းၿဖစ္ သည္။
………… In northern Rakhine State close the boder with the Bangladesh at Butheetaung and Maundaw township are where the Rohinggas and chittagarean live.These minority ethnic groups had settled in the boder region since early days.
ကမာၻအရပ္ရပ္ရွိ မြတ္စ္လင္မ္လူထုႀကီးတစ္ရပ္လုံးသည္ ႏွစ္စဥ္ႏွင့္အမွ် ရမဒြါန္လျမတ္တြင္ တစ္လတိတိ ဆြိယာမ္ ဥပုသ္သီတင္း ေဆာက္တည္ၾကတယ္။ တစ္လတိတိ ဥပုသ္သီတင္း ေဆာက္တည္ၿပီးသည့္ေနာက္ ေရွာင္ဝါလ္လဆန္း(၁)ရက္ေန႔တြင္ အီဒုလ္ဖိသြိရ္ ပြဲေတာ္ႀကီးကုိ တေပ်ာ္တပါး ဆင္ယင္က်င္းပၾကတယ္။
အီးဒ္ရဲ႔ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း၊ အဖန္တလဲလဲ ျပန္လာျခင္းလုိ႔ ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္နဲ႔အမွ် အဖန္တလဲလဲ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲဆင္ႏႊဲသည္ကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး အီးဒ္ေန႔လုိ႔ ေခၚျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ားသည္ လူမ်ဳိးတုိင္း၊ ဘာသာတုိင္းလုိလုိမွာပင္ ရွိၾကပါတယ္။ အစၥလာမ္သာသနာ မထြန္းကားမီေခတ္တြင္ အာေရဗ်လူမ်ဳိးမ်ားတြင္လည္း ၄င္းတုိ႔ ထုံးတမ္းစဥ္လာအရ ေပ်ာ္ရႊင္ရန္အတြက္ ရက္ ၂ ရက္ သတ္မွတ္ထားခ့ဲၾကတယ္။ ဒါေပမ့ဲ ၄င္းတုိ႔ဟာ ထုိေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ားတြင္ ႐ုိး႐ုိးေပ်ာ္ရႊင္မႈမ်ားသာမက အေပ်ာ္က်ဴးၿပီး မဖြယ္မရာကိစၥေတြ၊ ႐ုိင္းျပေသာ အျပဳအမူေတြ၊ လူမ်ဳိးေရးမုန္းတီးမႈေတြ အလြန္အကၽြံ ပါဝင္ေနခ့ဲတယ္။ ဒီက့ဲသုိ႔ တရားမ့ဲ ပရမ္းပတာ ျဖစ္ေနတာကုိ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္သခင္ ေတြ႔ျမင္သည့္အခါ ေပ်ာ္ရႊင္မႈလည္းပါ၊ လူထုမွာလည္း အက်ဳိးရွိ၊ သဘာဝလည္းက်၊ ခ်စ္ၾကည္ေရးလည္းရ၊ အစၥလာမ္ဝါဒလည္းျပန္႔၍ တကယ့္လူထု အင္အားျပႏုိင္ရန္ အလုိ႔ငွာ ယခင္ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ားကုိ ဖ်က္သိမ္းၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္ရန္အတြက္ ထုိႏွစ္ရက္အစား အျခားႏွစ္ရက္ကုိ သတ္မွတ္ေပးေတာ္မူခ့ဲပါတယ္။ ပထမရက္ကုိ (အီဒုလ္ဖိသြိရ္)လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ဒုတိယရက္ကုိ (အီဒုလ္အဒြ္ဟာ)လုိ႔ ေခၚပါတယ္။
မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ တရားေတာ္ႏွင့္အညီ တစ္လတိတိ ဆြိယာမ္ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ႏုိင္သည့္အတြက္ ဝမ္းသာျခင္း၊ အရွင္ျမတ္အား ေက်းဇူးတင္ျခင္းႏွင့္ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ရာတြင္ အငတ္ျပႆနာႏွင့္ အျမဲတန္း ရင္ဆုိင္ေနရေသာ ဆင္းရဲသားမ်ား၏ ဒုကၡေတြကုိ လက္ေတြ႔သိရွိလာၿပီး ဆင္းရဲသား ေက်ာမြဲမ်ားအား ကူညီေထာက္ပ့ံျခင္းမ်ားကုိ အေၾကာင္းျပဳၿပီး ပထမအီးဒ္ျဖစ္ေသာ (အီဒုလ္ဖိသြိရ္)ကုိ က်င္းပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
အီဒုလ္ဖိသြိရ္ပြဲေတာ္ေန႔မွာ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားဟာ တရားေတာ္ႏွင့္အညီ “ ဖိသြ္သြရဟ္ ”အလွဴဒါနကုိ ဆင္းရဲသူ၊ ဆင္းရဲသားတုိ႔အား ေပးလွဴၾကရပါတယ္။ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဟာ ဖိသြ္သြရဟ္အလွဴေၾကးကုိ မိမိအတြက္လည္း ေပးရပါတယ္။ မိမိရဲ႔ ဇနီးႏွင့္ သမီး၊ သားမ်ားအတြက္လည္း ေပးရပါတယ္။ ဖိသြ္သြရဟ္ေပးလွဴရန္ တာဝန္ရွိတ့ဲ မြတ္စ္လင္မ္တစ္ဦးဟာ အကယ္၍ ဖိသြ္သြရဟ္ မေပးလွဴလွ်င္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ သူရဲ႔ ဥပုသ္ေဆာက္တည္မႈကုိ လက္ခံေတာ္မူမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မြတ္စ္လင္မ္ေတြဟာ အီးဒ္ပြဲေတာ္မက်င္းပမီ ဆင္းရဲသူ၊ ဆင္းရဲသားတုိ႔အား “ ဖိသြ္သြရဟ္ ”ေပးလွဴၾကပါတယ္။ ဒီလုိ “ ဖိသြ္သြရဟ္ ”ေပးလွဴၾကျခင္းကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ဒီအီးဒ္ပြဲေတာ္ကုိ “ အီဒုလ္ဖိသြိရ္ ”တစ္နည္း “ ဖိသြ္သြရဟ္ ” ပြဲေတာ္လုိ႔ ေခၚဆုိျခင္းျဖစ္တယ္။
ဒီလုိ ဖိသြ္သြရဟ္ေပးလွဴျခင္းေၾကာင့္ အီးဒ္ပြဲေတာ္မွာ ပုိက္ဆံမရွိလုိ႔ မ်က္ႏွာငယ္ရသူ တစ္ေယာက္မွ်မရွိ။ ပုိက္ဆံမရွိလုိ႔ မပါဝင္လုိက္ရဘူးဆုိတ့ဲ အျဖစ္မ်ဳိးဟာ ေပၚေပါက္စရာအေၾကာင္း မရွိေတာ့တာ ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပြဲေတာ္မွာ ကုံလုံၾကြယ္ဝတ့ဲလူေရာ၊ မရွိဆင္းရဲတ့ဲလူေရာ၊ လွည္းေန ေလွေအာင္း ျမင္းေစာင္းမက်န္ ဆုိသလုိ မြတ္စ္လင္မ္တစ္မ်ဳိးသားလုံးဟာ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲ ႏုိင္ၾကပါတယ္။ အမွန္အတုိင္း ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ဒီပြဲေတာ္ဟာ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး၊ လူတန္းစားမခြဲ၊ သူေတာ္စင္မွန္သမွ် ပါဝင္ဆင္ႏႊဲၾကတ့ဲ “ သူေတာ္စင္တုိ႔ရဲ႔ ေအာင္ပြဲႀကီးပဲ” ျဖစ္ပါတယ္။
မြတ္စ္လင္မ္ေတြ ပထမအီးဒ္ပြဲေတာ္ကုိ ဘယ္လုိမ်ား က်င္းပၾကပါလိမ့္?
အီးဒ္ေန႔ မုိးလင္းသည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ မြတ္စ္လင္မ္မ်ားသည္ အယုတ္ အလတ္ အျမတ္ မေရြး၊ ႀကီးငယ္မဟူ၊ လွည္းေန ေလွေအာင္း ျမင္းေစာင္းမက်န္ လူထုႀကီးတစ္ရပ္လုံးသည္ ေရမုိးခ်ဳိးၾကတယ္။ အဝတ္ေကာင္း ဝတ္ၾကတယ္။ အေမႊးအႀကိဳင္မ်ား လိမ္းၾကတယ္။ ကုိယ္ႏႈတ္ႏွလုံးသုံးပါးလုံးျဖင့္ နိစၥထာဝရ မဟာကာ႐ုဏိက ျဖစ္ေတာ္မူထေသာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကုိ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္ကာ (မုဆြလႅာ)ေခၚ လူထုဝတ္ျပဳရာဌာနသုိ႔ တေပ်ာ္တပါး သြားၾကတယ္။ ဓနရွင္နဲ႔ ဆင္းရဲသား၊ သမၼတနဲ႔ သူေတာင္းစား၊ ျဖဴနက္မျခား၊ လူတန္းစားမခြဲဘဲ ေနထားက်က် အတန္းမ်ားစီၾကတယ္။ အရွင့္ေက်ာင္းေတာ္ (ကအ္ဗာဟ္)ဘက္သုိ႔ မ်က္ႏွာမူ၍ တစ္ဦးတည္းေသာ ေရွ႔ေဆာင္ဆရာေတာ္ရဲ႔ ေနာက္မွေန၍ တစ္ဆူတည္းျဖစ္ေတာ္မူထေသာ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္အား တညီတညြတ္တည္း၊ တစ္စိတ္တစ္လက္တည္း၊ တစ္သေဘာတည္း၊ တစ္မ်ဳိးတစ္စားတည္း ခဝပ္ကုိးကြယ္ ဝတ္ျပဳၾကတယ္။ ဒီက့ဲသုိ႔ တေပ်ာ္တပါး ခန္႔ခန္႔ညားညား ဝတ္ျပဳၿပီးသည့္ေနာက္ မြန္ျမတ္ေသာ တရားေဒသနာမ်ားကုိ နာၾကားၾကရပါတယ္။
“ အလႅာဟုအတ္က္ဗရ္၊ အလႅာဟုအတ္က္ဗရ္၊ လားအီလားဟ အိလႅလႅာဟု ဝလႅာဟုအတ္က္ဗရ္၊ အလႅာဟုအတ္က္ဗရ္၊ ဝလိလႅာဟိလ္ဟမ္ဒ္”
အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ အဒုတိေယာ၊ အသမာသေမာ၊ အတုေလာ၊ အပေမေယ်ာ၊ သႆေတာ အစရွိသည့္ အနေႏၲာ အနႏၲ တန္ခုိးေတာ္၊ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံေတာ္မူထေသာအရွင္ ျဖစ္ေတာ္မူပါ၏။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္မွအပ အျခားခဝပ္ကုိးကြယ္ျခင္းကုိ ခံထုိက္ေသာအရာဟူ၍ လုံးဝဘာမွမရွိ။ အထူးထူး အေထြေထြေသာ ခ်ီးမြမ္းေထာပနာျခင္းမ်ားကုိ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သာလ်င္ ခံထုိက္ေတာ္မူ၏။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ တမန္ေတာ္ခ်ဳပ္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ မုဟမၼဒ္သခင္အေပၚ ေကာင္းခ်ီးမဂၤလာ ေမတၱာမ်ား ပုိ႔သၾကပါ၏။
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား –
ဒီေန႔ ဒီရက္ဟာ အလြန္မြန္ျမတ္တ့ဲ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ဟာ သူမြန္သူျမတ္မ်ားအဖုိ႔ေတာ့ ေပ်ာ္ပြဲႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမ့ဲ မသူေတာ္မ်ားအဖုိ႔မွာေတာ့ ငုိပြဲႀကီးတမွ် ျဖစ္ပါတယ္။
အၾကင္မည္သူမဆုိ လျမတ္ရမဒြါန္၏ ဆြိယာမ္ – ဥပုသ္မ်ားကုိ ေစာင့္ထိန္း၏။ အီဒ္ဆြလာသ္ကုိ ဝတ္ျပဳ၏။ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္သည္ ထုိသူ၏ အျပစ္မ်ားကုိ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ျပဳေတာ္မူ၏။ ထုိသူ၏ မေကာင္းမႈမ်ားကုိ ေကာင္းမႈျဖင့္ အစားေပးသနားေတာ္မူမည္။
(ဗုခါရီက်မ္း၊ မြတ္စ္လင္မ္က်မ္း)
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား –
ဒီေလာကႀကီးဟာ အရိပ္ပမာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည့္ သခၤါရ ေလာကမွ်ျဖစ္ပါတယ္။ အုိျခင္း နာျခင္း ေသျခင္း တရားကုိ အျမဲတေစ သတိခ်ပ္ၾကေစလုိပါတယ္။ မႏွစ္က ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔အတူတူ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ၾကၿပီး အီးဒ္ပြဲေတာ္ ဆင္ႏႊဲခ့ဲၾကတ့ဲ မိဘေတြ၊ သားသမီးေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြ အားလုံးတုိ႔ဟာ ယခု အျပည့္အစုံရွိေကာင္းမွ ရွိၾကေတာ့မည္။ အခ်ဳိ႔ေသဆုံးသြားခ့ဲၾကၿပီ။
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား –
ယခုက့ဲသုိ႔ ေအးေအးေဆးေဆး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ အီးဒ္ပြဲေတာ္ကုိ ဆင္ႏႊဲႏုိင္ၾကသည့္အတြက္ အရွင္ျမတ္အား အထူးေက်းဇူးတင္ၾကပါ။ အထူး ခယ႐ုိက်ဳိး ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းၾကပါ။
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား –
မိမိတုိ႔ႏွင့္ အဖက္ဖက္မွ ဆက္စပ္လ်က္ရွိေသာ ဆင္းရဲသားလူထုအား တရားေတာ္ႏွင့္အညီ မိမိတုိ႔၏ ေခၽြးႏွဲစာမ်ားကုိ ရက္ရက္ေရာေရာ လွဴဒါန္းၾကပါ။ ခပ္သိမ္းကုန္ေသာ ေဝေနယ်သတၱဝါအေပါင္းတုိ႔သည္ အရွင့္အိမ္ေတာ္သားမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။ အိမ္ေတာ္သား အခ်င္းခ်င္း လစ္လ်ဴျပဳ မထားၾကပါနဲ႔။ ကူညီယုိင္းပင္းၾကပါ။ ခ်စ္ခင္ၾကပါ။ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ေမတၱာလက္ေဆာင္ ကမ္းလွမ္းၾကပါ။
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား –
မိမိတုိ႔၏ အဝတ္အစားမ်ာကုိ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း လွလွပပ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ျပဳလုပ္ၾကသလုိ မိမိတုိ႔၏ အတြင္းစိတ္ဓာတ္မ်ားကုိလည္း တကယ္တမ္း သန္႔ရွင္းေအာင္ ျပဳလုပ္ၾကပါ။
လူႀကီးမင္းမ်ားခင္ဗ်ား –
တမန္ေတာ္ျမတ္မုဟမၼဒ္သခင္က မိန္႔မွာေတာ္မူခ့ဲပါတယ္။ အီးဒ္ေန႔မ်ားတြင္ ဆြိယာမ္ဥပုသ္မေစာင့္ထိန္းရ။ အီးဒ္ေန႔ဟာ စားဖုိ႔ေသာက္ဖုိ႔၊ အိမ္သူအိမ္သားမ်ားနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေနၾကဖုိ႔ျဖစ္တယ္။
မြန္ျမတ္ေသာ တရားေဒသနာမ်ားကုိ နာၾကားၾကၿပီးေနာက္ အရွင္ျမတ္အထံေတာ္၌ ဆုမြန္ေကာင္းမ်ားေတာင္းဆုိၾကၿပီး အခ်င္းခ်င္း ဖက္လဲတကင္း ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ႏႈတ္ဆက္ၾကကာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္နဲ႔ ႐ုပ္သိမ္းလုိက္ၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ အီးဒ္ေန႔သည္ –
၁။ အရွင့္အား ခဝပ္ကိုးကြယ္ဝတ္ျပဳတ့ဲေန႔
၂။ အရွင့္အား ေက်းဇူးတင္တ့ဲေန႔
၃။ လူထုခ်စ္ၾကည္ေရးေန႔
၄။ လူထုညီညြတ္ေရးေန႔
၅။ လူထုေထာက္ပ့ံေရးေန႔
၆။ လူထုေပ်ာ္ရႊင္ေရးေန႔
၇။ လူထုေမတၱာ ကမ္းလွမ္းတ့ဲေန႔ ….. ျဖစ္တယ္ဆုိတာ အလြန္ထင္ရွားလွပါတယ္။
လူထုအေပါင္း ေဘးဘယာေဝးကြာ စိတ္ၾကည္ကုိယ္ခ်မ္း ရႊင္လန္းသာယာၾကပါေစကုန္သတည္း။
(သီရိပ်ံခ်ီ အလ္ဟာဂ်္ အလႅာမဟ္ ဃာဇီမုဟမၼဒ္ဟာရွင္မ္)
အစၥလာမ္သာသနာေရးရာေကာင္စီ သာသနာ့စာစဥ္ (၂၃) ဃာဇီ၏အသံ စာအုပ္မွ စုစည္းတင္ျပပါသည္။
Press TV
Saeed Kazim, a Rohingya Muslim who fled to Australia, told Press TV on Monday, “The Burmese military came and arrested me. They took me to a military camp. They really tortured me. They beat me.”
OICကဘဂါၤလီကုိရုိဟင္ဂ်ာၿပဳလုပ္ၿခင္းမဟုတ္၊သမုိင္း အေထာက္ အထားအရရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးမူလကတည္း က တုိင္းရင္း သား အၿဖစ္ရပ္ တည္ခဲ႔ေၾကာင္း ရွင္း လင္း ခ်က္
ရန္ကုန္တုိင္း၊ေဒသၾကီး၊အစုိးရရုံးအဖြဲ႔ရုံး၊အစည္းခန္းမ၌ ၿပဳလုပ္ေသာ ဘာသာေပါင္းစုံမွခ်စ္ၾကည္ညီၫြတ္ေရး အဖြဲ႕ ႏွင့္ၿမန္ မာႏုိင္ငံအမ်ဳိးသားလူ႕အခြင့္ အေရး ေကာ္ မရွင္ အဖြဲ႕ တုိ႔ ကုိ ေတြ႔ဆုံပြဲ တြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က မိမိနဳိင္ငံ တြင္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးခြဲၿခားမွဳကုိ လုံ႔၀လက္မခံဟု မိန္႔ၾကားခဲ႔ သည္႔အၿပင္ ေအာက္ပါစာပုိဒ္ကုိလည္း တင္ၿပခဲ႔ေၾကာင္းေတြ႔ ရ သည္။
OIC အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းရွိ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးမ်ားအား ႐ုိဟင္ဂ်ာအျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ ကုလသမဂၢထံ အခ်က္အ လက္ႏွင့္ တင္ျပ သြားရန္ ရွိသည့္ အေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံမွလည္း OIC တင္ျပမည့္အေပၚ ကုလသမဂၢအား အခ်က္ အလက္ မ်ားႏွင့္ ေျဖရွင္းတင္ျပသြားရန္ သမၼတက တုိက္တြန္းခဲ့ေၾကာင္း ခရစ္ ယာန္ ခ်စ္ၾကည္ေရး အသင္းအဖြဲ႕မွ အေထြေထြ အတြင္းေရး မွဴး ေဒါက္ တာ သာဥာဏ္ က ေျပာၾကားသည္။
ဥပေဒၿပဌာန္းၿပီးတုိင္းရင္းသား(၁၄၃)မ်ဳိးမွရုိဟင္ဂ်ာအေပါင္းပါလူမ်ဳိး(၉)မ်ဳိးကုိၿဖဳတ္ခ်ၿ႔ပီး နဳိင္ငံတကာစံမမီေသာ ၁၉၈၂ ခု နဳိင္ငံသား ဥပေဒ ၿဖင္႔လူမ်ဳိး(၁၃၅)မ်ဳိးဟု တစ္ဖက္သတ္ သတ္ မွတ္ ၍ရခုိင္ၿပည္နယ္မြတ္ဆလင္မ်ားကုိ လူမ်ဳိးဘာသာ ခြဲၿခား ဆက္ဆံလ်က္ရွိသည္မွာ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ ကပင္ အသိအမွတ္ၿပဳ ထားၿပီးၿဖစ္သည္။
လုိရင္းကုိအတုိခ်ဳပ္တင္ၿပရလွ်င္ ရခုိင္ၿပည္နယ္တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ ကုိးကြယ္သူ မ်ားကုိ သမုိင္းမွတ္တမ္း အေထာက္ အထားမ်ားအရ ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးသာၿဖစ္ေၾကာင္း၊ အကုိးအကား အေထားေပါင္းေၿမာက္မ်ားတင္ၿပခဲ႔ ေသာ္လည္း ထုိ အေထာက္အ ထားမ်ား ကုိ လက္မခံဘဲ၊ မည္သည္႔သမုိင္း တြင္ မရွိေသာ ဘဂၤလီ အမည္ကုိ ေပၚလစီတရပ္အၿဖစ္ ခ်မွတ္ၿပီး အဓမၼ သတ္မွတ္ ခဲ႔ၿခင္းသည္ ရခုိင္းၿပည္နယ္ မြတ္ဆလင္မ်ားအတြက္ အေၿခခံ အက်ဆုံး၊ၿပသနာ ဇစ္ၿမစ္ၿဖစ္ပါသည္။
ယခင္ရုိဟင္ဂ်ာ အမည္ကုိ အသိၿပဳထားၿပီး၊ ေရဒီယုိမွတဆင္႔ တုိင္းရင္းသား အစီစဥ္ ကုိ တပတ္လွ်င္ ၂ ၾကိမ္က် အသံလြင္႔ ခဲ႔ေၾကာင္း ၊စြယ္စုံက်မ္း အတြဲ(၉)ေမယု ခရုိင္ ေခါင္း စဥ္ေအာက္တြင္ ၎ေနရာတြင္ ေနထုိင္ ေသာ လူမ်ဳိးမ်ားသည္ အစၥလာမ္ဘာသာ ကုိးကြယ္ ေသာ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး မ်ားၿဖစ္ေၾကာင္း၊ေနထုိင္သူလူဦးေရ၏ ၉၇% ၿဖစ္ေၾကာင္း ေရးသား ထားေၾကာင္းေတြ႔နဳိင္ေသာ္လည္း ၿမန္မာနဳိင္ငံတြင္ ရုိဟင္ဂ်ာ လုံ႔၀မရွိဟု အၾကိမ္ၾကိမ္ၿငင္းဆန္ေနသည္ ၿပသနာတစ္ခုကုိ ေၿပေလ ေအာင္ေၿဖရွင္းနဳိင္မည္ မဟုတ္ ေပ။
ကမာၻ႔နဳိင္ငံေပါင္း (၁၈၂) နဳိင္ငံမွ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးမ်ား၏ ခုိင္လုံေသာ အေထာက္ အထားအရ အသိအမွၿပဳထားေသာ္လည္း ၿမန္မာနဳိင္ငံအစုိးရက ဘဂၤါလီဟု သုံးနဳံးလ်က္ သည္။လူဦးေရစစ္ေဆးေနသည္ အခ်ိန္တြင္ ပုံစံစာရြက္၏ေခါင္းစည္းတြင္ (ဘဂၤလီ ဆြဲ တင္ စစ္ေဆး) ဆုိ၍ပါသည္႔ အတြက္ ေဒသခံ ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္ ထိပ္တုိက္ရင္ ဆုိင္ မွဳ မ်ားၿဖစ္ လာခဲ႔သည္။
ထုိကဲ႔သုိ႔ စစ္ေဆးခ်က္အေပၚ တာ၀န္၀တၱရားေႏွာက္ယွက္သည္ဟုဆုိၿပီး ဦးေက်ာ္ၿမင္႔ႏွင္႔ အေပါင္းပါ တစ္စု ကုိ ဖမ္းစီးစစ္ေဆး လ်က္ရွိသည္။ထုိ အၿပင္ မၾကာေသမီးက ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္လွေအာင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးစု ေခါင္ေဆာင္ၿဖစ္ေန၍ ၎ေရွ႕ေန ဦးေက်ာ္လွေအာင္ ကုိ လည္း ဖမ္းစီးစစ္ေဆးလ်က္ ရွိသည္။
အခ်ဳပ္ဆုိရလွ်င္ ရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိး၊ၿမန္မာနဳိင္ငံသားအၿဖစ္ အသိအမွတ္ မၿပဳသေရြး ကာလပတ္လုံး ၿပသနာတက္ေနမည္ သာၿဖစ္ၿပီး။ၿပည္တြင္းၿပ သနာ မွေဒသ တြင္းၿပသနာ၊ ကမာၻ႕ၿပသနာအထိေရာက္ သြားေနၿပီၿဖစ္သည္။
ရခုိင္ၿပည္ရွိမြတ္ဆလင္မ်ားက ဘဂၤလီ မဟုတ္ဘဲ ဘဂၤလီဟု သတ္ မွတ္ၿခင္း၊ ထုိကဲ႔ သုိ႔ သတ္မွတ္ၿပီးလွ်င္ ဘဂၤလားေဒရွ္ ခုိး၀င္လာသူမ်ားၿဖစ္၍ ၎တုိ႔ အားလုံးဧည္႔ နဳိင္ငံ သား၊ၿပဳနဳိင္ငံ သား၊နဳိင္ငံၿခားသား ဟု သတ္မွတ္ရန္ ရယ္ရြယ္သည္ဟုရုိဟင္ဂ်ာလူမ်ဳိးမ်ားက ယုံၾကည္ထားသည္။
ယခင္ရုိဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိး ၊တုိင္းရင္းသား အစီစဥ္တြင္ အသံလြင္႔ခြင္႔ရရွိခဲ႔ေသာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကုိ အခု နဳိင္ငံၿခားသား အဆင္႔၊ ဒုတိယအဆင္႔၊ တတိယ အဆင္႔ ေလ်ာ႔ခ်သတ္မွတ္သည္ကုိ လက္ၿဖစ္ေၾကာင္းသုံးသပ္တင္ၿပ လုိက္ရေပသည္။
အကုိးအကားအနည္းငယ္ဤေနရာတြင္ တင္ၿပရလွ်င္ ေအာက္ပါ အတုိင္းၿဖစ္သည္။
၁၉၉၇ခုႏွစ္၊ မတ္လ၊ စာမူခြင့္ျပဳခ်က္အမွတ္-၃၄/၉၇(၃)ျဖင့္ “သာသနာေရာင္ ၀ါထြန္း ေစဖို႕”စာအုပ္ကိုဒုတိယ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ၀င္းေမာင္၊ ဦးစီးအရာရွိ (ပထမ တန္း) ျပန္ လည္ေန ရာ ခ်ထားေရးညႊန္ ၾကားေရးမွဴးရံုး ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနမွ ထုတ္ေ၀သည့္စာအုပ္တြင္ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းအနီး သေဘာၤမ်ား ပ်က္ ခဲ့ သျဖင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ သေဘာၤ သား မ်ား ထို စဥ္ အခါကပင္ ရမ္းၿဗဲကၽြန္း တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရေပသည္။
ရခိုင္ဘုရင္မဟာတုိင္စႏၵလက္ထက္ ေအဒီ၇၈၈-၈၁၀တြင္ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းအနီး သေဘာၤ မ်ားစြာပ်က္ခဲ့ေၾကာင္း အစၥလာမ္ ဘာသာ ၀င္ သေဘာၤသားမ်ားအား ရခိုင္ျပည္မ သို႕ပို႕ ကာ ေက်း ရြာမ်ားတြင္ အတည္တက်ေနရာ ခ်ထားေပး ခဲ့ ေၾကာင္း ေတြ႕ရ၏ ဟုေဖာ္ျပ ထားပါသည္။
ရခုိင္ေဒသကို ၿမန္မာဘုရင္ ဘိုးေတာ္ဘုရားအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္ ကာလအတြင္း ရခုိင္ ေဒသရွိ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ အားလံုး ကို ျမန္မာျပည္မရွိ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္မ်ား နည္းတူ ပသီ ကုလားဟု တရား၀င္သံုးႏႈန္းေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။
ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာန၊ မွထုတ္ေ၀ ေသာ ျမန္မာမင္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုစာတမ္းႏွင့္ဘုိးေတာ္ဘုရား၏ ရာဇသတ္ေခၚေသာ အမိန္႕ ေတာ္ျပန္တမ္းႀကီးစတုတၳပိုင္း၊ စာ(၂၅၄)။ေအဒီ၁၇၉၉ ခုႏွစ္ ထုတ္ သုေတသီ Francis Buchanan, M.D\A Comprative Vocabulary of Some of the Languages Spoken in the Burma Empire အမည္ရွိ စာအုပ္ မွာ ေအဒီ(၁၇၇၉) တြင္ အင္း၀၌ရံုးစိုက္ေသာ ၿဗိတိသွ်သံအဖြဲ႕၀င္ Francis Buchanan ကျမန္မာ ႏုိင္ငံအတြင္းရွိ တုိင္းရင္း သားစကားမ်ားကို သုေတသနျပဳခဲ့ရာ အာရ္ကန္ေဒသ အတြင္းရွိ စကားမ်ား တြင္ Rosswan ႏွင့္ Rooinga (ရိုဟင္ဂ်ာ) စကားႏွစ္မ်ိဳးႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း ၍ေလ့ လာ သံုးသပ္တင္ျပထားပါသည္။ ထိုသုေတသနစာတမ္း၏ စာမ်က္ႏွာ (၄၃) တြင္ Mr. Rennell has been induced to make a country named Roshaum occupy part of his map ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ The Mahommedanssettled at Arkan, call the country Rovingaw, the Persians call it Rekan ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ စာမ်က္ႏွာ (၅၅၊ ၅၆၊ ၅၇)တို႕တြင္ the first is that spoken by the Mohammedans, who have long settled in Arakan, and who call themselves Rooinga, or natives of Arkan ဟူ၍လည္းေကာင္း ေရးသားပါရွိၿပီး Rooinga စကား၊ Rossawan စကား၊ Banga စကားတို႕၏ ျခားနားခ်က္အျဖစ္ စကားလံုး(၅၀) ကိုဥပမာအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာစကားႏွင့္ ဘဂၤါစကား ကြာျခားခ်က္ရွိေၾကာင္း ေတြ႕ျမင္ ႏိုင္ပါသည္။
ယေန႕ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားေျပာေသာ စကားကုိ ဘဂၤါလီစကားထင္ေယာင္ထင္မွား ရွိေသာ္ လည္း အမွန္မွာရိုဟင္ဂ်ာ မ်ားေျပာ ေသာ စကားမွာ သမုိင္းတင္ ေ၀သာလီစကားပင္ျဖစ္ ပါ သည္။
ေအဒီ ၁၈၁၁ ခုႏွစ္၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွ ထုတ္ေ၀သည့္ The classic Journal Vol:4, By A-J Valpy ဆိုသူမွ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ရာ ထိုစာ အုပ္၏ စာမ်က္ႏွာ (၃၄၈) ႏွင့္ (၅၃၅) တုိ႕တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ ကိုထည့္သြင္းေဖာ္ျပ ထားျခင္း တို႕ ကိုေတြ႕ရွိရပါ သည္။*
ပထမ အဂၤလိပ္ -ျမန္မာစစ္ပြဲၿပီးေနာက္ ရႏၱပုိစာခ်ဳပ္အရ အာရကန္ေဒသႏွင့္တနသၤာရေဒသကို အေရွ႕အိႏိၵယကုမၸဏီ သို႕လႊဲေပးခဲ့ရာ Mr.Charles Paton သည္ ၁၈၂၆ခုႏွစ္မွစ၍ ရခိုင္ေဒသ ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္း ေဆာင္ ခဲ့သည္။
အာရကန္ေဒသစစ္ေတြခရိုင္ တစ္ခုလံုး၏လူဦးေရသည္ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္ စာရင္း အရ Mughs 60%, Mussalman 30%, Burmese 10% ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားပါသည္။ အာရကန္္ ေဒသေျမာက္ဦးၿမိဳ႕တြင္ အေရးပိုင္ခန္႕ၿပီး က်န္ေလး ၀တီ တြင္ ကၽြန္းအုပ္မ်ား ခန္႕အပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ ရာ၊ ကၽြန္းအုပ္ရာထူးမ်ားတြင္ Arrancan Mussalman, Ramoo Mug, Arrancan Mug မ်ားအားခန္႕အပ္ ထားခဲ့ေၾကာင္း အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားသျဖင့္ ၁၈၂၆ ခုႏွစ္အစီရင္ခံစာအရ ဆိုလွ်င္ ရိုဟင္ဂ်ာ မ်ားအား ArracanMussulman ဟုလည္းေကာင္း၊ ယခု ရခုိင္ ဆုိသူမ်ားအား Arracan Mug ဟုလည္းေကာင္း၊ ဗမာမ်ား အား Burmese ဟုလည္းေကာင္းတရား၀င္ ေခၚေ၀ၚသံုးခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါ သည္။ အဆုိပါ အစီ ရင္ခံစာ၏ စာမ်က္ႏွာ (၂၄) တြင္အာရကန္ ေဒသဖြား Arracan Mussalman တစ္ဦးျဖစ္ ေသာ Sheikh Soojah Kazee ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးနယ္ေျမ အမွတ္(၃၅)၊ ၃၆) ႏွင့္(၃၇) တို႕တြင္ ကၽြန္းအုပ္ခန္႕ ထားေၾကာင္း ေရးသား ထားပါသည္။လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ (၂၅-၉-၅၄)ရက္ေန႕တြင္ ႏုိင္ငံ ေတာ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက ျမန္မာ့ အသံလႊင့္ မိန္႕ခြန္း တစ္ရပ္တြင္ ရွင္းလင္းေျပာၾကား ရာ၌ဘူး သီးေတာင္ ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း မွာ ေန ထိုင္ၾကသည့္ ျပည္ေထာင္စုသားမ်ားမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳး သားမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းမိန္႕ ၾကားခဲ့ပါသည္။(၃.၁၁.၅၉) ေန႕ ႏွင့္ (၄.၁၁.၅၉)ေန႕ တို႕ တြင္ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕ နယ္ႏွင့္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ တုိ႕၌ ႏိုင္ငံေတာ္ ဒုတိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဦးဘေဆြ မိန္႕ခြန္းတြင္ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကယား၊ ရွမ္း၊ မြန္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္ကဲ့သို႕ပင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ား သည္လည္း တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႕ ၾကား ခဲ့ပါသည္။
(၄.၇.၆၁) တြင္ ေမယုခရိုင္ေမာင္ေတာၿမိဳ႕၌ ဒုတိယကာကြယ္ ေရးဦးစီး ခ်ဳပ္ (ၾကည္း) ဗိုလ္မွဴး ခ်ဳပ္ေအာင္ႀကီး က ႏုိင္ ငံေတာ္ ကိုယ္စားမိန္႕ ခြန္းေျပာၾကား ရာ၌ ကၽြႏု္ပ္တို႕ ဒီခရိုင္ မွာေန ထိုင္တဲ့လူေတြ ကိုရိုဟင္ဂ်ာလို႕ေခၚပါတယ္။
ေမယုခရိုင္ကို ျပည္ေထာင္ စုထဲမွာရွိတဲ့ လူနည္းစုတစ္စုလိုဘဲသေဘာထား မယ္ဟု ရွင္းလင္းမိန္႕ၾကားခဲ့ပါ သည္။ ေရ တပ္အႀကီးအကဲျဖစ္သည့္ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္(ေရ) ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္သန္းေဖ ကလည္း ရိုဟင္ဂ်ာဟု သံုး ႏႈန္း မိန္႕ၾကားခဲ့ပါသည္။ျမန္မာ့အသံမွ တုိင္းရင္းသား ဘာသာ စကားျဖင့္ ထုတ္လႊင့္သည့္အစီအစဥ္တြင္ ရွမ္း၊ကခ်င္၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ပအို႕၊ လားဟူ၊ ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ကယားဘာသာတုိ႕ကိုထုတ္လႊင့္ခဲ့ရာရိုဟင္ဂ်ာဘာသာအစီအ စဥ္ ကို(၁၅.၅.၆၁) မွစ၍(၁.၁၀.၆၅)ရက္ေန႕အထိထုတ္လႊင့္ခြင့္ရရွိခဲ့ပါသည္။*
(၁၉၆၄)ခုႏွစ္ ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္းထုတ္ေ၀ခဲ့ရာ စြယ္စံုက်မ္းအတြဲ(၉)၊ စာ မ်က္ ႏွာ(၈၉) ႏွင့္ (၉၀)တြင္ ေမယုနယ္ျခား ခရိုင္ တြင္ လူဦးေရ (၄)သိန္းေက်ာ္ (၅) သိန္း နီးပါး ရွိ၍ မ်ားေသာ အားျဖင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ တံငါ လုပ္ ငန္း မ်ားျဖင့္ သာ အသက္ေမြးၾကသည္။ လူမ်ားစု ၇၅% မွာရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္၍ ရခိုင္၊ ဒိုင္းနက္၊ ၿမိဳ၊ ခမြီးစေသာ တုိင္းရင္း သားလူမ်ိဳးစုမ်ား ရွိၾကသည္ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္။ၿဗိတိသွ် စြယ္စံု က်မ္းတြင္လည္း ရိုဟင္ဂ်ာ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ”Islamic Arakanese are known as Rohingyas, a name based on the historical name of the region, Rohang” ဟုေဖာ္ျပထားပါသည္။
တပ္မေတာ္ေခတ္ေရး စာေစာင္မ်ားအနက္ (၈.၈.၆၁) ေန႕ထုတ္ စာေစာင္ အတြဲ(၁၂)၊ အမွတ္(၉)တြင္ “ေပ်ာက္ေသာ သူျပန္ ၍ ေတြ႕သည့္ပမာ”ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေမယုနယ္ျခား ခရိုင္မွ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသားထု၏ မ်ိဳးရိုးစဥ္ ဆက္ေလ့လာ တင္ျပ ခ်က္ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း ေဆာင္းပါးကိုထည့္သြင္း ေဖာ္ျပခဲ့ရာ ေမယုနယ္ဟု သတ္မွတ္လိုက္ေသာ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ ေတာ နယ္ မ်ားတြင္ (၉၇%) သည္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္ၾက၏ ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္ သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၊ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ အထက္ တန္းေက်ာင္းသံုး ျမန္မာ ပထ၀ီ၀င္ ဖတ္စာ(၁၉၇၈)ခုႏွစ္ ျပဌာန္း စာအုပ္၏ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ားပ်ံ႕ႏွံ႕ေနထိုင္ရာ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမပံုကိုေဖာ္ျပထားပါသည္။ ရခိုင္ျပည္ နယ္ ေျမာက္ပိုင္း(စစ္ေတြလြင္ၿပင္ ေဒသ တ၀ုိက္ တနည္းအားၿဖင္႔ဘူး သီးေတာင္ႏွင့္ ေမာင္ေတာ ေဒသ အပါအ၀င္) လူမ်ိဳးမ်ားကို ရိုဟင္ဂ်ာႏွင့္သက္ လူမ်ိဳးမ်ားေနထိုင္ရာ ေဒသအျဖစ္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပ ပံုႏွိပ္ ထားျခင္း ျဖစ္ ပါ သည္။ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ တြင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေက်ာင္းသူ /ေက်ာင္းသားမ်ားအသင္းခ်ဳပ္ အဖြဲ႕အစည္းလည္း ထူေထာင္ ခြင့္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ရာ (၃-၁၂-၅၉)ရက္စြဲပါ မွတ္ပံုတင္ အမွတ္-၁၃၃/၅၉ ျဖင့္ ”This is to certify that Rangoon University RohingyaStudents Association is one of the Registered Association of the University of Rangon for the Academic year 1959-1960 ” ဟူ၍ မွတ္ပံု တင္ ခြင့္ရရွိခဲ့သည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၏ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၁၇)ရက္စြဲ ပါ စာအမွတ္- RG.7/60 ျဖင့္ ၁၉၆၀-၁၉၆၁ ခုႏွစ္အတြက္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ေက်ာင္း သူ/ေက်ာင္းသားမ်ား အသင္းခ်ဳပ္ကိုထပ္မံသက္တမ္းတိုး ခြင့္ရရွိ သည္ကိုေတြ႕ ရွိရပါသည္။
ရိုဟင္ဂ်ာဆိုေသာအေခၚအေ၀ၚအသံုးအႏႈန္းႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးႏႈင့္ ရိုဟင္ဂ်ာစကား တည္ရွိေနမႈကို (၁)ရခိုင္ဘုရင္ မ်ား ေခတ္ႏွင့္ ျမန္မာ ဘုရင္မ်ားေခတ္ (၂)အဂၤလိပ္ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ သည့္ေခတ္ (၃) ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရရွိေသာေခတ္ ဟူ၍ ေခတ္သံုးေခတ္တြင္ ေခၚေ၀ၚသံုးစြဲအသိ အမွတ္ျပဳခဲ့ သည့္ သမိုင္းအေထာက္ အထား အခ်ိဳ႕ ကိုေကာက္ႏႈတ္ တင္ျပ ထား သည့္ စာတမ္း ျဖစ္ပါသည္။ အထက္ပါ ေခတ္သံုး ေခတ္တြင္ ေလ့လာသံုးသပ္ပါကယေန႕ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးမ်ားသည္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ၏ တိုင္းရင္း သားႏိုင္ ငံသား မ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ထင္ ရွားရွား ေတြ႕ ျမင္ႏိုင္ ပါသည္။
ႏႈတ္ တစ္ရာစာတစ္လံုးဆိုသကဲ့သို႕ ႏႈတ္အားျဖင့္ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွင္း၊ သမိုင္း ထိန္ခ်န္စြပ္စြဲမႈမ်ား ျပဳ လုပ္ႏိုင္ ေသာ္လည္း သမိုင္းအေထာက္အထားမ်ား၊အစီရင္ခံစာမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္ ၏ေခတ္ အလိုက္ အစိုးရမ်ား၏ ေၾကျငာခ်က္မ်ား အသိ အမွတ္ျပဳခ်က္ မ်ားကိုမႈ သမိုင္းလိမ္ဟု ျငင္းဆိုႏိုင္မည္မဟုတ္သည့္ အျပင္ အစိုးရအဆင့္ဆင့္၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ မ်ားသည္ ပင္ရင္းအေထာက္ အထား Primary Source ဟုသမိုင္းသုေတသီမ်ားက မွတ္ယူသည္မွာ အစဥ္အလာျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခါ သမိုင္းကိုပင္မဆိုထားဘိ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လြပ္ေရး ရရွိၿပီးေခတ္အဆက္ဆက္ အစိုးရမင္း မ်ား၏ အသိ အမွတ္ ျပဳခ်က္မ်ား၊ အစိုးရဌာနမ်ားမွ တရား၀င္ ထုတ္ေ၀ သည့္စာအုပ္မ်ား၊ စြယ္စံုက်မ္းႏွင့္ ေက်ာက္စာမ်ားစသည့္ ပင္ရင္း အေထာက္အထားမ်ားကိုပင္ မသိက်ိဳးကြ်ံျပဳ၍ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားမရွိ၊ ဘဂၤါလီသာရွိသည္၊ အဂၤလိပ္ အစိုးရေခတ္မွ စ၍ ၀င္ေရာက္ လာသူမ်ားျဖစ္ သည္ဟု ေျပာ ဆိုသံုးႏႈန္းေနမႈ မ်ားသည္ အမွန္တရားကိုလက္ ကိုင္ ျပဳျခင္းမရွိ ဘဲ ႏိုင္လိုမင္း ထက္ျပဳလိုသည့္ သေဘာျဖင့္ ေျပာဆိုစြပ္စြဲ မႈမ်ားျဖစ္၍ ဤစာတမ္းပါ အခ်က္ အလက္ မ်ား၊ ျဖစ္ ရန္မွန္မ်ား၊ သမိုင္းမွန္ မ်ား၊အစီရင္ခံစာမ်ားစသည့္ ပင္ရင္းအေထာက္အထားမ်ား၊ စာအုပ္စာေပမွတ္ တမ္းမ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာစကားႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳး မ်ား ေရွး ပေ၀သဏီ ကပင္ ျဖစ္ တည္ေန သည့္ အေထာက္အထားမ်ားေလ့လာပါက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ ခိုး၀င္လာသူ လံုး၀မဟုတ္ ေၾကာင္းသိရွိႏိုင္ပါသည္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီးဒီမိုကေရစီေခတ္မွ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္ အထိ ရိုဟင္ဂ်ာ တုိင္းရင္းသား ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ လ.၀.က မွတ္တမ္းတြင္ တိုင္းရင္းသား စာရင္းေခါင္း စဥ္ ေအာက္ တြင္ ရခိုင္စစ္တေကာင္းလူမ်ိဳးဟု လည္းေကာင္း မွတ္ တမ္း မွတ္ရာမ်ား ရွိခဲ့ ေသာ္လည္း မည္သည့္မွတ္တမ္း မွတ္ရာတြင္မွ ရခိုင္ျပည္တြင္းေနမူစလင္မ်ားအား ဘဂၤါလီ ၿဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ တမ္း တင္ ခဲ့ဘူးျခင္းမရွိေၾကာင္း ေရးသားတင္ျပအပ္ပါသည္။
အထက္ပါအတုိင္းခုိင္မာေသာ သမုိင္းအေထာက္အထားမ်ား၊ ေခတ္ အဆက္ ဆက္ အစိုးရမ်ား၏ အသိအမွတ္ျပဳခ်က္ မ်ားရွိေနပါလွ်က္ လက္ရွိအစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ားသည္ ျဖစ္ရပ္ မွန္ ကို မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္၍ ရိုဟင္ဂ်ာမရွိ၊ ဘဂၤါလီျဖစ္ သည္ဟု မ်က္စိ မွိတ္ စြပ္စြဲေနျခင္းမွာ လူနည္းစုလူမ်ိဳးစု တစ္ရပ္ကိုေရမ်ားေရႏိုင္ မီးမ်ား မီးႏုိင္ဆိုသလို ျမန္မာျပည္ သူမ်ား အထင္အျမင္မွားေစလိုေသာ ဖန္တီးမႈဟု ရႈျမင္ရမည္သာျဖစ္ပါသည္။
နမၼတူ ။ ။ ႐ွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ နမၼတူၿမိဳ႕႐ွိ အစုိးရေက်ာင္းတြင္ တက္ေရာက္သင္ၾကားေနေသာ မြတ္စလင္မ္ကေလးငယ္မ်ားအား ေက်ာင္း အုပ္ ဆရာမႀကီး မွ ဘာသာေရးအရ ဖိႏွိပ္ၿပီး ဘုရား႐ွိခုိးခုိင္းရာ ကေလးမွ ဘုရား႐ွိမခုိးသျဖင့္ ေက်ာင္းထြက္လက္မွတ္ေပးၿပီး ေက်ာင္း မွထြက္ရန္ ဇြန္လ(၁၉) ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္းသတင္းရ႐ွိသည္။
နမၼတူ ဗုိလ္ခ်ဳပ္လမ္း႐ွိ အမက(၃) မူလတန္းလြန္ေက်ာင္းတြင္ ဇြန္လ (၁၉)ရက္ေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဆုိပါေက်ာင္းတြင္ ဗုဒၶ ဘာသာဘုရား ႐ွိခုိးမႈမ်ားျပဳလုပ္ ရၿပီး ေက်ာင္း တက္ေနေသာ မြတ္စလင္မ္ေက်ာင္းသူ ကေလးမ်ားအားလည္း ႐ွိခုိးခိုင္းရာ မြတ္စ လင္မ္ ေက်ာင္းသူေလး တစ္ဦးမွ ရွိခုိးမႈမျပဳ သျဖင့္ ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမႀကီး ေဒၚစန္းစန္းျမင့္ က ဆူပူေငါက္ငမ္းခဲ့ပါတယ္။ တဆက္တည္း ဘုရား မရွစ္ ခုိး ႏိုင္လွ်င္ ေက်ာင္းထြက္ လက္မွတ္ ယူၿပီး ေက်ာင္းထြက္သြားဟု ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ရက္ ေက်ာင္းတက္ရန္ ေက်ာင္းသုိ႔ေရာက္ရာ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီးမွ ေက်ာင္းထြက္လက္မွတ္အဆင္သင့္လုပ္ထားၿပီး ေက်ာင္း ထြက္ လက္မွတ္ ယူၿပီး ေက်ာင္း ထြက္ရန္ ေျပာၾကားေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသူေလးမွ သူ႔မိခင္အားလာေရာက္ေခၚေသာေၾကာင့္ အျခားေသာ မြတ္လင္မ္ လူႀကီး တခ်ဳိ႕ႏွင့္အတူ ေက်ာင္းသုိ႔ လိုက္သြား ၍ ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမႀကီးအား မနက္ခင္းပိုင္းတြင္ပင္ သြားေရာက္ေတြ႕ဆုံ ခဲ႔ ေၾကာင္း သိရတယ္။
သုိ႔ေသာ္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီးမွ ‘ဒီအမိန္႔ဟာ ပညာေရးဌာနကေန ႐ွိခုိးဖုိ႔အတြက္ ျပဌာန္းထားတာျဖစ္တယ္။ ျပဌာန္းထားတာကုိ မလိုက္နာ တဲ့ အတြက္ ေက်ာင္းထုတ္ ဖုိ႔ ေက်ာင္း ထြက္ လက္မွတ္ လုပ္ေပးတာ’ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၾကားခဲ့တာေၾကာင့္ ေက်ာင္းသူေလး မိခင္ႏွင့္အတူ လိုက္ပါသြား ေသာ မြတ္စ လင္မ္လူႀကီးမ်ားက ‘ဘုရား႐ွိခုိးရမယ္ဆုိရင္ အျခားေသာ မြတ္စလင္မ္ကေလးေတြလည္း ႐ွိမခုိးႏိုင္တဲ့အတြက္ သူ တုိ႔ အားလုံး ကုိလည္း ေက်ာင္း ထြက္ လက္မွတ္ေပးပါ’လုိ႔ ေတာင္းဆုိေၾကာင္း ျပန္လည္ေျပာၾကားလိုက္သည့္ အတြက္ ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမႀကီး မွ နမၼတူ ၿမိဳ႕ဦး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသုိ႔ ဖုန္းဆက္ၿပီး ေခၚလိုက္သည္ဟု သိရပါတယ္။ ထုိကဲ့သုိ႔ ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမႀကီးမွ ဖုန္းဆက္ လိုက္ သည့္အတြက္ ၿမိဳ႕ဦးေက်ာင္းမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ၂-ပါးေရာက္႐ွိလာၿပီး ၎တုိ႔ေနာက္မွ ဆုိင္ကယ္ အစီး(၃၀)ခန္႔ လူအုပ္ႀကီးက တုတ္၊ ဓါးမ်ား ကိုင္ေဆာင္ကာ ေရာက္႐ွိလာၾကပါတယ္။
ၿမိဳ႕ဦးဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးက ေမးျမန္းၿပီးသည့္ေနာက္ ‘ဒါဟာ ဘာသာေရးကိစၥျဖစ္တယ္။ လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ပိုင္ခြင့္ ႐ွိတယ္’ ဟုေျပာၿပီး ျပန္သြားခဲ့ပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီးမွ ‘ဒါဟာ ပညာေရးဌာနက ျပ႒ာန္းထားတာျဖစ္လုိ႔ လုပ္ကုိ လုပ္ရ မယ္’လုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ တုတ္၊ ဓါးမ်ား ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ လူတစ္စုက ေက်ာင္း၀င္းအျပင္ဘက္တြင္ စု႐ုံးေနေသာ္လည္း လုံၿခံဳ ေရး မွ မတားဆီးပဲ ႐ွိေနခဲ့ပါတယ္။ အဆုိပါ ကိစၥမွာ မနက္ ၁၁း၃၀ နာရီ ခန္႔တြင္ လူစုကြဲၿပီး ျပန္လည္ ၿငိမ္သက္ သြားခဲ့ေၾကာင္း သိရ ပါတယ္။
ေန႔လည္ ၃-နာရီခန္႔တြင္ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမွ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအား အစည္းအေ၀းေခၚယူၿပီး ေျပာၾကားရာတြင္ ‘ကုလားေတြဟာ လက္ တစ္ဆုတ္ စာသာ႐ွိေၾကာင္း၊ တုိ႔ဗမာေတြ က အင္အားမ်ားတယ္၊ တုိ႔လုပ္လိုက္ရင္ သူတုိ႔ေသကုန္မယ္’ဆုိေသာ စကားအား ထပ္ျပန္တလဲ ေျပာၾကား ခဲ့ၿပီး ထုိေန႔မွစ၍ ယခုအခ်ိန္အထိ နမၼတူၿမိဳ႕တြင္းတြင္ လုံၿခံဳေရး မ်ား ခ်ထားေၾကာင္း နမၼတူၿမိဳ႕သုိ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းမႈမ်ားမွ သိ႐ွိခဲ့ရပါသည္။
နမၼတူတစ္ၿမိဳ႕လုံးတြင္ စုစုေပါင္းအိမ္ေျခ (၁၀၀၀)၀န္းက်င္ခန္႔ႏွင့္ လူဦးေရ (၂၀၀၀၀)ေက်ာ္႐ွိၿပီး ထုိအထဲတြင္ မြတ္စလင္မ္အိမ္ေျခ (၁၈၆) အိမ္၊ လူဦးေရ (၄၀၀) ၀န္းက်င္ခန္႔သာ ႐ွိၿပီး ဗလီ (၄) လုံးလည္း႐ွိေၾကာင္း သိရပါတယ္။
ႏိုင္ငံတ၀န္းတြင္ ယခုကဲ့သုိ႔ ဘာသာေရးအရခြဲျခားမႈမ်ား ေက်ာင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ လုပ္ေဆာင္ေနခဲ့ၿပီး ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ အစ႐ွိ ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ ေနရာ အႏွံ႔အျပားက ေက်ာင္းမ်ားတြင္လည္း လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ဘာသာ ေရးအရ ခြဲျခားဖိႏွိပ္ၿပီး ကေလးငယ္မ်ားကုိ စိတ္ဓါတ္ က်ေစ ရန္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားသည္ တုိင္းျပည္တုိးတက္ေရးကုိ ပိတ္ပင္တားဆီး ေန ေသာ အရာတစ္ခုျဖစ္ေနေၾကာင္း သုံးသပ္လိုက္ရပါတယ္။
 |
| ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕နယ္မွာ ျပဳလုပ္က်င္းပတဲ့ သံဃာ့ညီလာခံ တြင္ အရွင္ဝီရသူ ေလ်ာက္ထားေနစဥ္။ ( ဇြန္ ၁၃၊ ၂၀၁၃) |
(July 1 2013 တြင္ ထြက္ရွိမည့္ Time မဂၢဇင္းပါ “The Face of Buddhist Terror” ကို မူရင္း အ တိုင္း ျမန္မာ့ေခတ္မွ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)
Ref: TIME (www.time.com)
Translated by ATL
ျမန္မာ့ေခတ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္။ မူရင္းလင့္ခ္ ။ ။ http://themyanmaage.com/?p=8069
မေကာင္းဆိုုးရြာေကာင္ၾကီးမ်ား ျပသနာ မီးေမြးေန ေသာ ျမန္မာျပည္ ဟုု ေခါင္းစဥ္ တပ္ကာ –
သကၤန္း၀တ္ ဦး၀ီရသူ ဦးေဆာင္ ေသာ အဖြဲ ့သည္ ၂၀၀၃ ဒီပဲရင္း အေရးအခင္းမွာ (အေမစုုကိုုလုုပ္ၾကံခဲ့ေသာ) လူသတ္ခဲ့တဲ့မေကာင္းဆိုုး၀ါးမ်ား ႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ – ၂၀၁၂-၂၀၁၃ တြင္ လားရွိဳး၊ မိတၳီလာ တိုု ့ တြင္ စနစ္တက်ၾကိဳတင္ စီစဥ္ ကာ လူသတ္မွဳ မ်ား ကိုု ဆက္တိုုက္ က်ဴးလြန္ေနၾကေၾကာင္း သက္ေသမ်ားရွိေၾကာင္း (MONSTERS OF MYANMAR ) ဟုုေခါင္းစဥ္ တပ္ကာ စင္ကာပူထုုတ္ စထရိတ္တုိင္မ္း သတင္းစာ မွ တရား၀င္ ေၾကျငာ ေရးသားျခင္း(((တိုုင္းျပည္ရဲ့ အမွိဳက္ သရိုုက္ ဦး၀ီရသူက နိဳင္ငံအက်ိဳး ကိုု ႏွစ္ေပါင္းမ်ား စြာ အလုုပ္ လုုပ္ျပေနေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ကိုု သဲၾကီးမဲ ၾကီး ဘာေၾကာင့္ လုုပ္ၾကံ သလဲ – အေျဖကိုု ဒီမွာ ၾကည့္ပါ။)))
ျမန္မာျပန္ အႏွစ္ခ်ဳပ္
==========
ျမန္မာ ဒီမိုုကေရစီ ေျပာင္းလဲေရး ကိုု ဖ်က္ဆီးရန္ အုုပ္ၾကားမ်က္ေပါက္ မေကာင္းဆိုုးရြား မ်ားဥပေဒ ကိုု ခ်ိဳးေဖါက္ကာ ပစ္မွဳ ေတြ ကိူ စနစ္ တက်က်ဴး လြန္ ေနၾကျပီ။
မီးရွြံ ့ လူသတ္မွဳမ်ား ျဖင့္ ဘာသာေရး အဓိကရုုန္း မ်ား ျဖစ္ ေနေသာ လားရွိဳး ျမိဳ ့ ရွိ – ရွမ္းလူမ်ိဳး ရဟန္းသံဃာေတာ္ မ်ား က ျမိဳ့ခံ လူထုု ကိုု လူမ်ိဳးမေရြး ဘာသာ မေရြး အကူညီေပး ကယ္တင္ေပးေနခဲ့ ပါသည္။
လားရွိဳး၊မိတၳီလာ တိုု ့တြင္ျဖစ္ ခဲ့ ေသာ ျဖစ္ ရပ္ မ်ားတြင္ ျမိဳ့ခံ လူထုု ၏ သက္ေသ မ်ား အရ – ဦး၀ီရသူ မွ စတင္ကာ မုုန္တီးေရး ေဟာေျပာ မွဳ မ်ား ကိုု ျပဳ လုုပ္ အျပီးတြင္ – စနစ္ တက် ဖြဲ ့စည္းထားေသာ – လူသတ္ အဖြဲ ့ – ယခင္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုုၾကည္ကိုု ၂၀၀၃ တြင္ သတ္ျဖတ္ရန္ ၾကံစည္ ခဲ့ ေသာ ဒီပဲ ရင္း အဖြဲ ့ႏွင့္ ပံုုစံတူ မေကာင္းဆိုုးရြား မ်ားေရာက္ရွိ လာ ျပီး စနစ္ တက် တိုုက္ ခိုု္က္ သတ္ျဖတ္ၾကသည္ ဟုု သက္ေသ မ်ား ရရွိပါသည္။
ထိုု လူသတ္ အဖြဲ ့ ကိုု ေတာင္သာ တပ္မ ဟုု၄င္း စြမ္းအားရွင္ ဟုု ၄င္း ေခါေ၀ၚၾကပါသည္။ ယခင္အစိုုးရ၏ လက္က်န္ ေတာက္ငာ ျမိဳ ့ခံ ဦးေအာင္ေသာင္း ၏အမာ ခံ အဖြဲ ့ဟုု လူသိမ်ားပါသည္။
ထိုု အဖြဲ ့မ်ား၏ စနစ္တက် သတ္ျဖတ္ တိုုက္ခိုု္က္ မွဳ မ်ား ႏွင့္ ၉ ၆၉ အဖြဲ ့ကိ ေခါင္းေဆာင္ေနေသာ ဦး၀ီရသူ ၏ မုုန္းတီးေရး ေဟာေျပာ မွဳ မ်ား ဆက္စပ္ ကာ တဆက္ ထဲ ပူေပါင္းလုုပ္ၾကံ ေနသည္ကိုု သက္ေသ မ်ား အရ သိရွိ ေနပါသည္။
ထိုုလုုပ္ရပ္ မ်ားသည္ သမတ ဦးသိန္းစိန္ ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ တိုု ့၏ ဒီမိုုကေရစီ အသြင္ ေျပာင္းေရး ကိုု လြန္စြာထိခိုုက္ေစ ပါသည္။
Old monsters stirring up trouble ******************* Some say gangs from past regime provoked clashes to undermine Myanmar’s democracy
Published on Jun 02, 2013
Firefighters extinguishing a fire during a riot between Buddhists and Muslims in Lashio township last Wednesday. Some observers believe organised mobs are injected into towns to target Muslims. — PHOTO: REUTERS
By Nirmal Ghosh, Indochina Bureau Chief in Bangkok
Two days of violence this past week that may have left up to eight dead – the official figure remains at two – in sleepy Lashio in Shan state further defined an emerging pattern to the bloodshed rocking Myanmar in recent months: Organised mobs are injected into a town to target Muslims.
Who is behind this remains a subject of speculation but the episodes are challenging the government’s ability to maintain law and order. More importantly, they are a severe test of Myanmar’s experiment with democracy in a multi-ethnic, multi-religious society.
Ahead of this week’s World Economic Forum in Naypyidaw, the army has again been deployed to enforce order in the northern town of Lashio.
That underlines the contradictions that can baffle outsiders expecting clear answers from a complex country that has been at war externally and with itself, in some form or the other, for decades.
Shan Buddhists have no issues with Muslims living in the northern state. Shan monks in Lashio sheltered Muslims last week to save them.
A group of Shan monks stated that it was Burmans who perpetrated the violence, not Shan. The man who started it all, allegedly a Muslim, by setting fire to a Buddhist woman was not a local, real residents say.
They say the mobs which suddenly showed up and started smashing Muslim homes, shops, a mosque and an orphanage were outsiders too.
Residents of Meikhtila say outsiders were also behind violence there in March, when more than 40 people were killed. Outsiders were also the perpetrators in Bago when riots hit that township days later.
Security sources in Myanmar say the mobs are mainly men from the Swan Arshin – a loose cadre of thugs, criminals and ex-convicts used by the old military regime to intimidate and break up protests. Swan Arshin means “masters of power” or “possessors of power”.
Squads of Swan Arshin are believed to have been among those who attacked opposition politician Aung San Suu Kyi’s convoy at Depayin in 2003. They were also active in breaking up protests in Yangon in 2007 until the army was deployed.
A 2008 paper by the independent Asian Human Rights Commission says: “While the group’s existence and activities have been known, it is not an officially recognised organisation. It does not feature in the state media and has no public face.”
It was then a tool of the pro-military Union Solidarity and Development Association which evolved into the Union Solidarity and Development Party (USDP) which is now the ruling party. The USDP recently however flatly denied it had anything to do with the Swan Arshin.
A newer “Buddhist militia” called the Taung Tha army has also apparently appeared, according to the sources. Taung Tha is a town which happens to be home to the notoriously hardline Aung Thaung, a former senior general and combat veteran who is now a key figure in the USDP.
The attacks in Meikhtila and Lashio were well planned and executed. Just days before the Lashio violence, the right-wing Buddhist monk U Wirathu was preaching his characteristic anti-Muslim sermons in a town some 50km away. The Swan Arshin and the Buddhist 969 movement spearheaded by U Wirathu complement each other, Myanmar analysts say.
The security source said the Swan Arshin fire up poor illiterate peasants to swell their numbers – and then wait for an incident to light a match to the tinder. The incident could even be staged.
The mobs, well equipped with swords and machetes, iron rods and sledgehammers, are then transported into town to attack Muslims.
It is a ruthless but time-honoured tactic to attack an enemy with no accountability, or to create an enemy and then attack them, or just to sow instability and chaos which may then be guided to the benefit of those controlling the mobs.
The tactic is also used to maintain an extra-parliamentary power base, a sort of insurance policy if Myanmar’s fledgling democracy disintegrates – or becomes stronger and nudges people once in lucrative positions of power to the sidelines
The attack in Lashio drew a swifter government response than the Meikhtila violence in March. Ironically for mostly Western human rights groups and pro-democracy activists clamouring for a reduction in the role of the army, the Tatmadaw is back in the streets as the only agency capable of keeping the peace.
Muslims today see themselves as pawns in a larger game designed to rouse Burman Buddhist nationalism, discredit President Thein Sein and Ms Suu Kyi, deflect anti-Chinese sentiment to Muslims, and prove that the army is still required to maintain order.
President Thein Sein has talked tough and warned against extremists derailing the democratic transition. But politics and power in Myanmar have always been ruthless.
Analysts say the President will appear increasingly weak if the old monsters cannot be tamed.
nirmal@sph.com.sg
DNWD
“က်ိဳင္းတံုကလာတဲ့ မွတ္ပံုတင္ကုိင္ထားတဲ့ အသက္ ၄၈ ႏွစ္အရြယ္ ကုိေန၀င္းဆုိတဲ့လူက၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ေဆးေၾကာင္ေနတယ္လုိ႔လည္း ေျပာတယ္။ ေဆးျပား ၂ ျပားေတြ႔ တယ္တဲ့။ သူက လမ္းေဘးမွာ ဓာတ္ဆီေရာင္းေနတဲ့ ေအးေအး၀င္းဆီက ဓာတ္ဆီ၀ယ္တယ္၊ ပက္တယ္၊ မီးျခစ္နဲ႔လုိက္႐ႈိ႕ေတာ့ ထြက္ေျပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေအးေအး ၀င္း မီးေလာင္သြားတယ္။ သူလည္း ေလာင္တယ္။ ရပ္ကြက္က ၀ို္င္းဖမ္းၿပီး အမွတ္ ၁ ရဲစခန္းကုိ ပို႔လုိ္က္တယ္။”
က်ဴးလြန္သူကို ရပ္ကြက္ထဲက လူေတြက လားရႈိးၿမိဳ႕ အမွတ္ ၁ ရဲစခန္းကို ပို႔ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ညေန ၆ နာရီေလာက္မွာ လူေပါင္း ၁၅၀ ေလာက္ ရဲစခန္းကို လာ၀ိုင္းၿပီး တရားခံ ကို ထုတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တယ္။ သံဃာေတာ္အပါး ၅၀ ေလာက္လည္း ေရာက္လာျပီး ရဲစခန္းက ေျပရာေျပေၾကာင္း ေျပာတဲ့အတြက္ ျပန္သြားၾကတယ္လို႔ ဆုိေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း ည ၇ နာရီေလာက္မွာ လူ ၄၀ ေလာက္က ဆိုင္ကယ္ေတြ၊ ဓာတ္ဆီပုလင္း၊ တုတ္ေတြ၊ ဓားေတြနဲ႔ ဟံသာ၀တီလမ္းဘက္ကေန လာျပီး ၿမိဳ႕မဗလီနားက ေစ်းဆိုင္တခုကို စျပီးဖ်က္ဆီးတယ္။ အဲဒီေနာက္ ျမိဳ႕မဗလီ၊ ေမာ္လ၀ီ သင္တန္းေက်ာင္းနဲ႔အနီးက ေစ်းဆိုင္ေတြကို မီးရႈိ႕ခဲ့တယ္လို႔ ဦးစိုင္းျမင့္ေမာင္က ေျပာပါတယ္။
ရပ္ကြက္သူရပ္ကြက္သားေတြက မီးမရိႈ႕ဖို႔ ၀ိုင္း၀န္းေတာင္းပန္တဲ့အတြက္ ေစ်းဆိုင္တခ်ိဳ႕ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ အဖ်က္ခံရတဲ့ ဆိုင္ခန္းထဲက ပစၥည္းေတြကို လူတခ်ိဳ႕ က အိတ္ ေတြနဲ႔ သယ္ယူထြက္ေျပးေၾကာင္း၊ စတင္ဆူပူသူေတြကို ေဒသခံေတြက အရင္က မျမင္ဖူးဘူးလို႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
မီးေလာင္ရာကို မီးသတ္ကားေပါင္း ၁၀ စီးထက္မနည္း လာေရာက္ၿငိမ္းသတ္ၾကၿပီး ည ၉ နာရီမွာ လားရႈိးအာဏာပိုင္ေတြက ကာဖ်ဴးအမိန္႔ထုတ္ခဲ့တယ္။ ည ၁၂ နာရီေနာက္ပိုင္း အေျခအေနေတြ ျငိမ္သက္သြားျပီး ဒီမနက္မွာေတာ့ ေစ်းဆိုင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ပိတ္ထားကာ ေၾကာက္စိတ္မေျပေသးတဲ့ပံုေတြ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဦးစိုင္းျမင့္ေမာင္က ေျပာပါတယ္။
လားရႈိးၿမိဳ႕က သံဃာေတာ္ တပါးျဖစ္သူ အရွင္အကၤုရကေတာ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ဘာသာေရးနဲ႔ မပတ္သက္ေၾကာင္း ရဲစခန္းက ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔အတြက္ မေန႔ညေနက သံဃာေတာ္ေတြ စုျပီး သြားေရာက္ေတာင္းဆိုခဲ့တာလို႔ မိန္႔ပါတယ္။
“အဲလုိျဖစ္ၿပီး ဦးဇင္းတို႔ ရဲစခန္းသြားတယ္။ သူတုိ႔ဘက္က ဗုဒၶဘာသာကုိ အၾကမ္းဖက္လုပ္ေနတဲ့အေၾကာင္း၊ ဗုဒၶဘာသာက ဘာမွအၾကမ္းမဖက္ဘူးဆုိတာ ေၾကညာ ခ်က္ ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔၊ ခဏေန ဗုဒၶဘာသာက ဘာညာ အေျပာမခံႏုိင္ဘူးေလ။ အဲဒါ သြားေတာင္းဆိုတယ္။”
ဒဏ္ရာရသူအမ်ိဳးသမီးကိုလည္း ဒီမနက္က လားရႈိးေဆးရံုမွာ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈ အားေပးခဲ့တယ္လို႔ အဲဒီသံဃာက မိန္႔ပါတယ္။
မေန႔ညက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီေန႔ မြန္းလြဲ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္မယ္လုိ႔ လားရႈိးၿမိဳ႕ ျပည္နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႔ရုံးက ေျပာပါ တယ္။
မေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဆူပူမႈေတြေၾကာင့္ ၃၊ ၉ နဲ႔ ၂ ရပ္ကြက္ထဲက ဗလီတခု၊ ဗလီဆရာ သင္တန္းေက်ာင္းတခု မီးရိႈ႕ခံရျပီး လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ ၃ ဆိုင္၊ ဒန္အိုးဒန္ခြက္ အေရာင္း ဆိုင္ ၅ ဆိုင္၊ လားရိႈးဓာတ္ပံုတိုက္၊ စိန္ၾကယ္ ဒံေပါက္ဆိုင္နဲ႔ ေနအိမ္ ၃ လံုး ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတယ္လို႔ အရွင္အကၤုရက မိန္႔ပါတယ္။
လားရိႈးၿမိဳ႕မွာ မေန႔ညကတည္းက ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အပ်က္အစီးစာရင္း အတည္ျပဳခ်က္နဲ႔ လား႐ိႈးၿမိဳ႕ လံုျခံဳေရးအေျခအေနသိရဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ ရာ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကို ဆက္သြယ္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
နန္းျမနဒီ – DVB
သစ္ထူးလြင္
Most of the International Communities and organizations have been concerning this issues and one of the most powerful country on the World, U.S’s President Mr. Barak Obama also addressed about the violence on Muslim Population in Myanmar when he received Myanmar President U Thein Sein to his White House which created a Historical bilateral meeting of U.S and Myanmar.
I here by Urged Myanmar Government to take action very quickly and make a strong defense Strategy to save the country when it is at the time of Political changes and period of Democratizing and Opening up to the World by lifting Sanctions by World Powerful countries and Organizations.
— with Shine Win.
သမီးလုပ္သူက ဆြမ္းပုိ႔ျပီးရင္ “တပည့္ေတာ္မ ျပန္ၾကြပါအုံးမယ္ ဘုရား”လို႔ ဆုိသတဲ့။ ဆရာေတာ္က မေအကုိ တုိင္ေတာ့ မေအက “အလုိေလး၊ သမီးေတာ္က အခုလုိ မိန္႔ၾကားလုိက္သလား ဘုရား”တဲ့။ ဒါနဲ႔ ဆရာေတာ္က မျဖစ္ေခ်ဘူးဆုိျပီး တကာသူေဌးမင္းကုိ တုိင္ရျပန္တယ္။ “ေတာ္ေတာ္ဆုိးတဲ့ သားအမိေတြဘဲ။ ဒီအတုိင္းဆုိရင္ ဆရာေတာ္ရဲ့ ေက်ာင္းကုိ ဒီသားအမိ ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ ေျခေတာ္ရာေတာင္ မခ်ေစရဘူး ဘုရား”လုိ႔ ေလွ်ာက္ျပန္သတဲ့။ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြအတြက္ကေတာ့ အရင္ ဘုန္းႀကီး ႏွစ္ခ်က္ေခါက္က ေနာက္ဘုန္းႀကီး သုံးခ်က္ေခါက္ျဖစ္နဲ႔ ၾကာေလ နစ္ေလ၊ လႈပ္ေလ၊ ျမဳပ္ေလ ျဖစ္ေနျပီလား။
ကမၻာေပၚမွာ ကျပားမျဖစ္၊ ေသြးမစပ္တဲ့လူမ်ိဳး မရွိဘူးလို႔ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးျပီးကတည္းက UNESCO က ေၾကျငာခဲ့တယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြကေတာ့ အခု ထက္ ထိ ျမန္မာလူမ်ိဳးစစ္စစ္၊ မြန္လူမ်ိဳးစစ္စစ္၊ ရခုိင္လူမ်ိဳးစစ္စစ္လုိ႔ ဂုဏ္ယူလို႔ ေကာင္းေနတုန္းပါဘဲ။
ျမန္မာျပည္မွာေရာက္ေနၾကတဲ့ ကျပားခ်င္းအတူတူ အရင္ေရာက္တဲ့ကျပားက တုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္၊ ေနာက္ေရာက္တဲ့ ကျပားလည္း မြတ္စလင္မဟုတ္ရင္ တုိင္းရင္း သား ျဖစ္၊ ျမန္မာမြတ္စလင္(ပသီ)လူမ်ိဳးအပါအဝင္ ေျမဒူး၊ ရုိဟင္ဂ်ာ၊ ၃၇၀၀၊ ပသွ်ဴး(မေလး)ေတြကေတာ့ မြတ္စလင္ေတြျဖစ္တာနဲ႔ ရွိျပီးသား တုိင္းရင္းသားစာရင္း ကေန အရွင္လတ္လတ္ အပယ္ခံေနရတယ္။ မြတ္စလင္ျဖစ္ရင္ ၁၈၂၄ ခုႏွစ္ မတုိင္မီက ေနထိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသထူခုိင္းတယ္။ တစ္ဖေအ၊ တစ္မေအက ေမြးခ်င္း အရင္းေတာင္ အကုိျဖစ္သူက မြတ္စလင္ျဖစ္ရင္ ဘဂၤါလီႏြယ္ဖြား ႏုိင္ငံသားျပဳျဖစ္သြားတယ္။ ညီျဖစ္သူက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ရင္ ဘာမွသက္ေသ ထူစရာမလုိေတာ့ဘူး။ အလုိအေလ်ာက္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားစစ္စစ္ ျဖစ္သြားေကာ။ ရုပ္ရွင္မင္းသား ေမာင္ေမာင္တာရဲ့ အျဖစ္အပ်က္ပါ။ ဒီျဖစ္ရပ္မ်ိဳးေတြက တစ္ႏုိင္ငံလုံး ျပည့္ေနပါတယ္။ ကိုမင္းကုိႏုိင္ ေျပာတဲ့ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒဆုိတာ ဒါလားဗ်ာ။
ဗုဒၶဘာသာကုိးကြယ္တဲ့ တရုပ္ကျပားေတြက်ေတာ့ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားစစ္စစ္ႀကီးတင္မက ဖေအ၊ မေအ တရုပ္အစစ္၊ ဗုိလ္ေနဝင္းက ကေနာင္မင္းဆက္ေတာင္ ျဖစ္ သြားတယ္။ ျမန္မာေတာင္ ရုိးရိုးျမန္မာ မဟုတ္ဘူး။ ရွိခုိးခံရတဲ့ ျမန္မာေနာ္။ တရုပ္နာမည္ ရႈေမာင္ကလည္း ရႈမဝတဲ့သားေလး ျမန္မာ ရႈေမာင္ျဖစ္သြားတယ္။ ဘုန္းႀကီး ရူးနဲ႔ ေလွလူးလို တတ္လဲ တတ္ႏုိင္တဲ့ လူေတြပါ။ ေက်ာင္းတက္သည္အထိ ျမန္မာနာမည္ေတာင္ မရွိပါဘူးလို႔ ကုိယ္တုိင္ဝန္ခံထားတဲ့ တရုပ္ဗုိလ္ေအာင္ႀကီး လည္း ဗုဒၶဘာသာကုိးကြယ္ေတာ့ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားစစ္စစ္ ျဖစ္သြားေကာ။ ျမန္မာျဖစ္သြားတဲ့ တရုပ္ေတြ၊ တရုပ္ကျပားေတြက ဝန္ႀကီးေတြလည္း ျဖစ္လုိ႔ရတယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြလည္း ျဖစ္လို႔ရတယ္။ ေနာင္လည္းျဖစ္အုံးမွာေတြ အမ်ားႀကီးဘဲ။ တရုပ္မ်က္လုံးနဲ႔ ကုလားအသားအေရရွိတဲ့ ဦးခင္ရီသာ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္ရင္ သူ႔အဆက္အႏြယ္ေတြဟာ ၁၈၂၄ကတည္းက ျမန္မာျပည္မွာ ေနထုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဘယ္လုိသက္ေသျပမလဲ။ ဦးအစ္စမုိင္ကေမြးတဲ့ ဦးသိန္းညြန္႔လည္း ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ ေတာ့ ျမန္မာျဖစ္၊ အမတ္ျဖစ္ေပါ့။ မြတ္စလင္ကေမြးတဲ့ ဘႀကီးဘေဖတုိ႔၊ ဦးသန္႔တုိ႔လည္း ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာတုိင္းရင္းသား စစ္စစ္ေတြေပ့ါ။ အဲ အစၥလာမ္ ဘာသာ ကုိ ေျပာင္းလဲကုိးကြယ္တယ္ဆုိရင္ ဖေအ၊ မေအ ျမန္မာျဖစ္ေနလွ်က္နဲ့ ဘဂၤါလီေသြးေရာလုိ႔ ေရးထားတဲ့ မွတ္ပုံတင္ထုတ္ေပးတာကုိ အေထာက္ အထားနဲ႔ ျပမယ္ဆုိရင္ ကုိမင္းကုိႏုိင္ ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။ သေဘာက်သည္ျဖစ္ေစ၊ မက်သည္ျဖစ္ေစ သုံးေနရအုံးမယ္လုိ႔ ကုိမင္းကုိႏုိင္က ဆိုလုိက္တဲ့ ႏုိင္ငံသား ဥပေဒဆုိတာ ဒါလားဗ်ာ။
၁၉၄၆ခု ဇႏၷဝါရီလ (၁၇)က (၂၃)ရက္အထိ ေရႊတိဂုံအလယ္ပစၥယံ ဖဆပလညီလာခံမွာ လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပဲြဝင္ အဖဲြ႔အစည္းေပါင္း (၁၅)ဖဲြ႔ တက္ေရာက္ျပီး ျမန္မာမြတ္ စလင္ႀကီး ဦးေဖခင္တင္သြင္းတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အမွတ္(၇)ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုဆုိတာ ေပၚခဲ့ရတယ္။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္(၇)ဟာ ပင္လုံရဲ့ မိခင္ျဖစ္တယ္။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္(၇) မရွိရင္ ပင္လုံ မရွိဘူး။ ပင္လုံမရွိရင္ ျပည္ေထာင္စုဆုိတာ မရွိဘူး။ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ိဳတင္သြင္းတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အမွတ္(၆)အရ ကျပားျမန္မာ-မြတ္စလင္ေတြကုိ ဗမာမြတ္ စလင္(ျမန္မာမြတ္စလင္)လူမ်ိဳးရယ္လုိ႔ ေခၚေဝၚသတ္မွတ္ျပီး လူနည္းစုတုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးေပးေၾကာင္း ခ်မွတ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြကုိ နာမည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ႔ ေခၚေဝၚခဲ့တဲ့ ႏွစ္တစ္ေထာင္ေက်ာ္ သမုိင္းကုိ ေဖ်ာက္လုိ႔ရတယ္လို႔ ကုိမင္းကုိႏုိင္ ထင္ပါသလား။
ဒုိ႔ဗမာအစည္းအရုံးရဲ့ ပထမဆုံးေၾကျငာခ်က္(၁၉၃၀)မွာ “အုိ ဗမာမြတ္စလင္ အေပါင္းတုိ႔ သင္တုိ႔သည္ ဗမာမ်ားပင္ မဟုတ္ေလာ” လုိ႔ဆုိျပီး လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပဲြကို ဖိတ္ေခၚခဲ့တယ္။ ဗမာမြတ္စလင္ေတြ အမ်ားအျပား သခင္ဘဲြ႕ခံၾကရုံတင္မက ဒုိဗမာမြတ္စလင္ အစည္းအရုံးဆုိျပီး ထပ္အားျဖည့္လုိက္ၾကေသးတယ္။ ဒီသမုိင္းေကာ ဘယ္နားထားမလဲ ကုိမင္းကုိႏုိင္။
၂၀၁၂ခု စက္တဘၤာ(၉)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္ျမိဳ႔ အိဒ္ပဲြေတာ္မွာ ဦးတင္ဦး(NLD နာယကႀကီး)က (၁) ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြဟာ တုိင္းရင္းသားေတြျဖစ္တယ္။ (၂) ျမန္မာမြတ္ စလင္ေတြဟာ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ရင္ေဘာင္တန္း တုိက္ပဲြဝင္ခဲ့သူေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ဘာေၾကာင့္ အခုလို ေျပာခဲ့သလဲဆုိတာကုိ အသက္ ထင္ရွား ရွိေနေသးတဲ့ ဦးတင္ဦးကုိ ေမးၾကည့္ပါလား ကုိမင္းကုိႏုိင္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ပင္လုံစာခ်ဳပ္ မခ်ဳပ္ဆုိမီ ေဖေဖၚဝါရီ(၁၁)၊ ၁၉၄ရမွာ “အမ်ိဳး ဘာသာ သာသနာကုိ စဲြျပီး ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္လုိ႔ မရဘူးဆုိျပီး တုိင္းရင္း သား မြတ္စလင္ေတြကုိလည္း ထည့္သြင္း မိန္႔ၾကားခဲ့တယ္။ ဒီသမုိင္းကုိေကာ ဘယ္လုိသေဘာရသလဲ ကုိမင္းကုိႏုိင္။
၁၉၄၇ ေရြးေကာက္ပဲြျပီးေတာ့ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒေရးဆဲြစဥ္က ဗုဒၶဘာသာကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ဘာသာျပဳလုပ္ေရးကိစၥ ေဆြးေႏြးရာမွာလည္း “တုိင္းျပည္ကုိ ကၽြန္တြင္းက လြတ္ေျမာက္ေအာင္ တုိက္ၾကစဥ္က က်ေနာ္တို႔ခ်ည္း မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔(ခရစ္ယာန္၊ အစၥလာမ္၊ ဟိႏၵဴ)လည္း ပါ တယ္။ အခုကၽြန္တြင္းကေတာင္ လြတ္မယ္မွ မႀကံၾကေသးဘူး။ သူတုိ႔ေတြေပၚမွာ အႏုိင္က်င့္ျပီး ငါတုိ႔လူမ်ားစုဘာသာကုိ ႏုိင္ငံေတာ္ဘာသာလုပ္လုိက္ၾကရင္” ဆုိျပီး တားျမစ္ခဲ့တယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့လည္း ကိုမင္းကုိႏုိင္ရဲ့ အျမင္ကုိ သိခ်င္ပါတယ္။
ခုိးဝင္လာသူမွန္သမွ် ေမာင္းထုတ္ရမွာပါ ကိုမင္းကုိႏိုင္။ ဘဂၤါလီလည္း ခုိးဝင္လာရင္ ေမာင္းထုတ္ပါ။ သုိ႔ေသာ္ ဘဂၤလားဒက္က ရခုိင္ေတြ ျမန္မာျပည္ထဲ အခ်ိန္မေရြး တံခါးမရွိ၊ ဓါးမရွိဝင္ျပီး ျမန္မာတုိင္းရင္းသားလုပ္လုိ႔ရမယ္ဆုိရင္ ျမန္မာႏွင့္နယ္စပ္ခ်င္း ထိေနတဲ့ ႏုိင္ငံအားလုံးမွာ ႏွစ္ဖက္ခြေနတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြက သန္းရာေက်ာ္ အနည္းဆုံးရွိပါတယ္။ သူတုိ႔က ျမန္မာျပည္ဖက္ကုိ ရခုိင္ေတြလုိဘဲ ကူးလာမယ္ဆုိရင္ ကုိမင္းကုိႏုိင္ လက္ခံႏုိင္ပါသလားဆုိတာကုိ သိခ်င္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံသားဥပေဒကုိ ရခုိင္အတြက္ သတ္သတ္၊ တစ္ႏုိင္ငံလုံးအတြက္ သတ္သတ္ ႏွစ္မ်ိဳးထားသင့္သလား ကုိမင္းကုိႏုိင္။
၁၉၄၇ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖဲြ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ျပီးသူ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြကုိ ၁၉၇၄ အရဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၁၉၈၂ ႏုိင္ငံသားဥပေဒအရဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ၂၀၀၈ အရဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္က ျပန္ပယ္ဖ်က္ဖို႔ အစုိးရလုပ္သူေတြတင္မက ဒီမုိကေရစီနည္းအရဆုိျပီး လူမ်ားစုသေဘာအရပင္ လုပ္လုိ႔ ရႏုိင္တယ္၊ လုပ္ခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ကုိမင္းကုိႏုိင္ထင္ပါသလား။
ႏုိင္ငံသား၊ တုိင္းရင္းသားျဖစ္ျပီးတဲ့ ရခုိင္ျပည္က မြတ္စလင္ေတြကို ဘဂၤါလီဆုိျပီး ေမာင္းထုတ္သင့္သလား ကုိမင္းကုိႏိုင္။ သူတုိ႔ကုိ အျခားႏုိင္ငံသားေတြလို တန္းတူ ဆက္ ဆံဖို႔၊ ကာကြယ္ေပးဖုိ႔ လိုမယ္လို႔ ကုိမင္းကုိႏုိင္ ယူဆပါသလား။ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ သူတုိ႔ကုိ ရခုိင္အစြန္းေရာက္ လူ၊ ဘုန္းႀကီး၊ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြက အစည္း အေဝး ေတြ ထုိင္၊ စာရြက္စာတန္းေတြ ထုတ္ျပီး အခုထက္တုိင္ လူသားမဆန္စြာ အစာေရစာ ျဖတ္၊ ေဆးဝါး ျဖတ္၊ အဆက္အဆံ ျဖတ္၊ အလုပ္အကုိင္ အေရာင္းအဝယ္ ျဖတ္ေနတာ တစ္ႏွစ္ျပည့္ေတာ့ပါမယ္။ ကုိမင္းကုိႏုိင္တုိ႔ ရွစ္ေလးလုံးအဖဲြ႔က ဒီလိုမလုပ္သင့္ မလုပ္အပ္ဘူးဆုိျပီး ဘာျဖစ္လုိ႔ မကန္႔ကြက္ၾကဘဲ ယေန႔တုိင္ မသိ ခ်င္ ေယာင္ ေဆာင္ ႏႈတ္ပိတ္ေရငုံေနရတာလဲ ကုိမင္းကုိႏုိင္။ သူတို႔ေတြ အမ်ားအျပားဟာ မုိးထဲေရထဲမွာ တိရစၦာန္ထက္ေတာင္ ဆုိးဝါးတဲ့ အေျခအေန ေရာက္ေနပါ တယ္။ ေရာဂါေတြ၊ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့မႈေတြနဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အုိေတြ၊ ခေလးသူငယ္ေတြ ေန႔စဥ္ေသေနၾကရတယ္။ သူတုိ႔အတြက္ ကိုမင္းကုိႏုိင္ရဲ့ စာနာစကား ကုိ ၾကားခ်င္ပါတယ္။
ကုိမင္းကုိႏုိင္က “ကြ်န္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္ထဲမွာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔တုိင္းျပည္ရဲ႕ ၁၃၅-မ်ဳိးေသာ ဘာသာစကားကို တစ္ခုမွမတတ္ပဲနဲ႔၊ သူ႔ဘာသာသူေျပာေနတဲ့၊ သူ႔ဘာသာ တစ္ခုပဲတတ္တဲ့ လူမ်ဳိးေတြအမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။” ရုိဟင္ဂ်ာကုိ ဆုိလိုတယ္ဆုိတာ လူတုိင္းသိၾကပါတယ္။ ဒုိင္းနက္က တုိင္းရင္းသား(၁၃၅)မ်ိဳး စာရင္းဝင္ျဖစ္ပါတယ္ ကိုမင္းကုိႏုိင္။ ဒုိင္းနက္ေတြေျပာတဲ့စကားနဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာေတြေျပာတဲ့စကား ၁၀၀% တူတယ္ဆိုတာ ကုိမင္းကုိႏုိင္ သိပါသလား။
ရုိဟင္ဂ်ာကုိ တုိင္းရင္းသားအျဖစ္ လက္မခံႏုိင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္ လက္မခံႏုိင္တာပါလို႔ သတၱိရွိရွိ ေျပာရင္ ေျပာၾကပါ။ ဒါဆုိ အေျဖရေအာင္ ေဆြးေႏြးလုိ႔ရႏုိင္တယ္။ သုိ႔ေသာ္ ရုိဟင္ဂ်ာတုိင္းရင္းသားျဖစ္ေၾကာင္းကုိ အစုိးရထုတ္စာေစာင္ေတြ၊ သတင္းစာ မဂၢဇင္းေတြ၊ ေက်ာင္းသုံးစာအုပ္ေတြ၊ စြယ္စုံက်မ္းေတြ၊ ျမန္မာ့အသံက ရုိဟင္ဂ်ာ အသံလႊင့္ခ်က္ေတြစတဲ့ ေဖ်ာက္ဖ်က္လုိ႔ မရတဲ့ သမုိင္းအေထာက္အထားေတြ အခုိင္အမာရွိလွ်က္နဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာဟာ ဘယ္တုန္းကမွ တုိင္းရင္းသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ မခံခဲ့ရပါဘူးဆုိျပီး အစုိးရအဖြဲ႔ဝင္ ဝန္ႀကီးေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရး ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက ဘာျဖစ္လုိ႔ ေျဗာင္လိမ္ေနၾကတာလဲဆုိတာ နားမလည္ႏုိင္ေအာင္ျဖစ္ရပါတယ္ ကိုမင္းကိုႏုိင္။ ကုိမင္းကုိႏုိင္ အျမင္ကုိ သိပါရေစလား။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစကာမူ ကိုမင္းကုိႏုိင္က ေမလ(၂၅)ရက္ နယူးေယာ့မွာ “အဲဒီေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ႏုိင္ငံသားဥပေဒအရ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္/မျဖစ္..။ ဘုိးဘြားလက္ထက္ ကတည္းက ေနထုိင္လာျပီးေတာ့ ႏုိင္ငံသားစစ္စစ္ျဖစ္တယ္ဆုိရင္ ကြ်န္ေတာ္ရဲရဲတင္းတင္း အာမခံပါတယ္။ ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးကုိ အျပည့္ရသင့္တယ္လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ တုိ႔ကုိယ္တုိင္ ရပ္တည္ေပးမယ္။ သူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကုိယ္တုိင္ တုိက္ပြဲ၀င္ေပးမယ္။” ဆုိလုိက္တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ ဝမ္းသာပါတယ္။ ဒီေန႔ ျမန္မာ မြတ္ စလင္ ေတြဟာ ၉၉.၉၉၉၉၉%က ဘယ္ႏုိင္ငံကမွ ခုိးဝင္လာသူေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္ႏုိင္ငံကုိမွ ခ်စ္စရာ၊ ကာကြယ္စရာ၊ ေသစရာ ႏုိင္ငံရွိသူေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ ဘုိး ဘြား စဥ္ဆက္ေနထုိင္ၾကသူ တုိင္းရင္းသားေတြခ်ည္းပါ။
သုိ႔ေသာ္ ကုိမင္းကုိႏုိင္က တစ္ဆက္တည္း ဆက္ေျပာလိုက္တဲ့ “သုိ႔ေသာ္အဲဒီ သုိ႔ေသာ္ရဲ့ ေနာက္မွာ ပုိျပီးအေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ရွိပါတယ္။ “အခြင့္အေရးလုိခ်င္ရင္၊ တာ၀န္ ယူမႈ ရွိရမယ္။ ”ဘယ္ကိစၥမ်ဳိး မဆုိပါ။” ေျပာၾကားခ်က္ကုိေတာ့ သစၥာစကားဆုိရရင္ သိပ္မၿကုိက္ပါဘူး။
ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြကုိ သံသယနဲ႔၊ ဆန္းစစ္တဲ့အေနနဲ႔ အခြင့္အေရးလုိခ်င္ရင္ တာဝန္ယူမႈ ရွိရမယ္ဆုိတဲ့ စကားမ်ိဳး ေျပာႏုိင္သူဟာ ျမန္မာ့သမုိင္း မွာ အရင္ကလည္း မေပၚေပါက္ဖူးဘူး။ အခုလည္း မရွိဘူး။ ေနာင္လည္း ရွိမယ္ မထင္လုိ႔ပါဗ်ာ။
ျမန္မာျပည္သား တုိင္းရင္းသား မြတ္စလင္ေတြဟာ ႏွစ္တစ္ေထာင္ေက်ာ္ ျမန္မာ့သမုိ္င္းမွာ မၿကုံဘူးေလာက္ေအာင္ မိတ္ေဆြနည္းပါးမႈ၊ စာနာမႈ ေခါင္းပါးမႈကုိ ႏုိင္ငံနဲ႔ အဝွမ္း ယေန႔ၿကုံေတြ႔ေနရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ့ ေသြးခ်င္းေတြကုိ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္တာ က်ေနာ္တုိ႔မွာ အားနည္းခ်က္ရွိတယ္ထင္ရင္ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ အေျခခံျပီး ေသြးခ်င္းစိတ္နဲ႔ ေထာက္ျပၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ဧည့္သည္၊ အိမ္ရွင္ဆုိတဲ့ ပုံစံမ်ိဳးေတာ့ မလုပ္ၾကေစခ်င္ဘူး။ မလုပ္သင့္ဘူး။ လုပ္ခြင့္ မရွိဘူး။
ေအာင္တင္
ေမလ (၂၆)၊ ၂၀၁၃
သစ္ထူးလြင္
ေန၀င္းကို ဖမ္းဆီးျပီး ရဲစခန္းမွာ စစ္ေဆးတဲ့အခါ အကီ်ီအိပ္ထဲက WY တံဆိပ္ပါ စိတ္ၾကြ ေဆးျပား ႏွစ္ျပားပါေတြ႕ရိွတဲ့ ျပစ္မႈဆုိင္ရာဥပေဒပုဒ္မ ၃၀၇၊ ၄၃၆၊ ၃၂၆ တုိိ႕ အျပင္ မူးယစ္ပုဒ္မ ၁၅/ ၁၆ (ဂ) နဲ႕ ပါ အမႈဖြင့္အေရးယူခဲ့ပါတယ္။
ညေန ၁၇၄၅ နာရီမွာ သံဃာ ၅၀ ပါးခန္႕နဲ႕ လူ ၈၀ ခန္႕ အမွတ္ ၁ ရဲစခန္းေရွ႕ကိုေရာက္ လာတဲ့ အတြက္ ဒုတိယျပည္နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴးနဲ႕ ခရိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတို႕ က ေဖ်ာင္းဖ် လူစုခြဲခဲ့ပါတယ္။
ည ၁၉၂၀ နာရီမွာ ျပည္နယ္ ျပန္ဆက္ရံုးနဲ႕ ေစ်းလမ္းၾကားက ဆိုင္တစ္ဆုိင္ရဲ့ေရွ႕က ခံုအခ်ိဳ႕ ကို လူအုပ္စုနဲ႕ ရိုက္ခ်ိဳးဖ်က္ဆီးမႈစျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၂၅ မွာ ရပ္ကြက္ ၃ က ဘာသာေရး အေဆာက္ အဦကို စတင္ဖ်က္ဆီးမီးရိႈ႕ပါတယ္။ ၁၉၄၀ နာရီမွာ ရဲတပ္ဖြဲ႕မ်ားေရာက္ရိွျပီး လူစုခြဲျခင္း၊ မီးသတ္ နဲ႕ ပူးေပါင္းျပီး မီးျငိမ္းသတ္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ပါတယ္။
ည ၈ နာရီမွာ အမွတ္ ၃ ရပ္ကြက္၊ လမ္းမေတာ္လမ္းနဲ႕ ၾကာနီကန္လမ္းေထာင့္ရိွ မိဘမဲ့ ကေလး ေက်ာင္းေအာက္ရိွ ေစ်းဆုိင္ခန္းမ်ား၊ ျပန္ဆက္ရံုးနဲ႕ ေစ်းလမ္းၾကားရိွ ဆုိင္ခန္းမ်ား ကို တုိက္ခုိက္ဖ်က္ဆီးမႈျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၃၅ နာရီမွာ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားက အဲဒီအဖြဲ႕မ်ားကို တားဆီးလူစုခြဲခဲ့ပါတယ္။ ည ၂၃၃၀ မွာ မီးအားလံုးျငိမ္းသတ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ယခုအခ်ိိန္ထိ လူထိခိုက္ေသဆံုးတဲ့သတင္းမရရိွေသးပါဘူး။
လားရိႈးျမိဳ႕မွာ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားျပီးတပ္မေတာ္နဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕က လံုျခံဳေရးေဆာင္ရြက္ လွ်က္ရိွပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရး အဖြဲ႕ အစည္း မ်ားက ေနာက္ထပ္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္မႈမ်ားမျဖစ္ေအာင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေနပါတယ္။
ျပန္ၾကားေရး ဒု-၀န္ၾကီး ဦးရဲထြဋ္ (Facebook)
သစ္ထူးလြင္
 |
| ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း လားရိႈးၿမိဳ႕တြင္ (၂၈-၅-၂၀၁၃) ရက္ေန႔က မြတ္စလင္မ္မ်ားရဲ႕ ေနအိမ္မ်ားနဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာေရး အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ားအား ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ဦးေဆာင္၍ အၾကမ္းဖက္ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ |
 |
| အၾကမ္းဖက္မႈစတင္ ျမစ္ဖ်ားခံရာ အေၾကာင္းရင္းမွာ ေဒၚေအးေအး၀င္းဆိုသူ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအား ပံုတြင္ျမင္ေတြ႕ရသည့္အတိုင္း ရက္စက္စြာ မီးရိႈ႕ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ |
 |
| ေဒၚေအးေအး၀င္းအား အေစာပိုင္းမွာေတာ့ ရွမ္းတိုင္းရင္းသူတစ္ဦးလို႔ ေျပာခဲ့ၾကေပမယ့္ မဟုတ္မွန္းေၾကာင္း စံုစမ္းသိရွိရၿပီး ဗမာလူမ်ိဳးစစ္စစ္တစ္ဦးသာျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။ |
 |
| ေဒၚေအးေအး၀င္းမွာ မီးေလာင္ဒဏ္ရာမ်ား ျပင္းထန္စြာ ခံစားခဲ့ရၿပီး လားရိႈးၿမိဳ႕ ျပည္သူ႔ေဆးရံုတြင္ အေရးေပၚလူနာအျဖစ္ တင္ပို႔ထားရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ |
 |
| ေဆးရံုတက္ေရာက္ ကုသေနစဥ္ ေဒၚေအးေအး၀င္းမွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ရသည္ဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း အဆိုပါ သတင္းမ်ားမွာ မွားယြင္းခဲ့ၿပီး ယခုအခ်ိန္အထိ အသက္ရွင္ဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ |
 |
| ေဒၚေအးေအး၀င္း၏ ဆိုးရြားသည့္ ေရာဂါေ၀ဒနာမ်ားအား ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားနဲ႔ေနာက္လိုက္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက ေဆးရံုတြင္ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ မခံမရပ္ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ |
 |
| ေဒၚေအးေအး၀င္းအား မီးရိႈ႕သူဟု သတင္းထြက္ေပၚေနသူအား ထိန္းသိမ္းထားသည့္ ရဲစခန္းတြင္ လူေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔အတူ ဘုန္းႀကီးမ်ားက ၀ိုင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ မီးရိႈ႕သတ္ျဖတ္သူ တရားခံအျဖစ္ စြတ္စြဲခံရသူအား ထုတ္ေပးရန္ ရဲစခန္းတြင္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ |
 |
| ထိုသို႔ ေတာင္းဆိုေနရင္း ေန၀င္ခ်ိန္ေရာက္လာသည့္အခါ ေဆးရံုတင္ပို႔ထားသည့္ ေဒၚေအးေအး၀င္းမွာ ကြယ္လြန္သြားသည္ဟူေသာသတင္းမ်ား အင္တာနက္ေပၚတြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့ၿပီးေနာက္ အၾကမ္းဖက္လိုသူမ်ားမွာ ပိုမိုေသြးႂကြလာၿပီး၊ အၾကမ္းဖက္မႈဆီသို႔ ဦးတည္သြားပါေတာ့တယ္။ |
 |
| ေဒၚေအးေအး၀င္း ေသဆံုးသည္ဟု လိမ္လည္သတင္းမ်ား ထုတ္ျပန္ထားစဥ္ ေဒၚေအးေအး၀င္းကေတာ့ ေဆးရံုမွာ ေဆးကုသမႈ ခံယူေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ |
 |
| 969 အၾကမ္းဖက္ဂိုဏ္း၏ တရားမ၀င္ အၾကမ္းဖဂိုဏ္းေခါင္းေဆာင္ဆိုသူ ၀ီရသူကေတာ့ ၎ရဲ႕ ေဖ့စ္ဘြက္စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ တရားခံျဖစ္ေနသူကို လ်င္ျမန္စြာ ေဖာ္ထုတ္ျပခဲ့ပါတယ္။ |
 |
| ၀ီရသူအား အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူ ဆက္သြယ္ေရးအင္ေဖာ္မာမ်ားက အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ သတင္းမ်ားအား ပံ့ပိုးေပးေနတာေၾကာင့္ ယခုလို တင္ျပႏိုင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ |
 |
| ပံုတြင္ ျမင္ေတြ႕ရသည့္အတိုင္း ေဒၚေအးေအး၀င္းအား ယခုလို ရက္စက္စြာ မီးရိႈ႕ခဲ့သူကေတာ့… |
 |
| ကိုေန၀င္းဆိုသူ ကုလားတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊ အေစာပိုင္းကေတာ့ ပန္ခ်ာပီကုလားဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း အမွန္တကယ္တမ္းမွာမူ ဟိႏၵဴဘုရားကိုးကြယ္သည့္ ေဂၚရခါး ကုလားတစ္ဦးျဖစ္ေနေၾကာင္း ပံုတြင္ ျမင္ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။၎ေဂၚရခါးကုလား ကိုေန၀င္းအား အေစာပိုင္းက ေမးျမန္းၾကရာတြင္ မြတ္စလင္မ္ဟုသာ တြင္တြင္ေျပာေနခဲ့ၿပီး၊ ၎၏ မွတ္ပံုတင္အား ရွာေဖြစစ္ေဆးရာတြင္ ေဂၚရခါးကုလားျဖစ္ေနေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရေသာ္လည္း… |
 |
| မိတၳီလာၿမိ႕ကဲ့သို႔ပင္ ဗလီမ်ား၊ ေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ လူေနအိမ္ဆိုင္ခန္းမ်ားကေတာ့ မီးရိႈ႕ ဖ်က္ဆီးခံလိုက္ၾကရၿပီးျဖစ္သလို၊ ေကာလ ဟလ သတင္းမ်ားအရ မြတ္စလင္မ္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သူ ကိုေန၀င္းကိုလည္း သက္ဆိုင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက အတင္း အဓမၼ ေဂၚရခါးမဟုတ္ေၾကာင္း၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း အစရွိသျဖင့္ ဖိအားေပး၍ ခိုင္းေစၾကအံုးမည္လားလို႔ ေမးခြန္းမ်ား ေမးျမန္းလိုခ်င္ေနၾကပါတယ္။ |
Posted: 28 May 2013
Faine Greenwood
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ရဲ့ ေအမာမာဟ္ ရွရိဖ္ေတာ္……..
Belongings Of Prophet Muhammad (SallallahuAlaaihiwasallam)
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ရဲ့ အခ်စ္ဆံုး သၼီးေတာ္ ဟဇရသ္ ဖာေသြမာဟ္(ရေသြ)သၡင္မရဲ့ အက်ီ ၤေတာ္…….
ဟဇရသ္ အလီ(ရေသြ)သၡင္ ရဲ့ မဇာရ္ ရွရိဖ္ေတာ္……
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ရဲ့ မိုဘာရက္ ေျခရာေတာ္……
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ေသာက္သံုးေတာ္မူခဲ့ေသာ ေရခြက္ ေတာ္…..
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ရဲ့ လိုတာ ေတာ္ျမတ္……..
1850 ခုႏွစ္က ကအ္ဗာ ေက်ာင္းေတာ္ျမင္ကြင္း…..
1940 ခုႏွစ္ ေရႀကီးေနတာေတာင္ ဒုကၡခံျပီး ဟဂ်္လုပ္ေနႀကေသာ အလြန္ နဖူးစာ ေကာင္းေသာ သူမ်ား….
တတိယ ခလီဖာဟ္ႀကီး ဟဇရသ္ အြစ္မာန္း ဂနီ(ရသိြ)သၡင္ရဲ့ ကဗရ္ ေတာ္
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)နဗူ၀သ္ မရမွီ တရားအားထုပ္ေတာ္မူခဲ့ေသာ.ေဟရာ လိုင္ဂူေတာ္………
ေရွး ယၡင္ ကအ္ဗာ ၀တ္ေက်ာင္းေတာ္ျမတ္….
အလြန္ ႀကည္ႏူးဖြယ္ ေကာင္းတဲ့ ျမင္ကြင္းေလးပါ.အလႅာဟ္ က်ြန္ေတာ္မ်ိဳးတို ့ကိုလည္း (ဟရမိုင္းန္)ကို ေဇယာရသ္
လုပ္ခြင့္ ခ်ီးျမွင့္ေတာ္မူပါ……
ကအ္ဗအ္ ရွရီးဖ္ ရဲ့ ေရႊ ေသာ့ ေတာ္ …….
ဟိုး ေရွးေရွး တုန္းက ကအ္ဗာ၀တ္ ေက်ာင္းေတာ္ပံုေလးပါ……
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ရဲ့ ပလီ၀တ္ ေက်ာင္းေတာ္ျမတ္…..
ဟဇရသ္ ေဘလာလ္(ရေသြ)ရဲ့ မဇာရ္ ရွရိဖ္ ေတာ္ျမတ္……
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ရဲ့ အခ်စ္ဆံုး သၼီးေတာ္ ဟဇရသ္ ဖာေသြမာဟ္(ရေသြ)သၡင္မရဲ့ အိမ္ေတာ္….
တမန္ေတာ္ရဲ့သားသမီးေျခာက္ဦးရွိတဲ့အနက္အငယ္ဆုံးနဲ ့တမန္ေတာ္ရဲ့အခ်စ္ဆုံးသူပါ…
တမန္ေတာ္ျမတ္ ခရီးထြက္တဲ့အခါ မိမိမိသားစုဝင္မ်ားနဲ ့ေရာင္းရင္းမ်ားကုိႏွဳတ္ဆက္ေလ့ရွိတယ္ ..
ဒါေၾကာင့္ခရီးထြက္တဲ့အခါတုိင္း သမီးေတာ္ကုိေနာက္ဆုံးလာႏွဳတ္ဆက္တယ္ သမီးေတာ္ဆီမွာ
အခ်ိန္ေတြအမ်ားၾကီး သုံးလုိ ့ရေအာင္လုိ ့ပါ . ဒါေပမယ့္ခရီးကေနျပန္ေရာက္တဲ့အခါသမီးေတာ္ဆီကုိ
အရင္ဆုုံးသြားေလ့ရွိတယ္ .. ယူေဆာင္လာတဲ့
လက္ေဆာင္ေတြ အသုံးအေဆာင္ပစၥည္းေတြအနက္သမီးေတာ္ၾကိဳက္တာေတြကုိစိတ္
ၾကိဳက္အရင္ဆုံးေရြးယူလုိ ့ရေအာင္ပါ…
ေလာကမွာကတည္းက ဂ်ႏၷတ္( သုခဘုံ ) ရမည္ဟုသတင္းေကာင္းေပးျခင္းခံခဲ့ရတယ္…
ဂ်ိဗ္ရာအီးလ္ ေကာင္းကင္တမန္က သမီးေတာ္ကုိစလာမ္ေပးခဲ့တယ္ .. သူနဲ ့လည္းသမီး
ေတာ္ဟာ စကားေျပာခြင့္ရခဲ့တယ္…
ဂ်ႏၷတ္မွာအမ်ိဳးသမီးတုိ ့ရဲ့ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မယ္လုိ ့တမန္ေတာ္ကမကြယ္လြန္ခင္ကတည္းသတင္း
ေကာင္းေပးခဲ့တယ္…
သမီးေတာ္ရဲ့ကုိယ္သင္းရနံ ့ကပန္းသီးရနံ ့ကဲ့သုိ ့ျဖစ္တယ္…
တမန္ေတာ္ကမကြယ္လြန္ခင္ သမီးေတာ္ကုိသတင္းေပးခဲ့တယ္ … သမီးေတာ္ ဟာေနာင္တမလြန္
မွာဖခင္တမန္ေတာ္ျမတ္ရဲ့အိမ္သူအိမ္သားေတြအနက္မွ တမန္ေတာ္နဲ ့ပထမဆုံးဆုံဆည္းရမယ္ ့သူလုိ ့
မကြယ္လြန္ခင္ေလးတမန္ေတာ္ဟာသတင္းေပးခဲ့တယ္ .. ဒါေၾကာင့္မုိ ့.. သမီးေတာ္ဟာ
တမန္ေတာ္ျမတ္ကြယ္လြန္ျပီး 6 လမွာကြယ္လြန္ခဲ့တယ္ ကြယ္လြန္စဥ္သမီးေတာ္ရဲ့အသက္
ဟာ 29 ႏွစ္ပါ ။
တမန္ေတာ္ျမတ္ႀကီး(ဆြ)ရဲ့ မ်ိဳးရိုး စင္ဆက္ေတာ္…….
မိတၱီလာျမိဳ႕ရိွ မြတ္စလင္မ္ သုႆန္ေဟာင္းကို ယေန႔မနက္မွ စတင္ျပီး ဖ်က္သိမ္းလ်က္ရိွ
=============
ေမ-၂၇၊၂၀၁၃
M-Media
KK
မြတ္စလင္မ္ သုႆန္ကို ဖ်က္သိမ္းေနခ်ိိန္တြင္ လံုျခံဳေရးအျပည့္ယူထားေၾကာင္း၊ စစ္သားမ်ား၊ရဲမ်ား၊လံုျခံဳေရး လက္ပတ္မ်ား ပတ္ထားေသာ အရပ္သားမ်ားပါ ေစာင့္ၾကပ္ေနၾကေၾကာင္း ျမိဳ႕ခံတဦးက အတည္ျပဳေျပာၾကား လာပါသည္။
မိတၳီလာျမိဳ႕ ပံုမွန္ မေရာက္ေသးခ်ိန္တြင္ အာဏာပို္င္မ်ားမွ ယခုလိုျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျမိဳ႕ခံမ်ား ပဋိပကၡမ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားမည္ကို စိုးရိမ္ေနၾကသည္။ အဆိုပါ မြတ္စလင္မ္သုႆန္ကို ဖ်က္သိမ္းရွင္းလင္းျပီး အေဝးေျပးကားဝင္း တည္ေဆာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ မြတ္စလင္မ္သုႆန္ေဟာင္းမွာ သျဂိၤဳလ္မႈ႕ကို ပိတ္ပင္ထားသည္မွာ ႏွစ္အတန္ငယ္ၾကာျပီျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ အဆိုပါေျမေနရာကို မႏွစ္က ဦးပိုင္ ကုမၸဏီကို ေရာင္းခ်ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခဲ့ျပီး ျမိဳ႕ခံ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္မ်ားမွ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတထံ အသနားခံစာ ပို႔ခဲ့ေၾကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဦးပိုင္ကို ေရာင္းခ်သည့္ အစီအစဥ္ပ်က္သြားျပီး ယခု အေဝးေျပးကားဝင္း တည္ေဆာက္မည့္ စီမံကိန္းကို ျဖစ္လာေၾကာင္းသိရသည္။
အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မ်ား မွာ ၄င္းတို႔ ကြယ္လြန္သြားေသာ ေဆြးမ်ိဳး မိဘမ်ားကို ေကာင္းရာသုဂတိလားေစရန္ မၾကာခဏသြားေရာက္ျပီး သုႆန္မ်ားသို႔သြားေရာက္ျပီး ဆုေတာင္း ေမတၱာမ်ား ပို႔သေလ့ရိွေၾကာင္းနွင့္ သုႆန္ ဥယ်ာဥ္ေတာ္မ်ားကို တန္ဖိုးထားၾကေၾကာင္း သိရိွရပါသည္။
ေမလ-၂၀၁၃ , ေရးသူ- ဦးေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန)
ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡမ်ားအား ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအေျခခံမွ သံုးသပ္ျခင္း အပိုင္း (၁)
နိဒါန္း
ဒီမိုကေရစီကို အသြင္ကူးေျပာင္းေနသည္ဟု ေၾကြးေၾကာ္ေဖၚေဆာင္ေနေသာဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္တြင္တိုင္းရင္း သားျပည္နယ္မ်ား၌ စစ္မွန္သည့္ ျပည္ တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရရန္ အလားအလာမေတြ႕ရေသး။ လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲ မျဖစ္ ပြားသည့္ ေျမျပန္႕ေဒသမ်ားမွာပင္ အၾကမ္းဘက္ပဋိပကၡမ်ားတိုးမ်ားလာ၊ နိုင္ငံျပင္ပမွလည္း ဟိုကသည္က ျခိမ္းေျခာက္ မႈ မ်ားေပၚလာလွ်က္ရွိေနေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ တိုင္းျပည္လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားကိုထိတ္လန္႕ရ၊ ဘာသာေရး အစြန္း ေရာက္မ်ားကို ေၾကာက္ရ၊ အၾကမ္းဘက္သမားမ်ား၏ အႏၱရာယ္ကို သတိထားေနရနွင့္ တိုင္းျပည္၏ ေဒသ အေျမာက္အမ်ား၌ သာမန္ လူထုေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာမွာ ယုန္သူငယ္မ်ား ဘ၀ သို႕က်ဆင္းေနရသည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ ျပိဳက် ေတာ့ မည္လားဟု စိုးရိမ္ရ သည္ အထိပင္ ယိုင္လဲ ခ်ိနဲ႕လာခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္ ျငိမ္းခ်မ္း၊ တည္ျငိမ္ကာ အေျခခံလူထု စီးပြား ေရး တိုးတက္မႈရနိုင္ေရးအတြက္ “စစ္မွန္ သည့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး အေျခခံမ်ား” ကို တည္ေဆာက္ရန္မွာ အေရး တၾကီး လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္လာသည္။
“စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး အေျခခံမ်ား”[1] ဟူေသာ စကားလံုးကို သံုးစြဲရျခင္းမွာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အတု လႊမ္းမိုး ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ကို စကားလံုးအရ သံုးစြဲခဲ့ေသာ္လည္း ယင္းမွာ မည္သို႕ အဓိပၸါယ္ရွိ ေၾကာင္းကို မည္သည့္အခါကမွ် လူထုကိုရွင္းျပခဲ့ျခင္းမရွိ။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ နိုင္ငံေတာ္ အေျခခံမူမ်ား ဟူေသာ က႑တြင္မူ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ကို စကားလံုးအရ ပင္ ထည့္သြင္းမထားေတာ့။ အေၾကာင္း မွာ ယင္း၏ အနွစ္ သာရမ်ားကို တိုင္းျပည္၏ အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ အညီက်င့္သံုး လိုျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ယူ ရပါေတာ့မည္။
ခ်ဳပ္ေျပာရလွ်င္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ “စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံမ်ား” အား လူထုတရပ္လံုး စနစ္တက် ေလ့လာ ခြင့္ မရေသးပါ။ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္က ယေန႕အခ်ိန္အထိ က်င့္သံုးေနေသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရးဟူသည္မွာ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္မ်ားနွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး Rule of Law မဟုတ္။ အာဏာပိုင္မ်ားက ျပဌာန္းထားသည့္ ျပည္တြင္း ဥပေဒ မ်ားအတိုင္း စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း Rule by Law အဆင့္တြင္သာ ရွိေနေသးေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။
၁၉၈၂ ခုနွစ္တြင္ ျပဌာန္း၍ ၂၀၀၄ ခုနွစ္တြင္ ျပင္ဆင္ကာ ယေန႕တိုင္အတည္ျပဳက်င့္သံုးလွ်က္ရွိေသာ တရုတ္ျပည္သူ ့ သမၼတ နိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၅) တြင္ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႕ရွိရသည္။
“တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတ နိုင္ငံသည္ အခြင့္အာဏာမ်ားအား ဥပေဒနွင့္ အညီက်င့္သံုးသည္။ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေအာက္တြင္ ဆိုရွယ္လစ္နိုင္ငံကို တည္ေဆာက္သည္။” [2] ယင္းျပဌာန္းခ်က္ကို ေလ့လာလွ်င္ တရုတ္နိုင္ငံသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္အညီ က်င့္သံုး ေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ထင္ရွားသည္။ သို႕ရာတြင္ ယင္းမွာ မည္ကဲ့သို႕ေသာ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ျဖစ္ပါသနည္း။
“တရုတ္နိုင္ငံသည္ Rule by Law နွင့္ Rule of Law ကို ေပါင္းစပ္က်င့္သံုးေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊” ဆြီဒင္နိုင္ငံ စေတာ့ ဟုမ္းျမိဳ႕၊ စေတာ့ ဟုမ္းတကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနတြင္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ေမလ (၈) ရက္ေန႕က က်င္းပ ခဲ့သည့္ နီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲ၌ တရုတ္နိုင္ငံ ပီကင္း တကၠသိုလ္ ဥပေဒ ပညာဌာနမွ ပါေမာကၡ Dr. Gong Renren က ေျပာၾကားသြား ခဲ့ သည္။ ၄င္း၏ အဆိုအရ တရုတ္နိုင္ငံသည္ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္မ်ားနွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အဆင့္ကို မသြားနိုင္ေသးေၾကာင္း သံုးသပ္နိုင္သည္။ သို႕ရာတြင္ ဤမွ်ေပါင္းစပ္ က်င့္သံုးျခင္းသည္ပင္ တရုတ္နိုင္ငံအတြက္ မ်ားစြာ အက်ိဳးရွိေၾကာင္း ထင္ရွား သည္။ ဥပေဒစိုး မိုးေရး အေျခခံတြင္ ယေန႕ တရုတ္နုိင္ငံ သည္ စည္းလံုးညီညြတ္မႈတည္ေဆာက္နိုင္ရံုသာမက နိုးေန ေသာနဂါးၾကီးအျဖစ္ စီးပြားေရးအရ တိုးတက္ဖြံ႕ျဖိဳးလာ လွ်က္ ရွိသည္။
Rule of Law နွင့္ Rule by Law စကားလံုးနွစ္လံုး၏ ဆက္စပ္မႈနွင့္ ကြာျခားမႈကို ေလ့လာမိပါက “ဥပေဒစိုးမိုးေရး” ဟူေသာစကားလံုးကို လြယ္လင့္တကူ သံုးစြဲ၍ မရနိုင္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။ ျဖစ္နိုင္လွ်င္ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္ မ်ားနွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဟူသည္ကို လူထုၾကီးတရပ္လံုး ေလ့လာကာ တတ္နိုင္သမွ် လက္ေတြ႕ ေဖၚ ေဆာင္သင့္ ေသာ အခ်ိန္ေရာက္ပါျပီ။ စစ္အာဏာရွင္မ်ားတည္ေဆာက္ထားသည့္ ဥပေဒေဘာင္ [3] နွင့္ ၄င္းတို႕ စိတ္ ၾကိဳက္ျပဌာန္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားအတိုင္း စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း Rule by Law တို႕အား တိုက္ဖ်က္သင့္ေသာ အခ်ိန္သို႕ ေရာက္ပါျပီ။
ဤစာတမ္းငယ္တြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အက်ယ္တ၀င့္ရွင္းလင္းျပ မည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ သို႕ရာတြင္ မ်က္ေမွာက္ျဖစ္ပြား ေနေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡမ်ားအား ဥပေဒစိုးမိုးေရး ရႈေဒါင့္မွ ေထာက္ျပ သံုးသပ္ပါမည္။ ထုိ႕ေနာက္ ယင္းတို႕အား စနစ္တက်ေျဖရွင္းကာ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစံုလူထုၾကီးတရပ္လံုး ျငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ တရားမွ်တမႈနွင့္ တိုးတက္ဖြံ ့ျဖိဳးမႈတို႕ ရနိုင္ ေရး အတြက္ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္ လမ္းေၾကာင္းတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံအေနျဖင့္ က်င့္သံုးနိုင္ေရးအတြက္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး ဆိုင္ရာ အေျခခံ အက်ဆံုးအဆိုျပဳခ်က္ အခ်ိဳ႕ ကို တင္သြင္းေဆြးေႏြးသြားပါမည္။
၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံကို မတည္ေဆာက္နုိင္ျခင္း။
မည္သည့္နိုင္ငံတြင္ မဆို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ ဥပေဒအားလံုး၏ အခ်ဳပ္အျခာ[4] ျဖစ္သည္။ ယင္း၏ သေဘာမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနွင့္ မညီေသာ တည္ဆဲဥပေဒမွန္သမွ်ကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ရသည္။ ေနာင္ျပဌာန္းမည့္ ဥပေဒမ်ား သည္လည္း ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ နွင့္ ကိုက္ညီရသည္။ သို႕ျဖစ္၍ ဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခခံကို တည္ေဆာက္လိုပါက ဥပေဒအားလံုး၏ အခ်ဳပ္အျခာျဖစ္သည့္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ ယင္း၏အုတ္ျမစ္ကို ခ်မွတ္ရပါမည္။
ဥပေဒစိုးမိုးေရး၏ အေျခခံအက်ဆံုးမူမွာ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူကိုအျပစ္ေပးရမည္ျဖစ္ျပီး လူတိုင္းဥပေဒေရွ႕ေမွာက္ တြင္ တန္းတူခံစားခြင့္ရွိရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤမူကို အေျခခံအားျဖင့္ ဥပေဒနွင့္ နီးစပ္သူတိုင္း သိၾကပါသည္။ အသစ္အဆန္း မဟုတ္ပါ။ ၂၀၀၄ ခုနွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးခင္ညႊန္႕ကို ဖမ္းဆီးအေရးယူခဲ့စဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသူရေရႊမန္း (ယခုဦးေရႊမန္း) ကိုယ္တိုင္ပင္တိုင္းသိ ျပည္သိ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့သည္။
သို႕ရာတြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၏ အသစ္အဆန္းမဟုတ္သည့္ ဤမူ နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ မည္သို႕လက္ေတြ႕က်င့္သံုးအေကာင္ အထည္ေဖၚသင့္သည္၊ မည္သည္တို႕မွာ အဟန္႕အတားျဖစ္ေနသည္၊ ဤမူကို ေဖၚေဆာင္နိုင္ေရးအတြက္ မည္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ဖ်က္သိမ္း၊ ျပင္ဆင္၊ အသစ္ျပဌာန္းသင့္သည္၊ ဟူသည္ တို႕နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍အေလးထားကာ ယခု လႊတ္ ေတာ္ ဥကၠဌေနရာတြင္ ယူထားေသာ ဦးေရႊမန္းသည္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း၌ မည္သည့္အခါကမွ် ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္ကို မၾကားသိရပါ။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရက ဦးေဆာင္ရန္ ဆိုသည္မွာ ေ၀လာေ၀းပင္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု ပုဒ္မ ၄၄၅ အေပၚ သံုးသပ္ခ်က္
ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူကိုအျပစ္ေပးရမည္ျဖစ္ျပီး လူတိုင္းဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ တန္းတူခံစားခြင့္ရွိရမည္ဟူသည့္ မူကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက အာမခံရပါ မည္။ မဆန္႕က်င္ေစရပါ။ သို႕ရာတြင္ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ မွစ၍ အာဏာသိမ္း အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့သည့္ သက္တမ္းကာလအတြင္း ျဖစ္ပြားက်ဴးလြန္ခဲ့သည့္ ျပစ္မႈမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ စစ္အာဏာရွင္တို႕၏ တာ၀န္ရွိမႈကို ဖံုးကြယ္ကာ “မည္သည့္ တရားရံုး တြင္မွ် တရားစြဲဆိုခြင့္ မရွိေစရ” ဟူသည္ကို ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၄၅ တြင္ ျပဌာန္းထား သည္။ ယင္းမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အၾကြင္းမဲ့ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဆို ပါျပဌာန္းခ်က္မ်ိဳးကို ကမာၻေပၚ တြင္ တည္ဆဲဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒမ်ား၌ မည္ သည့္ နိုင္ငံတြင္မွ် မေတြ႕ ရပါ။ ယင္း အေပၚ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳ ကြန္ယက္မွေဆြးေႏြးမႈအား ၂၀၁၃ ေမလ (၇) ရက္ေန႕တြင္ ဘီဘီစီမွအသံ လႊင့္သြား သည္ကို ဤလင့္ခ္ တြင္ နားဆင္ပါ။
https://docs.google.com/file/d/0BzC8VZhwp11AbTdrNlVyQ1FUb0k/edit?usp=sharing
ပုဒ္မ ၄၄၅ ျပဌာန္းခ်က္သည္ လူတိုင္း ဥပေဒေရွ႕ေမွာက္တြင္ တန္းတူေရး ဟူသည့္ အေျခခံမူကို အဆင့္နွစ္ဆင့္အရ ဆန္႕က်င္လွ်က္ရွိသည္။ ပထမ အဆင့္မွာ စစ္အစိုးရ အာဏာပိုင္ေဟာင္းမ်ားသည္သာ အၾကြင္းမဲ့ လြတ္ျငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ရေနၾကသည္။ အျခား သာမန္ ျပည္သူမ်ား မခံ စားရပါ။ ဒုတိယအဆင့္ မွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူျခင္းတူပါက န၀တ၊ နအဖ စစ္အစိုးရအဖြဲ႕၀င္မ်ားသာ လြတ္ျငိမ္းခြင့္ကို ခံစားၾကရသည္။ ၄င္းတို႕၏ အမိန္႕ေပးမႈအရ သက္ဆိုင္ရာမႈခင္းမ်ား ၌ ေျမျပင္တြင္ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ ေဖၚ ေဆာင္ခဲ့ ၾကသည့္ အျခားစစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ား မွာ အဆိုပါ အခြင့္အေရးကို ခံစားခြင့္ မရၾကပါ။ အခ်ိန္မေရြး တရားစြဲခံရ နိုင္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု သည္ ခြဲျခားမႈ [5] ကို အေျခခံဥပေဒနွင့္ အညီက်င့္သံုးထား ျခင္းျဖစ္သည္။
ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအား လြတ္ျငိမ္းခြင့္ ေပးျခင္းမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု၏ အုတ္ျမစ္တခ်ပ္ ျဖစ္ေန သည္။ သို႕ျဖစ္၍ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူ မည္သူ႕ကို မဆို တိတိက်က် စံုစမ္းရွာေဖြ ေဖၚထုတ္ကာ အေရးယူ အျပစ္ေပးျခင္း ျဖင့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးတည္ ေဆာက္ရမည္ဟူေသာအသံကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၌ က်ယ္ေလာင္စြာ မၾကားရေတာ့ပါ။ အက်ိဳး ဆက္ အေနျဖင့္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးပ်က္သည့္ အေျခအေနကို တျပည္လံုး၌ ၾကံဳေတြ႕ေနၾကရသည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုသည္ တိုင္းျပည္တြင္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအတြက္ ပန္းခင္းေသာ လမ္းကို မတည္ေဆာက္နိုင္ပါ။ ေျပာင္းျပန္ပင္ ၄င္းသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ဆက္ လက္ ပ်က္သုဥ္းေစ၇န္ ငရဲမီးခင္းေသာ လမ္းကို ေဖါက္ေပးထားေၾကာင္းေတြ႕ရွိရသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးပ်က္စီးေစခဲ့ရာ၌ မည္သူ႕တြင္ အျမင့္ဆံုးတာ၀န္ရွိသလဲ။
ရခုိင္ပဋိပကၡမ်ား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ၏အစီရင္ခံစာ စာမ်က္နွာ ၈၇ တြင္ “နစက သည္ ကက (ၾကည္း) ၏ တိုက္ရိုက္ကြပ္ကဲမႈေအာက္တြင္ ရွိေန ေၾကာင္းနွင့္ လံုျခံဳေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ၾကီးဌာနမ်ား၏ အမိန္႕ကိုသာနာခံရျပီး ေဒသ ဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဆာင္ရြက္သူမ်ား၏ အမိန္႕ကို နာ ခံနိုင္ျခင္း မရွိသည္ကို ေတြ႕ရွိရ ေၾကာင္း” အတိအလင္း ေဖၚျပထား သည္။ ကက (ၾကည္း) သည္ (ကာ/လံု) ၏ အဖြဲ႕ ၀င္မ်ားျဖစ္ေသာ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ နွင့္ ဒုတိယ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္တို ့၏ တိုက္ရိုက္အမိန္႕ ေပးညႊန္ၾကားမႈေအာက္တြင္ ရွိသည္။
ရခုိင္ပဋိပကၡမ်ားအတြင္း (ကာ/လံု) က ဥပေဒစိုးမိုးေရးအေျခခံကိုရိုက္ခ်ိဳး ခဲ့သည့္ အဓိက ျဖစ္ရပ္ၾကီးနွစ္ခုရွိခဲ့ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာအရ ေပၚလြင္သည္။ ၄င္းတို႕မွာ ၂၀၁၂ ဇြန္လ (၃) ရက္ေန႕တြင္ ေတာင္ကုတ္၌ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ဆယ္ဦး အသတ္ခံရျခင္းနွင့္ ဇြန္လ (၈) ရက္ေန႕ တြင္ ေမာင္းေတာ၌ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ားက ရခုိင္ လူထုမ်ားအေပၚ ျပန္လည္၍ အၾကမ္းဘက္မႈမ်ား ျပဳၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ဆယ္ဦး အသတ္ခံရျခင္း နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကို ယခုအခ်ိန္အထိ ေဖၚ ထုတ္ အေရးယူျခင္းမျပဳပါ။ ထိုနည္းတူ ေမာင္းေတာ တြင္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား၏ ျပန္လည္ အၾကမ္းဘက္မႈကို တားဆီး နိုင္ပါ လွ်က္ အာဏာပိုင္မ်ားက ကာကြယ္တားဆီးမႈ မျပဳခဲ့ပါ။ ယင္းနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာ စာမ်က္နွာ ၈၂ တြင္ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖၚျပထားသည္။
“ေမာင္းေတာျဖစ္စဥ္တြင္ ထိုစဥ္က နစက အၾကီးအကဲလုပ္သူက ျပတ္သားစြာ ကိုင္တြယ္အေရးယူေဆာင္ရြက္ခဲ့မည္ ဆိုပါက ယခု ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚလာမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ရခိုင္ရပ္မိ၊ ရပ္ဖ မ်ားမွ ေ၀ဘန္ သံုးသပ္ခဲ့ၾကပါသည္။”
ပထမ ျဖစ္ရပ္တြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို အေရးမယူသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားနွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ ၀င္ အေျမာက္အမ်ားယခုအခ်ိန္ အထိ အၾကိတ္အခဲျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ဒုတိယ ျဖစ္ရပ္တြင္ ကာကြယ္တားဆီးနိုင္ပါလွ်က္ မကာကြယ္ခဲ့ သျဖင့္ ထိခုိက္ဆံုးရွံဳးမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ရသည့္အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အျခားေဒသမ်ားသို႕ ပ်ံ႕သြားခဲ့ ေသာေၾကာင့္ ရခိ္ုင္ လူထုမ်ားက မေၾကမနပ္ ျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။ ၄င္းအၾကိတ္အခဲမ်ား၊ မေၾကနပ္မႈမ်ားသည္ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးပ်က္သုဥ္း ျခင္းေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္း၏ အက်ိဳးဆက္ အေနျဖင့္ ပဋိပကၡမ်ား ဆက္လက္ ၾကီးထြားသြားခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။
ေကာ္မရွင္၏ အစီရင္ခံစာအရ ေပၚလြင္ေသာ ျဖစ္ရပ္နွစ္ ခုလံုး တြင္သာမက ပထမဆံုး စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ သည့္ ေက်ာက္နီေမာ္ လူသတ္မုဒိန္းမႈတြင္ အမွန္တရားကို ဖံုးကြယ္ခဲ့သည့္ အတြက္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး ပ်က္သုဥ္းရာတြင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသူမွာ (ကာ/လံု) နွင့္ ဦးသိန္းစိန္ဦးေဆာင္သည့္ ဗဟိုအစိုးရျဖစ္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆို ေသာ္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ ၄င္းတို႕၏တိုက္ရိုက္အမိန္႕ေပး ညႊန္ၾကားမႈေအာက္တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ (ကာ/လံု) နွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို မတည္ေဆာက္ခဲ့သျဖင့္ အၾကမ္းဘက္ပဋိပကၡမ်ား သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ အျခားေနရာ အေတာ္မ်ားမ်ားသို႕ ပ်ံ႕နွံ႕သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
နိုင္ငံတကာက လူ႕အခြင့္အေရးရႈေဒါင့္မွ စြပ္စြဲလာမႈကို ေကာ္မရွင္က ပယ္ခ်သည္ ဟူသည့္အေပၚ သံုးသပ္ခ်က္
နိုင္ငံတကာက လူ႕အခြင့္အေရးရႈေဒါင့္မွ စြပ္စြဲလာမႈကို ပယ္ခ်ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္အဖြဲ ့၀င္ ေဒါက္တာ ေဒၚ ရင္ရင္ႏြယ္ က ေျပာခဲ့သည္။ ပယ္ခ်ရသည္ ့အဓိက အေၾကာင္းမွာ နိုင္ငံတကာ သည္ ဘဂၤါလီ တဘက္တည္းကိုသာေမးခဲ့ျပီး ရခုိင္ လူမ်ိဳးမ်ားဘက္ကို မေမးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ အျခားသူတခ်ိဳ႕ကလည္း အလားတူ တုန္႕ျပန္ခဲ့ဘူးသည္။ စင္စစ္အားျဖင့္မူ နိုင္ငံတကာသည္ ရခုိင္တိုင္းရင္းသားမ်ားဘက္ကိုလည္း ေမးသင့္သေလာက္ ေမးျမန္းခဲ့သည္။ အရင္းခံအားျဖင့္မူ ဘက္နွစ္ဘက္ ရႈေဒါင့္မွ အဓိက ခ်ဥ္းကပ္ရန္ မဟုတ္ပါ။ နိုင္ငံတနိုင္ငံ အတြင္း၌ မည္သို႕ေသာ အေျခအေနမ်ားျဖစ္ပြားေသာအခါ နိုင္ငံတကာက လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ ရွဳေဒါင့္မွ ခ်ဥ္းကပ္ ကိုင္ တြယ္သည္ကို ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ေလ့လာသင့္သည္။ ရိုးရိုးျပစ္မႈ နွင့္ လူ႕အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ တို႕၏ ဆက္စပ္မႈ နွင့္ ကြာျခားမႈအေပၚလည္း ရွင္းလင္းစြာ နားလည္ရန္လိုပါသည္။
သာဓက ဆိုပါမည္။ နိုင္ငံတနိုင္ငံ အတြင္း၌ ဘာသာေရးအရျဖစ္ေစ၊ လူမ်ိဳးေရးအရျဖစ္ေစ၊ အျခားအေၾကာင္းတခုခု အရျဖစ္ေစ လူတဦးက အျခားတဦးကို၊ လူအုပ္စုတခုက အျခားအုပ္စုတခုကို၊ သတ္ျဖတ္မႈက်ဴးလြန္သည္ ဆိုၾကပါစို႕။
လူ႕အခြင့္အေရးရႈေဒါင့္မွၾကည့္လွ်င္ သတ္ျဖတ္ခံရသူ၏ အသက္ရွင္ရပ္တည္ပိုင္ ခြင့္ ရုပ္သိမ္းခံလိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။ သို႕ရာတြင္ သာမန္အားျဖင့္ နိုင္ငံတကာက ၀င္ေရာက္စြက္ဘက္ ေျပာဆိုမည္ မဟုတ္ပါ။ သက္ဆိုင္ရာ နိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္ အျခာအာဏာ အတြင္း က်ေရာက္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၄င္းနိုင္ငံ၏ အစိုးရကသာလွ်င္ အဆိုပါနိုင္ငံ၏ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားနွင့္အညီ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ သို႕မဟုတ္ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို အေရးယူ အျပစ္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၂ ခုနွစ္ ဇူလိုင္လအတြင္း အိႏၵိယနိုင္ငံ အာသံျပည္နယ္ အေနာက္ျခမ္းတြင္ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး အေတာ္ မ်ားမ်ား ေသဆံုးကာ လူဦးေရ နွစ္သိန္းခန္႕ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႕ရာတြင္ ကုလသမဂၢသည္လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံ တကာ လူ႕အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ အစည္းၾကီးမ်ားသည္လည္းေကာင္း ၀င္ေရာက္စြက္ဘက္ေျပာဆိုၾကျခင္းမရွိပါ။ အိႏိၵယ နိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ [6] အတြင္းတြင္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမ်ားက ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။
သို႕ရာတြင္ အစိုးရကိုယ္တိုင္က လူထုအေပၚ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈကို က်ဴးလြန္ျခင္း၊ သို႕မဟုတ္ အင္အားစု တရပ္ရပ္က က်ဴး လြန္မႈကို အစိုးရက အားေပးကူညီျခင္း၊ တနည္းနည္းျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ သို႕မဟုတ္ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳး ေဖါက္က်ဴးလြန္မႈၾကီးမ်ား ျဖစ္ပြားေနပါလွ်က္ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို အစိုးရက ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမႈမျပဳျခင္း တို႕ျဖစ္လွ်င္မူ ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ နိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းၾကီးမ်ား အေနျဖင့္ ျဖစ္ေစ ၀င္ေရာက္အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကရသည္။ ဤသည္မွာ နိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္ အေရး ဥပေဒအေျခခံမ်ားေပၚ၌ နိုင္ငံတကာက က်င့္သံုးသည့္အစဥ္အလာ လည္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ရခိုင္ျပည္ နယ္၌အလားတူ အေျခအေနမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည့္ အေထာက္အထားမ်ားအား နိုင္ငံတကာေတြ႕ရွိသျဖင့္သာ ကုလ သမဂၢ နွင့္ နိုင္ငံတကာက ၀င္ေရာက္ေျပာဆိုလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ားလည္း ရွိလာနိုင္သည္။
ေဒါက္တာေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ နွင့္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ ့၀င္အခ်ိဳ ့ေျပာသလို နိုင္ငံတကာ အေနျဖင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားအား စစ္ေဆးေမးျမန္းမႈ နည္းေကာင္းနည္းပါမည္။ ဤသည္မွာ အေၾကာင္းနွစ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္နုိင္သည္။ တခ်က္မွာ ဦးသိန္း စိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခားလံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားနွင့္ ေပါင္းကာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား အေပၚ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေနေၾကာင္း သတင္းမရခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္နိုင္သည္။ ေနာက္တခ်က္မွာ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဦးသိန္း စိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခားလံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ားသည္ မိမိတို႕အေပၚ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေနၾကသည္၊ ရြာမ်ားမီးရႈိ ့၊ လူသတ္၊ မုဒိန္းက်င့္ စသျဖင့္ က်ဴးလြန္ေနပါသည္ ဟု တိုင္တန္းျခင္း မျပဳခဲ့ေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္နိုင္သည္။
ယင္းသို႕က်ဴးလြန္မႈ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ရွိပါက ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ျဖစ္ေစ၊ ေဒါက္တာ ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ အေနျဖင့္ျဖစ္ေစ နုိင္ငံတကာသို႕ တိုင္တန္းမည္ဆိုပါက ရခိုင္တုိင္းရင္းသားမ်ားအား အဓိကထား၍ လာေ၇ာက္ စစ္ေဆး ေမးျမန္းရန္မွာ ရာခိုင္နုန္းျပည့္ေသခ်ာသည္။
အၾကမ္းဖက္ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္း၏ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္း နွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္းမ်ား
ရခုိင္ျပည္နယ္ မွ စတင္ခဲ့ျပီး တနိုင္ငံလံုးသို႕ တေျဖးေျဖး ပ်ံ႕နွံ႕ေနျပီျဖစ္ေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡၾကီး၏ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းမွာ လူမိ်ဳးေရးကြဲျပားမႈနွင့္ ဘာသာေရးယံုၾကည္ခ်က္ျခားနားမႈတို႕အေပၚအေျခခံျပီး တဘက္နွင့္ တဘက္ အျပန္အလွန္ပုတ္ခတ္ စြပ္စြဲၾကရာမွ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့သည့္ ျပသနာ မဟုတ္ပါ။ ဥပေဒ စိုးမိုးေရး အေျခခံအရ ျပစ္မႈ က်ဴး လြန္သူမွန္သမွ်ကို ေက်ာသား ရင္သားမခြဲျခားဘဲ တန္းတူထား၍ ျပတ္ျပတ္သားသား ထိထိေ၇ာက္ေရာက္ အေရး မယူခဲ့ ျခင္းမွာ ပထမ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခားလံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ မ်ားကိုယ္တိုင္က ဘက္တဘက္တြင္ ရပ္၍ ျပစ္မႈ ၾကီးမ်ား အား ပါ၀င္က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္ ဟု နိုင္ငံတကာက ေထာက္ျပ စြပ္စြဲလာသည္က ပို၍ အေရးၾကီးေသာ ဒုတိယ လတ္တေလာ အေၾကာင္း ရင္း ျဖစ္ သည္။
ဤလတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းနွစ္ရပ္ျဖစ္တည္လာခဲ့ျပီးေနာက္ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္း တို႕လည္း ေပၚေပါက္ လာျပန္သည္။ ယင္းတို႕မွာ ဘာသာေရးအုပ္စုၾကီး နွစ္ခုမွ အခ်ိဳ႕ေသာ အစြန္း ေရာက္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဘာသာ၀င္မ်ား နွင့္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားက နည္းလမ္းေပါင္း စံုသံုး၍ လံႈ႕ေဆာ္လာခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အကိ်ဳးဆက္အေနျဖင့္ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡၾကီးမ်ားသည္ တိုင္းျပည္၏ ေနရာေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ား သို႕ပ်ံ႕နွံ႕သြားခဲ့ ရ ျခင္းျဖစ္သည္။
လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္း နွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲ အေၾကာင္းရင္းတို႕ကို နိုင္းယွဥ္ေလ့လာရန္လိုပါမည္။ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္သည္။ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္းသည္ သာသာေရး အရ မတူကြဲျပားသည့္ ဘာသာမ်ား အတူျငိမ္းခ်မ္းစြာရပ္တည္နိုင္ေရး၊ အျပန္ အလွန္ေလး စားမႈ တည္ေဆာက္ေရးတို ့နွင့္ လည္းေကာင္း၊ နိုင္ငံေရးအရ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒကို စြန္႕လႊတ္ျပီး လူမ်ိဳးေပါင္းစံု အတူယွဥ္တြဲ ေန ထိုင္ ေရး အေျခခံတြင္ မိမိအမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြားကို သမာသမတ္က်စြာ ေဖၚေဆာင္နိုင္ေရး အေတြးအေခၚ စိုက္ထူမႈ နွင့္ လည္းေကာင္း သက္ဆိုင္သည္။
ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္းမ်ားသည္ အေရးမၾကီးမဟုတ္ၾကီးပါသည္။ သို႕ရာတြင္ ယေန႕တျပည္လံုးသို႕ ပ်ံ႕နွံ႕ေန ျပီ ျဖစ္ေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡၾကီး မ်ားနွင့္ စပ္ လွ်ဥ္း ၍ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတခုလံုးနီးပါးသည္ ေနာက္ဆက္တြဲ အေၾကာင္းရင္းမ်ားအေပၚတြင္သာ ကုစား အေျဖရွာၾက ရန္ၾကိဳးပမ္းေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထိေရာက္မႈ အားနည္း နိုင္သည္။
လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ားနွင့္စပ္လွ်ဥ္း၍ အမွန္တရားေပၚေအာင္ အဓိကထားေဖၚထုတ္ျပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္ နုိင္မွ သာလွ်င္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေျခခံ အားျဖင့္ တည္ေဆာက္နိုင္ပါမည္။ ထို႕ေနာက္ ေနာက္ဆက္တြဲအေၾကာင္းရင္း မ်ားကို တေျဖးေျဖး အခ်ိန္ယူကုစားသြားရန္ ျဖစ္ပါသည္။
ရခုိင္ပဋိပကၡမ်ား စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္သည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးနွင့္ တိုက္ရိုက္သက္ဆိုင္သည့္ လတ္တေလာ အေၾကာင္းရင္းကို မီးေမာင္းထိုးကာ အမွန္ တရားေပၚေအာင္ေဖၚထုတ္ခဲ့ျခင္း မရွိ။ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းနွစ္ရပ္ အနက္ ပထမ တရပ္ကို ေကာ္မရွင္ကိုယ္တိုင္၀န္ခံရသည္။ ထို ့အျပင္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ားကိုယ္ တိုင္က ဘက္တဘက္ နွင့္ပူးေပါင္းကာ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားအား ပါ၀င္က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္ဟု နိုင္ငံတကာက ေထာက္ျပစြပ္စြဲသည့္ ဒုတိယအေၾကာင္း ရင္းကို လည္း ေကာ္မရွင္ကမ်က္စိမွိတ္ပယ္ခ်ျခင္းမွလြဲ၍ အခ်က္အလက္နွင့္ မျငင္းနိုင္။ သို႕ရာတြင္ အစီရင္ခံစာ၌ လတ္ တေလာအေၾကာင္းရင္းကို ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ျပည့္ျပည့္စံုစံု မေဖၚထုတ္ဘဲ ေနာက္ခံအေၾကာင္းရင္း နွင့္ေနာက္ဆက္တြဲ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကိုသာ ဋီကာခ်ဲ႕ျပီးေဖၚျပခဲ႕သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဥပေဒစိုးမိုး ေရး အေျခခံကို ဖ်က္ဆီးခဲ့သည့္ ကာလံု နွင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ တာ၀န္ရွိမႈကို ဖံုးကြယ္ သြားေစခဲ့ သည္။ ယင္းအတြက္ ေကာ္မရွင္အား ဦးသိန္းစိန္က မ်ားစြာ သေဘာက် သြားပံုရ သည္။ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေမလ (၆) ရက္ေန႕တြင္ တိုင္းျပည္သို႕ မိန္ ့ခြန္းေျပာ၍ပင္ ခ်ီးမြမ္းခဲ့သည္။
(ကာ/လံု) ႏွင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးပ်က္ေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိလုပ္သလား။
ရခိုင္မွ တရုတ္ျပည္သို႕ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ဘီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာ ခ်ီကာ တန္ဘိုးရွိသည့္ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ ့ ပိုက္လိုင္း သြယ္တန္း တည္ေဆာက္ေနပါသည္။ ယင္းအေပၚ ရခုိင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိလူထုမ်ားက အားေကာင္း ေကာင္း နွင့္ ကန္႕ကြက္နုိင္ျခင္း မရွိေစရန္အာရံုလႊဲလိုက္ျခင္းျဖစ္နိုင္သည္ဟု လူထုအေတာ္မ်ားမ်ားက ယူဆလာၾကသည္။ ထို႕ျပင္ တည္ေဆာက္ျပီးသည့္အခ်ိန္တြင္ လက္ရွိနွင့္ေနာင္တက္လာဦးမည့္ စစ္အစိုးရ အဆက္ဆက္က နွစ္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာ ဆက္လက္ အျမတ္ထုတ္အက်ိဳးခံစားေနဦးမည့္အေပၚ မကန္႕ကြက္နိုင္ေတာ့ေစေရးအတြက္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူထု မ်ားနွင့္ ၄င္းတို ့၏ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အားနည္းခ်ိနဲ ့သြားေစရန္၊ လံုျခံဳေရးအရ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ စစ္တပ္နွင့္ အျခား လံုျခံဳေရး အဖြဲ႕မ်ားကိုသာ ထာ၀ရအားကိုးသြားေစရန္ မဟာျဗဴဟာခ်မွတ္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းလည္း ျဖစ္နိုင္သည္။
အထက္ပါသံုးသပ္ခ်က္ မမွန္ဟူ၍ (ကာ/လံု) နွင့္ ဦးသိ္န္းစိန္ အစိုးရက သက္ေသျပလိုပါက ပိုက္လိုင္းနွင့္ ဆက္စပ္ ေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မွန္သမွ်ကို ရွင္းလင္းစြာ တျပည္လံုးသို႕ထုတ္ျပန္ေၾကျငာရန္လိုသည္။ ပို၍အေရးၾကီး သည္မွာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္ လူထု၏ စီးပြားေရးမွာ ခြ်တ္ျခံဳက် ပ်က္စီးသြားခဲ့ျပီျဖစ္ သျဖင့္ ျပန္လည္ကုစားနိုင္ရန္ ပိုက္လိုင္း မွရေသာ ၀င္ေငြအားလံုးကို ရခိုင္ျပည္နယ္ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္သာ သံုးစြဲသြားနိုင္ေစ ရန္ ဥပေဒတ ရပ္ ျပဌာန္းကာ လႊဲအပ္ ေဖၚေဆာင္သြားရန္လိုအပ္သည္။
မည္သို ့ပင္ေနာက္ဆက္တြဲကုစားမႈမ်ားျပဳေစဦး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဥပေဒစိုးမိုးေရးပ်က္စီးေစခဲ့သည့္အတြက္ယင္းမွ စတင္ကာ တျပည္လံုးသို႕ပ်ံ ့နွံ ့ေစခဲ့ရာ ၌တာ၀န္ရွိမႈမွေန၍ (ကာ/လံု) နွင့္ ဦးသိန္းစိ္န္အစိုးရသည္ ေရွာင္လႊဲ၍ မရနိုင္။
အဖြဲ႕အစည္း သေဘာ အရ တာ၀န္ရွိမႈ[7] နွင့္ အမိန္႕ေပးျခင္းအရ တာ၀န္ရွိမႈ[8]
၁၉၈၂ ခုနွစ္တြင္ ဂြါတီမာလာနိုင္ငံ၌ အာဏာသိမ္းျပီး တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အက္ဖရိန္ ရိုင္ယို မြန္ ့[9] သည္ အစ္ဇီးလ္မာယာ အမည္ရွိ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု၀င္ဦးေရ ၁၇၇၁ ဦးအေပၚ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ ဟု စြဲခ်က္တင္ကာ တရားရံုး၌ သက္ေသေပါင္း တရာေက်ာ္ကို စစ္ေဆးခဲ့ျပီးေနာက္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေမလ ၁၀ ရက္ေန ့ တြင္ ၄င္းအေပၚ ေထာင္ နွစ္ရွစ္ဆယ္ခ်ခဲ့သည္။ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈအတြက္ နွစ္ငါးဆယ္၊ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႕က်င္ သည့္ ျပစ္မႈအတြက္ နွစ္သံုးဆယ္ နွစ္ခုေပါင္း ေထာင္နွစ္ ရွစ္ဆယ္ျဖစ္သည္။ “သမၼတ တာ၀န္ယူထားစဥ္ အတြင္း သတ္ ျဖတ္မႈၾကီးမ်ား က်ဴးလြန္ေနတာကိုသိရက္နဲ႕ ရပ္ဆိုင္းသြားေအာင္ ကာကြယ္တားဆီးျခင္း မလုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျပစ္မႈ က်ဴး လြန္ရာေရာက္တယ္” ဟု တရားသူၾကီး ဂ်က္စ္မင္ ဘာရီေရာ႕[10] က စီရင္ခ်က္တြင္ထည့္သြင္းဖတ္ၾကားသြားခဲ့သည္။
အာဂ်င္တီးနား၊ ခ်ီလီ၊ ဂြြါတီမာလာ အစရွိေသာ နိုင္ငံမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဟူသည္ကို အေၾကာင္း ျပ၍ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္မႈၾကီးမ်ားအားေမ့ မထားဘဲ ျပန္လည္ေဖၚထုတ္ျပီး အေရးယူေနၾကျခင္းမွာ စစ္မွန္သည့္ ဥပေဒစိုးမိုး ေရး အေျခခံမ်ား တည္ေဆာက္ျပီး တိုင္းျပည္ တည္ျငိမ္၊ ျငိမ္းခ်မ္းကာ၊ လူထုတရားမွ်တမႈ ရေစရန္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၃ ခုနွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္ တပ္မေတာ္ေန႕တြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႈးၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္က ၄င္း၏ တပ္မေတာ္သည္ မည္သည့္အခါကမွ် လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ နွင့္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ား မက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္းထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ၊[11] စစ္ရာဇ၀တ္မႈ[12] နွင့္ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႕က်င္သည့္ ျပစ္မႈ [13] မ်ားအား ျမန္မာနိုင္ငံ အတြင္းတြင္ ဥပေဒ အျဖစ္ျပဌာန္း ထားမႈ မရွိေသးပါ။ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒ၏ အစိပ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ ယင္းတို႕ကို ခ်ိဳးေဖါက္ က်ဴးလြန္ျခင္းမွာ ျပစ္မႈေျမာက္သည္ဟူ၍ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ ကိုယ္တိုင္က ၀န္ခံလိုက္ သည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ ယင္းမိန္႕ခြန္းကိုးကားကာ အာဏာပိုင္မ်ားက ျပဌာန္းထားသည့္ ျပည္တြင္းဥပေဒမ်ားအတိုင္း သာ စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း Rule by Law မွေန၍ နိုင္ငံတကာ စံထားခ်က္မ်ားနွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ဥပေဒစိုးမိုးေရး Rule of Law သို႕ ေျပာင္းလဲေဖၚေဆာင္နိုင္ေရးအတြက္ စတင္လႈပ္ရွား လုပ္ေဆာင္သင့္ျပီျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပါ နိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားအား တပ္မေတာ္က မက်ဴးလြန္ပါဟူ၍ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္၏ ျငင္းဆိုခ်က္ကို္ မူ လက္ခံနုိင္ ဘြယ္မရွိပါ။ ၄င္းျပစ္မႈၾကီးမ်ားမွာ မည္သည့္အရာမ်ားျဖစ္သည္ကို ဥပေဒသမားမ်ားပင္နားလည္ေအာင္ မနည္းၾကိဳးပမ္းၾကရသည္။ ယင္းတို႕နွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ တပ္မေတာ္အတြင္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ပညာေပးေရးလုပ္ခဲ့ ေၾကာင္း လည္း တၾကိမ္တခါမွ် မၾကားသိခဲ့ရပါ။ သို႕ျဖစ္၍ တပ္ဗိုလ္၊ တပ္သားတကယ့္အမ်ားစုၾကီးမွာ မည္သည္တို႕ကို က်ဴးလြန္လွ်င္ မည္သည့္ျပစ္မႈေျမာက္သည္ဟူ၍ နားလည္နိုင္ ၾကျခင္းမရွိေသးသည္မွာ ရာနဳန္းျပည့္နီးပါး ေသခ်ာသည္။ လတ္တေလာျဖစ္ရပ္မ်ားကို သံုးသပ္လွ်င္ပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈ နွင့္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေဒသတြင္ ဆႏၵျပသံဃာမ်ားအေပၚ လူသားျဖစ္မႈကို ဆန္႕က်င့္သည့္ျပစ္မႈ မ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ျပီးျပီဟု နိုင္ငံတကာ ဥပေဒ အေျခခံမွ သံုးသပ္နိုင္သည္။ အေသးစိပ္ကို ဤစာတမ္း၏ ဒုတိယပို္င္းတြင္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြး ပါမည္။
အထက္ပါ ျပစ္မႈၾကီးမ်ားနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ တာ၀န္ရွိမႈကို ရွာေဖြရာတြင္ အဖြဲ႕အစည္းသေဘာအရ တာ၀န္ရွိမႈ နွင့္ အမိန္႕ ေပးျခင္းအရ တာ၀န္ရွိမႈ နွစ္ခုတို႕၏ ဆက္စပ္မႈနွင့္ကြာျခားမႈ တို႕ကို ေလ့လာဘို႕လိုပါမည္။ သမတ ဦးသိန္းစိန္သည္ လည္းေကာင္း၊ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္သည္လည္းေကာင္း တိုင္းျပည္တြင္ အျမင့္ဆံုးအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္သည့္ (ကာ/လံု) ၏ အဖြဲ႕၀င္မ်ားျဖစ္ၾကသျဖင့္ ယေန႕တိုင္းျပည္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ အၾကမ္းဘက္ ပဋိပကၡၾကီးမ်ားနွင့္ စပ္ လွ်ဥ္း၍ ၄င္းတို႕တြင္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ တာ၀န္ရွိၾကသည္။
ရခိုင္ပဋိပကၡတြင္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕မ်ားအား(ကက/ၾကည္း) က တိုက္ရိုက္အမိန္႕ေပးခဲ့ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္၏အစီရင္ခံစာအရ ေပၚလြင္သျဖင့္ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ တြင္ တာ၀န္ ရွိသည္။ (ကာ/လံု) အစည္းအေ၀းေခၚျပီး ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ကို တာ၀န္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါက (ကာ/လံု) အဖြဲ႕၀င္ အားလံုးတြင္တာ၀န္ရွိသည္။ သို႕မဟုတ္ဘဲ သမတ ဦးသိန္းစိန္က ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္အား ရခိုင္ပဋိပကၡမ်ား ကိစၥ ေဆာင္ရြက္၇န္တာ၀န္ေပးခဲ့ပါက ဦးသိန္းစိန္သည္ အၾကီးအကဲ[14] အေနျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ သည္ လက္ေအာက္ငယ္သား[15] အေနျဖင့္လည္းေကာင္း တာ၀န္ရွိသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေကအိုင္အိုကို ထိုးစစ္ၾကီးမ်ားဆင္ႏႊဲခဲ့စဥ္ စစ္ေရး သေဘာအရ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လႈိႈ္င္ မွာ အဓိကတာ၀န္ ရွိသည္။ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္းနွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍မူ အၾကီးအကဲ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္တြင္ တာ၀န္ရွိသလား၊
စစ္ေျမျပင္တခုလံုးကို အနီးကပ္ကြပ္ကဲရသည့္ လက္ေအာက္ငယ္သား ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမႈးတြင္ တာ၀န္ရွိသလား ဟူသည္ကို သံုးသပ္ရပါမည္။ ဤတြင္ နိုင္ငံတကာဓေလ့ ထံုးတမ္းဥပေဒ[16] အရသာ မက (ရ၀မ္ဒါ နိုင္ငံတကာ ျပစ္မႈဆိုင္ရာခံုရံုး[17] က ခ်မွတ္ခဲ့ျပီး ဆီအာရာလီယြန္းအထူး တရား ရံုး[18] ကပါ လိုက္နာက်င့္သံုး ခဲ့ သည့္ လက္ေတြ႕အရ) သမားရိုးက်နိုင္ငံတကာဥပေဒ[19] အျဖစ္ပင္လိုက္နာက်င့္ သံုးလာၾကျပီျဖစ္ေသာ သတ္မွတ္ ျပဌာန္းခ်က္အရ အၾကီးအကဲ နွင့္ လက္ေအာက္ငယ္သား ဆက္ဆန္ေရး[20] အရတာ၀န္ရွိမႈ ကို ေလ့လာရန္လိုပါသည္။ ဂြါတီမာလာနိုင္ငံက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အက္ဖရိန္ ရိုင္ယိုမြန္၏ မႈခင္းနွင့္ နိုင္းယွဥ္ေလ့လာလွ်င္အက်ိဳးရွိပါမည္။
အပိုင္း (၂) ကို ဆက္လက္ဖတ္ရႈပါရန္
ဦးေအာင္ထူး (ေရွ႕ေန) ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ယက္ တည္ေထာင္သူ
၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေမလ
1 Genuine Principles of the Rule of Law
2 The People’s Republic of China exercises power in accordance with the law and establishes a socialist country under the rule of law.
3 Legal framework
4 Supreme law of the land
5 Discrimination
6 Sovereignty
7 Organizational responsibility
8 Command responsibility 9 General Efraín Ríos Mont 10 Judge Jazmin Barrios
11 Genocide
12 War crimes
13 Crime against humanity
14 Superior
15 Subordinate
16 Customary international law
17 International Criminal Tribunal for Rawanda
18 Special Court for Sierra Leone
19 Conventional international law
20 Relationship of superior-subordinate
စေနလင္း
မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး မင္းလွၿမိဳ႕နယ္အတြင္း႐ွိ ထန္းကိုင္းေက်း႐ြာမွ ေဒသခံမ်ားပိုင္ လယ္ယာေျမမ်ားကို ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း ( MOGE ) မွ ျပန္လည္ေပးအပ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေရနံခိုးတူးၾကသူမ်ားေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ လယ္ယာ လုပ္ငန္းခြင္သို႔ ၀င္ရန္ အခက္ေတြ႕ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ ေဒသသို႕ သြားေရာက္စံုစမ္းခဲ့ေသာ ဧရာဝတီသတင္းေထာက္ကို ေဒသခံ ၁၅ ဦးက ေျပာျပသည္မွာ ထန္းကိုင္းေက်း႐ြာ လယ္ယာေျမမ်ားကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က MOGE မွ သိမ္းယူခဲ့ၿပီး ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ အက်ိဳး တူပူးေပါင္းကာ ေရနံတူးေဖာ္ခဲ့ေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ေဒသခံလယ္သမားမ်ားထံသုိ႔ ေရနံမတူးပဲ လယ္ယာလုပ္ငန္းကိုသာ ျပန္လုပ္ရန္ ကတိက၀တ္ျဖင့္ ျပန္လည္ေပးအပ္ခဲဲ့ေသာ္လည္း ထိုလယ္ယာေျမမ်ားတြင္ နဂိုကတည္းက တူးထားေသာ ေရနံတြင္းေပါက္မ်ား႐ွိေသာေၾကာင့္ ညပိုင္းလာေရာက္ခိုးတူးၾကသည့္ တျခားေဒသခံမ်ားက တြင္းေပါက္မ်ား မပိတ္ရန္ ျခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုၾကေသာေၾကာင့္ လယ္ျပန္မစိုက္ႏိုင္ ျဖစ္ေနရေၾကာင္း သိရသည္။
ထန္းကိုင္း႐ြာ ေဒသခံ ဦးစံေသာင္းက “ MOGE က လယ္ယာေျမေတြျပန္ေပးတာမွာ တြင္းေပါက္ကို ကိုယ့္ဘာသာပိတ္ရမယ္တဲ့။ ကိုယ့္ဘာသာ ပိတ္ေတာ့လည္း တျခား႐ြာေတြက လာတူးတဲ့သူေတြက ပိတ္ရဲပိတ္ၾကည့္၊ ပိတ္တဲ့႐ြာကို ေရနံေတြပတ္ၿပီး မီးတိုက္မယ္လို႔ ႀကိမ္းတယ္။ ႐ြာအခ်င္းခ်င္း ရန္တိုက္ေပးသလိုျဖစ္ေနတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ထန္းကိုင္း႐ြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးထံံသို႔ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားထားသလို ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးထံသို႔ စာေပးပို႔ ထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုစာေပးပို႔လိုက္သည့္အတြက္ ယခုအခ်ိန္တြင္ လယ္ယာေျမမ်ားကို ထြန္ယက္ရန္ ေခတၱဆိုင္းငံ့ထား ေၾကာင္း သိရသည္။
ထိုကိစၥႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး MOGE သို႔ သြားေရာက္ေမးျမန္းရာတြင္ ေဒသခံမ်ားေျပာဆိုေနခ်က္က မွန္ကန္ေၾကာင္း၊ ညဘက္ ေရနံလာတူးသူမ်ားေၾကာင့္ မိမိတို႔ ႐ံုးပတ္၀န္းက်င္ပင္ လံုၿခံဳမႈမ႐ွိပဲ မီးလာ႐ိႈ႕မည့္အေရးကို စိုးရိမ္ေနရေၾကာင္း၊ ထန္းကိုင္း ႐ြာ႐ွိ လယ္ယာေျမမ်ားတြင္ လာေရာက္ေရနံတူးၾကသူမ်ားေၾကာင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့ေနသည့္ ပံုစံမ်ိဳး႐ွိေနေၾကာင္း ထန္းကိုင္း႐ြာ႐ွိ MOGE လုပ္ငန္းမွ လက္ေထာက္အင္ဂ်င္နီယာ ဦး၀င္းေမာင္က ဧရာ၀တီသတင္းဌာနမွ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
“က်ေနာ္တို႕ ဘာမွ တားဆီးလို႔ မရဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ကင္းတဲေလးတခုကိုေတာင္ ညဘက္ မီးလာ႐ိႈ႕ခဲ့ေသးတယ္။ ဒါ့ ေၾကာင့္ ကိုယ္႐ံုး လံုၿခံဳေရးအတြက္ပဲ အဓိကထား ေနရတယ္။ အခုေတာင္ ထန္းကိုင္း႐ြာခံေတြနဲ႔ တျခား႐ြာက လာတူးၾက တဲ့သူေတြ ျပႆနာမျဖစ္ေအာင္ လယ္ယာေျမထြန္ယက္ဖို႔ ခဏ တားထားရတယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။
ညဘက္ေရနံလာတူးၾကသူမ်ားသည္ ထန္းကိုင္း႐ြာ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ႐ြာ ၆ ႐ြာခန္႔အျပင္ ထန္းကိုင္း႐ြာႏွင့္ ၇ မိုင္ေက်ာ္ေ၀းေသာ ႐ြာမ်ားမွလည္း လာေရာက္တူးၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ထန္းကိုင္း႐ြာ လယ္ယာေျမမ်ားတြင္ ေရနံခပ္ေနၾကေသာ တြင္းေပါင္း ၄၅၀၀ ေက်ာ္႐ွိၿပီး တြင္းအသစ္မ်ားလည္း ထပ္မံတူး ေဖာ္ေနၾကေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
လာေရာက္တူးေဖာ္ၾကသူမ်ားသည္ ညေန ၃ နာရီေက်ာ္တြင္ တဖြဲဖြဲ စတင္ေရာက္႐ွိလာၿပီး မနက္မိုးလင္းသည့္အထိ တူးေဖာ္ၾကကာ မနက္ပိုင္းတြင္ အဆိုုပါ လယ္ယာေျမ အနီး႐ွိ ေရနံ၀ယ္ယူၾကသူမ်ားကို ျပန္လည္ေရာင္းခ်ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရ သည္။
“ အဲဒီလို တရားမ၀င္ လာတူးၾကတဲ့အတြက္ ဓားခုတ္မႈ ျဖစ္ခဲ့တာလည္း ၃ ႀကိမ္ေလာက္႐ွိၿပီ။ တဲေလးေတြကို မီး႐ိႈ႕တာ လည္း ၂ ႀကိမ္႐ွိၿပီ။ ညဘက္ဆိုရင္ အိပ္ေတာင္မအိပ္ရဲဘူး။ က်ေနာ္တို႔ လယ္ယာေျမေတြထဲမွာ ဒီလို တူးေနၾကတာ က်ေနာ္တို႔လည္း လယ္ယာအလုပ္မလုပ္ရ၊ ကိုယ္ေျမကထြက္တဲ့ သယံဇာတလည္း ကိုယ္က အက်ိဳးမခံစားရနဲ႔ဗ်ာ ” ဟု ထန္းကိုင္း႐ြြာသား ကိုတင္ျမင့္သိန္းက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
မင္းလွၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေရနံထြက္႐ွိေသာ ေရနံေမွာ္ေပါင္း ၁၀၀ ၀န္းက်င္မွ် ႐ွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႕ေမွာ္မ်ားသည္ MOGE ႏွင့္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ား အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနသလို၊ တခ်ိဳ႕ေမွာ္မ်ားသည္ တရားမ၀င္ တူးေဖာ္ေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ေရနံေမွာ္မ်ားကိုသာ လုိက္လံတူးေဖာ္ေနၾကသည့္ မင္းလွၿမိဳ႕နယ္၊ ေတာင္ဦး႐ြာ ေဒသခံ ၁၀ ဦးက ဧရာ၀တီသို႔ အတည္ျပဳေျပာၾကသည္။
ထိုသုိ႔ တရားမ၀င္ တူးေနၾကသူမ်ားအေနျဖင့္ မင္းလွၿမိဳ႕နယ္အတြင္း႐ွိ တျခားေရနံေမွာ္မ်ားလို လုပ္ခြင့္ေပးလွ်င္ ပိုမိုေကာင္းမည္ဟု ထင္ေၾကာင္း၊ လယ္ယာေျမ႐ွင္မ်ားႏွင့္ အက်ိဳးတူ မိမိတို႔အေနျဖင့္လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ခ်င္ေၾကာင္း မင္းလွၿမိဳ႕ နယ္၊ ေတာင္ဦး႐ြာက ေဒသခံတစ္ဦးက ဆိုသည္။
ထန္းကိုင္း႐ြာ လယ္ေျမမ်ားတြင္ တရားမ၀င္ တူးေဖာ္ၾကသူအမ်ားစုမွာ တစ္ရက္လွ်င္ ေရနံတြင္း ၁ တြင္းမွ ပ်မ္းမွ် ၅ ဂါလံဆန္႕ ပံုး ၁ လံုးေက်ာ္မွ်သာ ရရွိႀကၿပီး တြင္းတတြင္းအတြက္ လုပ္သား ၅ ဦးေက်ာ္မွ် ႐ွိေသာေၾကာင့္ တဦးလွ်င္ ေန႔စဥ္ ၀င္ေငြ ၂ ေထာင္က်ပ္၀န္းက်င္သာ ရ႐ွိၾကေၾကာင္း သိရသည္။
“က်ေနာ္တို႔ ခိုးတူးတယ္ဆိုေပမယ့္ တကယ္တမ္းေျပာရရင္ တူးတဲ့သူ တဦးခ်င္းက သိပ္ရတာမဟုတ္ဘူး။ တကယ္စီး ပြားျဖစ္သြားတာက ေရနံကုန္သည္ေတြပဲ။ ဒီလိုတူးလို႔ ႐ြာခံေတြအခ်င္းခ်င္း စကားမ်ားၾက႐ံုပဲ ႐ွိတာ။ တျခားေနရာက ေရနံ ေမွာ္ေတြလိုပဲ လြတ္လြတ္လပ္လုပ္ လုပ္ခြင့္ေပးရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပဲ။ ႐ြာတ႐ြာနဲ႔ တ႐ြာ ရန္ျဖစ္စရာလဲ မ႐ိွေတာ့ ဘူးေပါ့ ” ဟု ေတာင္ဦး႐ြာ ေဒသခံ ေရနံတြင္းတူးသမားတစ္ဦးက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ထုိကိစၥႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး မင္းလွၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးထံသို႔ သြားေရာက္ေမးျမန္းသည့္အခါ ၎တုိ႔အေနျဖင့္ အထက္သို႔ တင္ျပထားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ အထက္မွ ညႊန္ၾကားခ်က္ အျမန္ဆံုးရ႐ွိရန္ ေဆာင္႐ြက္လွ်က္႐ွိေၾကာင္း၊ အထက္ညႊန္ၾကားခ်က္ ရသည္ႏွင့္ ထိုျပသနာကို အျမန္ဆံုး ေဆာင္႐ြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုသည္။
တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ အနီးရွိ UWSA ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ ပန္ဆန္းၿမိဳ႕ (ဓာတ္ပုံ – ဧရာ၀တီ)
“၀” ျပည္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA) က “၀” ေဒသအား သီးသန္႔ “ကုိယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္” ေတာင္းဆိုမႈကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ေပးမည္ဟု သိရသည္။
ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒု ဥကၠ႒ ဦးသိန္းေဇာ္ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔ႏွင့္ “၀” ျပည္ ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရးပါတီ ဒု ဥကၠ႒ ဦးေရွာင္းမီးလွ်ံႏွင့္ ဦးေပါက္ယိုရီ တို႔ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ အထူးေဒသ (၂) ၌ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆုံရာတြင္လည္း ကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ ရရွိေရးကုိ ထပ္မံေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း ေမလ ၁၃ ရက္ေန႔ထုတ္ အစိုးရ သတင္းစာမ်ားက ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။
“၀” ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ေတာင္းဆိုမႈကုိ တရား၀င္ စာေရးေတာင္းဆိုရန္ႏွင့္ ထိုစာအား ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႏွင့္ ဗဟိုအစိုးရအဖြဲ႔ထံ တင္ျပေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎တို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ အေနျဖင့္လည္း အေလးထား စဥ္းစားေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသိန္းေဇာ္က ေျပာဆိုသြားသည္ဟု သိရသည္။
“ႏႈတ္နဲ႔မေျပာဘဲ တရား၀င္ စာေရးေပးပါ။ အဲဒီစာကုိ ဗဟိုအစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ေတြကုိ တင္ျပေပးမယ္။ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း တင္ျပေပးမယ္လို႔ေတာ့ ဦးသိန္းေဇာ္က ေျပာသြားတယ္” ဟု UWSA ၏ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးေအာင္ျမင့္က ဆိုသည္။
ထိုသို႔ ေတာင္းဆိုေနရျခင္းသည္ မိမိတို႔ေဒသအား မိမိတို႔ ကုိယ္တိုင္သာ အုပ္ခ်ဳပ္လိုျခင္း၊ စီမံခန္႔ခြဲလိုျခင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ အစိုးရေအာက္တြင္ မဟုတ္ဘဲ ဗဟိုအစိုးရ၏ တိုက္႐ုိက္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ေနလိုျခင္းတို႔ေၾကာင့္ဟု ဦးေအာင္ျမင့္က ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တို႔က ကုိယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ သီးသန္႔ျပည္နယ္ လိုခ်င္တယ္။ ဗဟိုနဲ႔တိုက္႐ိုက္ ဆက္သြယ္ရတာမ်ဳိး လိုခ်င္တယ္၊ ရွမ္း ျပည္နယ္အစိုးရ လက္ေအာက္က တဆင့္ခံမ်ဳိး မလိုခ်င္ပါဘူး” ဟု ဦးေအာင္ျမင့္က ဆိုသည္။
လက္ရွိ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရမ်ားသည္ မိမိတို႔ကုိယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္၊ စီမံလုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ မရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ “၀” တိုင္းရင္းသားတို႔ အေနျဖင့္ ကုိယ္ပိုင္လုပ္ပိုင္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရရွိေသာ ျပည္နယ္မ်ဳိးကုိသာ လိုအပ္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
“၀” ကုိယ္ပိုင္ ျပည္နယ္ ေတာင္းဆိုေနျခင္းသည္ မိမိတို႔ေဒ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္သာ ရည္ရြယ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲထြက္၍ ႏိုင္ငံတခုအျဖစ္ ထူေထာင္ရန္ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း UWSA က ဆိုသည္။
“ဘာမွ လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိတာမ်ဳိး က်ေနာ္တို႔က မလိုခ်င္ပါဘူး။ လုပ္ပိုင္ခြင့္ မရွိရင္ ဘာမွလုပ္လို႔ရမွာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္ ကုိယ္ပိုင္ျပည္နယ္ရမယ့္ ကိစၥကလည္း အမ်ားႀကီး ေဆြးေႏြးရ ဦးမွာပါ” ဟု ဦးေအာင္ျမင့္က ဆိုသည္။
UWSA ၏ ရွမ္းျပည္နယ္မွ ခြဲထြက္၍ “၀” ကုိယ္ပိုင္ျပည္နယ္ တခုအျဖစ္ ေတာင္းဆိုေနျခင္းအေပၚ ရွမ္းတိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ရွမ္းျပည္သူ အမ်ားစုက လိုလားမႈ မရွိေၾကာင္း သိရသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုကိစၥသည္ ရွမ္းျပည္နယ္၌ ေနထိုင္သည့္ ျပည္သူတရပ္လုံး၏ ဆႏၵသေဘာထားကုိ ေကာက္ခံရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ရွမ္းျပည္သူ တရပ္လုံးက သေဘာတူညီမႈ ရရွိပါက ရွမ္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက ကန္႔ကြက္မည္ မဟုတ္ဟု ရွမ္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက ဧရာ၀တီ ကုိ ေျပာသည္။
“၀” ျပည္နယ္ ထူေထာင္ေရး ကိစၥသည္ က်ယ္ျပန္႔ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ရွမ္းေခါင္းေဆာင္မ်ား အျပင္ တျခား တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ား၊ ဗဟုိ အစိုးရအဖြဲ႔၊ လႊတ္ေတာ္အသီးသီး တို႔တြင္ ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးၾကပါက အေျဖတခု ရရွိလာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမို ကရက္တစ္ပါတီ (SNDP) ေခၚ က်ားျဖဴပါတီ၏ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးေစာသန္းျမင့္က ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။
UWSA တပ္ဖြဲ႔သည္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအနက္ အင္အားအႀကီးဆုံး လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ တခုလည္း ျဖစ္သည့္အျပင္ တ႐ုတ္အစိုးရႏွင့္လည္း ရင္းႏွီးသည့္ ဆက္ဆံေရး ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုမွ အခ်ိန္မေရြး ခြဲထြက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရး အကဲခတ္မ်ားကလည္း ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိေနသည္။
တိုင္းရင္းသား အားလုံးသည္ တန္းတူေရး၊ ကုိယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ရရွိေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး တို႔ကုိ ေတာင္းဆိုေနေၾကာင္း၊ “၀” တို႔လည္း တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ လက္ရွိ ျပည္နယ္မ်ားကဲ့သို႔ ျပည္ေထာင္စု ပုံစံ မဟုတ္ဘဲ သီးသန္႔ပုံစံ တခုအျဖစ္ ေတာင္းဆိုပါက ေနာင္တြင္ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ပြားလာႏိုင္ေၾကာင္း မြန္ေဒသလုံး ဆုိင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ ဥကၠ႒ ဦးႏိုင္ေငြသိန္းက ေျပာသည္။
ျပည္ေထာင္စုထဲတြင္ ေနထိုင္သည့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အေနျဖင့္ မိမိတို႔ တိုင္းရင္းသား တစုတဖြဲ႔တည္း အတြက္ မဟုတ္ဘဲ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု စိတ္ဓာတ္ျဖင့္ တိုင္းရင္းအားလုံး တန္းတူ အခြင့္အေရး ရရွိေရးကုိသာ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“၀” တို႔သည္ မိမိတို႔ ကုိယ္ပိုင္ ျပည္နယ္ ရရွိေရးအတြက္ န၀တ၊ နအဖ အစိုးရတို႔ လက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈ လက္မွတ္ထိုးစဥ္ ၁၉၈၉-၉၀ ခုႏွစ္ အခ်ိန္မွစ၍ ေတာင္းဆိုခဲ့သည့္အျပင္၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပသည့္ ေညာင္ႏွစ္ပင္ ညီလာခံ တက္ေရာက္ခဲ့သူ “၀” ကုိယ္စားလွယ္ကလည္း ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရအေနျဖင့္ တုံ႔ျပန္မႈ တစုံတရာ မရွိခဲ့ဟု UWSA အဖြဲ႔က ဆုိသည္။
“၀” ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အစုိးရအဖြဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေခါင္းေဆာင္ ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းႏွင့္ ေတြ႔ဆုံစဥ္ကလည္း ကုိယ္ပိုင္ ျပည္နယ္ ရေရးအတြက္ အလြတ္သေဘာ ေျပာဆိုဖူးေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ ၎တြင္ ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္မရွိ၍ လႊတ္ေတာ္၌သာ တင္ျပရန္ ဦးေအာင္မင္းက ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းကိစၥကို ယခုအခါ အေလးထား စဥ္းစားေပးမည္ဟု အစိုးရဘက္က ေျပာဆိုလာ ျခင္းျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အဖြဲ႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံခဲ့သည့္ “၀” ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္ ေျပာဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ဖြဲ႔စည္းပုံပါ ၎တို႔ေဒသအား “ ၀ ကုိယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္း” ဟူေသာ စကားရပ္ကုိ “ကုိယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္” အျဖစ္ ျပင္ဆင္ေပးရန္ အတြက္သာ အဓိကထား ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
ေခတ္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ မျဖစ္ေတာ့ေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒပါ အခ်က္တခ်ဳိ႕ကုိ သုံးသပ္သင့္ေၾကာင္း၊ “၀”ေဒသ ကုိလည္း “ကုိယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္” အျဖစ္ ခြင့္ျပဳႏိုင္ေရး ေတာင္းဆိုေၾကာင္း အစိုးရ သတင္းစာမ်ား၌ ေရးသားထားသည္။
အလားတူ တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏိုင္ငံမွ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ “၀” တို႔ ပူးေပါင္း၍ ၎တို႔ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေနျခင္းေၾကာင့္ ထို တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ား၊ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ တရား၀င္ ျဖစ္ေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရက ကူညီေပးရန္လည္း “၀” ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
“က်ေနာ္တို႔ နယ္ေျမထဲမွာ မူူးယစ္ေဆး၀ါး တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကုိ တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ လုပ္ေနတာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ရာဘာတို႔၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ငန္းေတြပါ။ ဒါေတြကုိ တ႐ုတ္ေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရက တရား၀င္အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေစခ်င္တယ္လို႔ ေျပာလာၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရကုိ တင္ျပတာပါ” ဟု UWSA ေျပာခြင့္ရသူက ဆိုသည္။
Vessels with scores of Rohingya Muslims evacuating camps ahead of storm sink, leaving many dead, say UN officials. |
||||
Thousands of people have been moved from low-lying camps to safer shelter ahead of Cyclone Mahasen [AFP]
|
||||
| Boats carrying hundreds Rohingya Muslims who were evacuating ahead of a storm have capsized off western Myanmar, killing many of those on board, UN officials have said. Eight bodies were recovered from one capsized vessel, which was thought to have been carrying about 100 people, many of whom are still missing, feared dead. The vessels hit trouble on Monday night after leaving Pauktaw township in Rakhine state, said a spokeswoman for the UN Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA). “They were travelling to another camp ahead of the cyclone,” the spokeswoman added.
Myanmar state television said on Monday that thousands of people displaced by communal violence last year had been evacuated from makeshift camps to safer ground in the event of the storm.
Officials in the Bangladeshi town of Cox’s Bazar near the border with Myanmar said medical teams with as many as 30,000 Red Crescent volunteers were being formed. |
ေထာက္လွမ္းေရး ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ဦးခင္ညြန္႔ကို ၎၏ နဝေဒး ပန္းခ်ီျပခန္းတြင္ ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – နန္းသီရိလြင္ / ဧရာဝတီ)
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္နဲ႔ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးခင္ညြန္႔ဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔မွာေတာ့ န၀ေဒး ပန္းခ်ီျပခန္း၊ န၀ေဒး ေကာ္ဖီေကာ္နာနဲ႔ န၀ေဒး အမွတ္တရ ပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္ေတြကို သူ႔ၿခံတြင္းမွာ ဖြင့္လွစ္လိုက္ပါၿပီ။ ဦးခင္ညြန္႔ဟာ နအဖ စစ္အစိုးရလက္ထက္က တပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ေနထိုင္ခဲ့ရာ န၀ေဒးလမ္း ၿခံအမွတ္ ၂၇ မွာ ပန္းခ်ီျပခန္းနဲ႔ ေကာ္ဖီေကာ္နာေတြ ဖြင့္လွစ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္က ဘုန္းမီးေတာက္ခဲ့တဲ့ ေထာက္လွမ္းေရး ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တဦးအေနနဲ႔ အခုလို ပန္းခ်ီျပခန္းနဲ႔ ေကာ္ဖီေကာ္နာ ဖြင့္ဖို႔ ဘယ္လို စိတ္ကူးရခဲ့သလဲ၊ ေထာက္လွမ္းေရး ေခါင္းေဆာင္ဘဝက အေျခအေနနဲ႔ အခုအေျခအေန ဘာကြာျခားလဲ၊ ႏုိင္ငံေရး ေလာကထဲေကာ ဝင္လာဖို႔ အစီအစဥ္ရွိသလား ဆိုတာကို ဧရာ၀တီ သတင္းေထာက္ လ၀ီ၀မ္နဲ႔ နန္းသီရိလြင္တို႔က ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေမး။ ။ Art Gallery နဲ႔ Coffee corner ဖြင့္ဖို႔ ဘယ္လို စိတ္ကူးရခဲ့တာပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ဘဘက ပန္းဆယ္မ်ိဳးကို သိပ္ၿပီးေတာ့ အေလးထားတယ္။ ဘဘ လက္ထက္တုန္းက ပန္းဆယ္မ်ိဳးျပပြဲကို ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း အင္ဗိြဳင္းခန္းမမွာ လုပ္ခဲ့တာ။ ပန္းဆယ္မ်ိဳးဆိုုတာ ျမန္မာတိုု႔ရဲ႕ တကယ့္ရိုုးရာ အတတ္ပညာတမ်ိဳးပဲ။ ျမန္မာသမိုုင္း ေပၚထြန္းစ အခ်ိန္ကာလနဲ႔ တြဲၿပီးေတာ့ ပါလာတဲ့ တကယ့္အတတ္ပညာ၊ တျခားယဥ္ေက်းမႈေတြ ယုုတ္ေလ်ာ့ ၿပီးေတာ့မွ တျခားယဥ္ေက်းမႈေတြကိုု ခိုးယူၿပီးေတာ့မွ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အတတ္ပညာ မဟုုတ္ဘူး။ တကယ့္ ျမန္မာ့ရိုးရာစစ္စစ္ အတတ္ပညာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီ အတတ္ပညာဟာ အခုထိ ထြန္းကားလာေနတုန္းပဲ။
သိုု႔ေသာ္ျငားလည္း တခ်ိဳ႕ အတတ္ပညာေတြ နည္းနည္းေလး ညိႇဳးမိွန္သြားတာေလးေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါလည္း ေခတ္ကာလ ေျပာင္းလာတဲ့ အခါမွာ နည္းနည္းေလး ေျပာင္းလာတာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒါ ပံ့ပိုးတဲ့သူေတြ၊ ျပည္သူေတြ အားလံုုးက ၀ိုင္းၿပီးေတာ့ ျမတ္ျမတ္ႏိုးႏိုး ေဖာ္ထုတ္မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ ညိႇဳးမွိန္သြားစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ ဘဘက ပန္းဆယ္မ်ိဳးထဲကမွ ဘဘ တတ္ႏုိင္တဲ့ဟာကို ေဖာ္ထုတ္တာဟာ အေထာက္အကူ ျပဳတာပဲ။ ဒါကေတာ့ ပန္းခ်ီေပါ့ေနာ္။ ပန္းခ်ီဆိုတာကေတာ့ အခုအခ်ိန္ထိကိုု ဘဘ အေထာက္အကူျပဳရမယ့္ အခ်ိန္လို႔ ယူဆတယ္ေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ ပန္းခ်ီပညာကိုု အခုခ်ိန္က စၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံတကာကို စၿပီး ေျခဆန္႔ေနၿပီ။ ႏုိင္ငံျခားသားေတြ အ၀င္အထြက္ေတြ မ်ားလာၿပီ။ ျမန္မာရဲ႕ ပန္းခ်ီေတြကို ေတာ္ေတာ္ စိတ္၀င္စားတယ္ သူတို႔က။ စိတ္၀င္စားၿပီးေတာ့ ၀ယ္သြားၾကတဲ့ သူေတြလည္း ရွိၾကတယ္။ အဲဒီ ပန္းခ်ီေတြကို ဘဘကေနၿပီးေတာ့မွ တန္ဖိုးရွိရွိနဲ႔ ပန္းခ်ီဆရာေတြကို တန္ဖိုးထားတယ္၊ ပန္းခ်ီဆရာေတြ ဆြဲတယ္ ဆိုတာကိုုက သူတို႔က တန္ဖိုးထားၿပီး ဆြဲတာျဖစ္တယ္။ သူတိုု႔တန္ဖိုးထားၿပီး ဆြဲတဲ့ ပန္းခ်ီေတြကိုု တန္ဖိုးရွိရွိနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာကိုု ေရာက္သြား ေစခ်င္တယ္။ တန္ဖိုုးရွိရွိ ေရာက္သြားဖို႔ ဆုိတာကလည္း ေဟာဒီလိုု ပန္းခ်ီျပခန္းေတြ ရွိမွသာ တန္ဖိုးရွိရွိနဲ႔ ေရာက္သြားမွာပါ။ ဒီလိုုပန္းခ်ီျပခန္းေတြ မရွိဘဲနဲ႔ အိမ္မွာထားမယ္ ဆိုရင္ ပန္းခ်ီတန္ဖိုးေတြ က်သြားမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ၊ ပန္းခ်ီကားေတြကို အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္တဲ့လူေတြက ပန္းခ်ီေတြကို လိုက္ၿပီး ၀ယ္တယ္ေလ။ တန္ဖိုးျဖတ္တယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ တန္ရာတန္ေၾကး မရရွာဘူးေပါ့။ မဟုုတ္ဘူးလား။ အဲဒီေတာ့ ဒီလိုေနရာမ်ိဳးမွာ တင္ရင္ တန္ရာတန္ေၾကး အျပည့္ရမယ္။ ဘဘက ဒါဆိုုရင္ Free of Charge ပဲ။ ဒီျပခန္းမွာ တင္တဲ့အတြက္ အဖိုးမယူဘူး။ မယူတဲ့အတြက္ ရြက္ပုန္းသီး ပန္းခ်ီဆရာေတြ အားလံုုး တင္လို႔ ရတယ္၊ တင္ႏုိင္တယ္၊ တင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ တင္ရင္ မေရာင္းရလည္း အရႈံးမရွိဘူး။ အရင္းပဲ။ ေရာင္းရလည္း သူတိုု႔က အျမတ္ရတယ္။
ေမး။ ။ ဒီမွာ ပန္းခ်ီဆရာ တေယာက္အေနနဲ႔ လာျပခ်င္တယ္ ဆိုရင္ နာမယ္ႀကီးမွ လာျပလို႔ ရလား။ ဘယ္သူမဆို လာျပလို႔ ရလား။
ေျဖ။ ။ န၀ေဒး ပန္းခ်ီျပခန္းက ဘာမွမခြဲျခားဘူး။ လူသားအားလံုုး လူ႔အခြင့္အေရး ရွိတယ္ေလ။ မဟုုတ္ဘူးလား။ မခြဲျခားဘူး။ ဒီမွာ လာၿပီးျပခ်င္တဲ့ လူက နာမည္ႀကီးလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္၊ နာမည္မႀကီးတဲ့ သူလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္းပဲ ပန္းခ်ီဆရာ အစစ္ေတာ့ ျဖစ္ရမယ္။ ပန္းခ်ီဆရာ အတုေတာ့မရဘူး။ ပန္းခ်ီဆရာအစစ္ဆိုရင္ ဒီမွာလာၿပီး ဘယ္အခ်ိန္မွာ တင္လို႔ရမလဲ ဆိုတာကို လာေဆြးေႏြးၿပီးရင္ တင္လို႔ရတာေပါ့။
ေမး။ ။ ဦးခင္ညြန္႔က ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြထဲက ပန္းခ်ီဆရာေတြကို သူတို႔အတြက္ ေက်းဇူးဆပ္တဲ့ သေဘာနဲ႔ ဒီျပခန္း သံုးခြင့္ေပးမယ္လို႔ လူမႈ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ သတင္းထြက္ေနပါတယ္။ အဲဒါ ဟုတ္ပါသလား။
ေျဖ။ ။ အဲဒီလိုမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားရယ္လို႔ေတာ့လည္း တခါမွ မေျပာဖူးဘူး။ ဘဘရဲ႕ ပန္းခ်ီျပခန္းမွာ ဘာမွ ခြဲျခားမႈမရွိဘူး။ ဘာမွ ကန္႔သတ္မႈမရွိဘူး။ အားလံုးျပလို႔ရတယ္။
ေမး။ ။ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ဘ၀ကေန လြတ္ေျမာက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ အေျခအေန အတြင္းမွာ ဒီလို အေျခအေန ျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္လို ျပင္ဆင္ခဲ့ရလဲ။
ေျဖ။ ။ ဘဘဟာ နဂိုကတည္းက ဒီယဥ္ေက်းမႈ အႏုုပညာေတြကို ျမတ္ႏိုးတယ္ကြဲ႕။ ဘဘလြတ္ေျမာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘဘရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးကိုု တဘက္က ဖန္တီးရတာေပါ့။ ဘဘခ်မ္းသာတဲ့ သူမဟုုတ္ဘူး။ ဘဘတခ်ိန္တုုန္းက လာဘ္စား ခဲ့တဲ့သူလည္း မဟုုတ္ဘူး။ အျမတ္ႀကီးစား လုပ္ခဲ့တဲ့သူလည္း မဟုုတ္ဘူး။ စီးပြားေရး သမားေတြကို ေပါင္းေဖာ္ၿပီးေတာ့မွ စီးပြားျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခဲ့တဲ့ လူစားလည္း မဟုုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘဘ လြတ္လာၿပီးတဲ့ေနာက္မွ ဘဘရဲ႕ မိသားစု ရပ္တည္ေရး အတြက္ စၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ ဒါပထမဦးဆံုး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတာ့ မဟုုတ္ဘူး။ ပထမဦးဆံုး လူမႈေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မွာ ဒါက ဒုတိယ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ျဖစ္တယ္။ ပထမ ေျခလွမ္းက ဘဘၿမိဳ႕မွာ ေရႊေမွာ္၀န္း ေဖာင္ေဒးရွင္းကိုု ထူေထာင္ထားတယ္။ အဲဒါက ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အေထာက္အကူ ျပဳဖိုု႔အတြက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္မွာ စၿပီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ အဲဒါၿပီးရင္ ဒါက ဒုတိယေျခလွမ္းပဲ။ ဒုတိယ ေျခလွမ္းမွာ ဘဘေအးခ်မ္းတဲ့ ဘ၀ကို တည္ေဆာက္ခ်င္တယ္ကြယ္။ အခုလည္း ေအးခ်မ္းပါတယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီး ေအးခ်မ္းေအာင္လို႔ ဒါေလးကိုု ထူေထာင္လုိက္ရင္ေတာ့ ပိုၿပီးေအးခ်မ္းမယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္နဲ႔ ဒါေလးကို တည္ေဆာက္ရတာ ျဖစ္တယ္။
ေမး။ ။ အခုလို ပန္းခ်ီျပခန္းနဲ႔ ေကာ္ဖီေကာ္နာ လုပ္တဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က လူထုနဲ႔ ျပန္ၿပီးေတာ့ ထိေတြ႔ခ်င္တဲ့ ဆႏၵေရာ ပါပါ သလား။
ေျဖ။ ။ လံုး၀မပါဘူး။ ဘာဆိုင္လို႔ လူထုနဲ႔ ထိေတြ႔ရမွာလဲ၊ တိုက္ရိုက္ေမးလိုက္၊ ဘဘ ႏုိင္ငံေရး လုပ္မလား မလုပ္ဘူးလား ဆိုတာ ေမးလုိက္။ ႏိုင္ငံေရး လံုး၀မလုပ္ဘူး၊ လံုး၀မလုပ္ဘူး၊ လံုး၀မလုပ္ဘူး။ ၃ ႀကိမ္တိတိ ေျဖတယ္ေနာ္။ အဲဒါဆိုရင္ ေမးစရာ မလုိေတာ့ဘူး။ ဘဘ ေအးခ်မ္းတဲ့ ဘ၀ ထူေထာင္မွာေလ။ လူထုနဲ႔ေတြ႔ဖို႔ဆိုရင္ ဘဘ အျပင္ထြက္မွာေပါ့။ အျပင္ထြက္ၿပီး ေတြ႔ေတာ့မွာေပါ့။ ဘဘရဲ႕ ၿခံ၀န္းထဲမွာေလ၊ ဘဘရဲ႕ ေအးခ်မ္းတဲ့ ဘ၀ကိုု တည္ေဆာက္တာ။ ဘဘ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ဖို႔ လုံး၀ ႀကံရြယ္ခ်က္ မရွိဘူး။ အရင္တုန္းကလည္း ႏုိင္ငံေရး လုပ္ခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ ႏုိင္ငံေတာ္က တာ၀န္ေပးလို႔ ဘဘႏုိင္ငံေရး လုပ္ခဲ့တာ။ အခုဆိုရင္ ပိုၿပီးေတာ့ေတာင္ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ဖို႔ မစဥ္းစားဘူး။ ဘဘ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္တာ ႏုုိင္ငံေတာ္မွာ ၄၅ ႏွစ္။ ဘဘ အသက္ႀကီးလာၿပီ။ ဘဘ အသက္ဘယ္ေလာက္ ရွိၿပီထင္လဲ၊ ၇၄ ႏွစ္ ရွိၿပီ။ ဒီအသက္အရြယ္မွာ ႏုိင္ငံေရး လုပ္ရမယ့္ အသက္အရြယ္ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဘဘ ခံယူတယ္။ ဒီအသက္အရြယ္မွာ ဘာသာေရး လုပ္ရမယ္။ လူမႈေရးအလုပ္ေတြ လုပ္ရမယ္။ အဲဒီေတာ့ ေသဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ေတြ နီးလာၿပီ။ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ရမယ့္ အရြယ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ႏုိင္ငံေရး လုုပ္ရမွာက လူငယ္ေတြ၊ လူလတ္ေတြ၊ ေနာက္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ။ သူတို႔အတြက္ ႏုိင္ငံေရး လုုပ္ရမယ့္အခ်ိန္။ ဘဘတိုု႔ဘ၀က အိုတဲ့ဘ၀ကို ေရာက္သြားၿပီ။ အိုတဲ့ဘ၀မွာ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ဖို႔ စဥ္းစားဖို႔ မေကာင္းဘူးေပါ့ကြယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘဘခံယူခ်က္က အဲဒီလိုုမ်ိဳးပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဘဘက လူမႈေရးလုုပ္မယ္၊ ဘာသာေရး လုပ္မယ္၊ ကုသိုလ္ေရး ကိစၥပဲ လုပ္မယ္။ အကုသိုလ္ကိစၥ မစဥ္းစားဘူး။
ေမး။ ။ အခု Art Gallery နဲ႔ Coffee Corner လုပ္တာက ဒုတိယေျခလွမ္း ဆိုရင္ တတိယေျမာက္က ဘာလုပ္ဖို႔ စဥ္းစားထားပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ တတိယ ဆိုတာကေတာ့ ဒီအႏုပညာနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ဘဘ အတိုုင္းအတာနဲ႔ ပံ့ပိုးဖို႔ ကူညီဖို႔အတြက္ အခြင့္အလမ္း ရွိလာရင္ လူမႈေရး ကိစၥေတြကို ဘဘ စိတ္၀င္စားတယ္၊ လူသားခ်င္း စာနာစိတ္နဲ႔ ကူညီမယ္၊ ပံ့ပိုးမယ္၊ ဒါကတတိယအဆင့္။
ေမး။ ။ အရင္တုန္းက အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ ရာထူးႀကီး၊ တာ၀န္ႀကီးေနရာ တခုကေန ပါ၀င္ အမႈထမ္းခဲ့ၿပီးေတာ့ အခု သာမန္လူ တဦး အျဖစ္ ဘယ္လို ကြာျခားလဲ။
ေျဖ။ ။ ဟာ ေအးခ်မ္းတာေပါ့ကြယ္။ အစိုးရ အလုပ္ဆိုတာ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ တာ၀န္ဆိုတာ သိပ္ႀကီးေလးတာ။ ဘဘ အခုေနရတဲ့ ဘ၀နဲ႔ အရင္တုန္းက ဆိုရင္ အရင္တုန္းက တာ၀န္ သိပ္ႀကီးတာေပါ့ကြယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ တာ၀န္ ယူရတယ္ဆိုတာ နည္းတာမွ မဟုတ္ဘဲ။ အခက္အခဲေပါင္း အမ်ားႀကီးလည္း ေတြ႔ရမွာပဲ။ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြလည္း အမ်ားႀကီး လုပ္ရတာပဲ။ အမ်ားႀကီး ကြာျခားပါတယ္။ အခုဘ၀ကေတာ့ ေအးခ်မ္းတယ္။ မိသားစုဘ၀ဆိုတာ ေအးခ်မ္းတယ္၊ ဘယ္လိုမွ ႏႈိင္းယွဥ္လို႔ မရဘူး။ ႏုိင္ငံေတာ္ကို စီမံခန္႔ခြဲတယ္၊ အုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုတာ သိပ္ခက္ခဲပါတယ္။ ဘဘ ကိုယ္ခ်င္းစာတယ္၊ အခုေနာက္လုပ္ေနတဲ့ လူေတြကို။
ေမး။ ။ ဦးခင္ညြန္႔ တာ၀န္ယူခဲ့စဥ္က ေဒသအလုိက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲမႈေတြ ျဖစ္လာတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အဲဒါေတြ ပ်က္သြားၿပီးေတာ့ အခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ထပ္လုပ္ ေနၾကတာေတြရွိတယ္။ အခုလက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးေတာ့ ဘယ္လို ျမင္လဲ။ ဘယ္လို လုပ္သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အခုလုပ္ေနတာက သြားေ၀ဖန္ဖို႔ မသင့္ဘူးကြဲ႔။ သူတို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာေလ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖိုု႔အတြက္ မဟုတ္ဘူးလား။ ႀကိဳးစားေနၾကတာေလ။ ဒါ သူတို႔က ေစတနာနဲ႔ လုပ္ေနၾကတာေလ။ ေစတနာနဲ႔ လုပ္ေနတာကို ဘဘက ေ၀ဖန္ရင္ ဒါအမွန္အကယ္ ေ၀ဖန္တဲ့သူ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးကြဲ႕။ ဒါေၾကာင့္ ဒါကိုု ဘဘက ေ၀ဖန္လို႔ မရဘူး။ အခုအခ်ိန္မွာ ေ၀ဖန္ဖိုု႔ မသင့္ဘူး။ သူတို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာေလ။ ဟိုဘက္ကလည္း သံသယကင္းတယ္၊ ဒီဘက္ကလည္း သံသယ ကင္းတယ္ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရၾကမွာပဲ။ ေ၀ဖန္ရင္လည္း ဒါေ၀ဖန္တဲ့သူက အမွန္တရား ရမွာမဟုတ္ဘူး။ ခံစားခ်က္နဲ႔ ေ၀ဖန္တဲ့သူပဲ ျဖစ္ခ်င္ ျဖစ္မယ္။
ေမး။ ။ တာ၀န္ယူခဲ့စဥ္တုန္းက ကိုယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ေတြအေပၚ ေအာင္ျမင္တယ္လို႔ ခံစားခဲ့ရလား။
ေျဖ။ ။ တိုုင္းျပည္အတြက္ ငါလုပ္ရတယ္။ ငါလုပ္တဲ့အခါ ေအာင္ျမင္တယ္။ ဒီခံစားခ်က္ပဲ ရွိတယ္။ ဒါကို လက္မေထာင္ ၿပီးေတာ့ ငါလုပ္လို႔ ေအာင္ျမင္တယ္၊ ငါ့ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ခံစာခ်က္မ်ိဳး ဘဘမွာ မရွိဘူး။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံအတြက္ ကိုယ္ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္ တုန္းက ဘာလုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္ ဆိုတာမ်ိဳး ရွိခဲ့လား။
ေျဖ။ ။ ဘဘ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ သူ႔က႑နဲ႔ သူေပါ့ကြယ္။ ဒါကေတာ့ အခ်ိန္အခါနဲ႔ အေျခအေနေပၚမွာ မူတည္တာေပါ့ကြယ္။ ။
အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ လူလတ္ပိုင္းအရြယ္ ျမန္မာနုိင္ငံသား ၈၁ ဦးကို ထိုင္းနယ္ျခားေစာင့္တပ္နဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕က မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ မဲ့ကဆာေက်းရြာက ေတာင္ ယာေတြထဲမွာ ဖမ္းဆီးမိခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း မဲေဆာက္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ျမန္မာျပည္သားမ်ားအေရး ပူးတြဲလႈပ္ရွားမႈေကာ္မတီ ဥကၠဌ ဦမိုးႀကိဳး က ေျပာပါတယ္။
“ဘန္ေကာက္တက္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတဲ့သူေတြေပါ့ဗ်ာ၊ လူပြဲစားေတြကေနၿပီးေတာ့ ဘတ္ ၃၀၀၀ နဲ႔ပုိ႔ေပးမယ္၊ ဘတ္ ၃၀၀၀ ကေနၿပီးေတာ့ ဘတ္ ၁၅၀၀၀ ခြဲေပါ့ဗ်ာ၊ အစားစားေပါ့ သူတို႔ပို႔ေပးမယ္၊ ဘန္ေကာက္မွာရွိတဲ့ စက္ရုံတုိ႔၊ ေဆာက္လုပ္ေရးတုိ႔၊ အိမ္ေဖာ္တို႔ အဲ့လုပ္ငန္းခြင္ေတြ ပုိ႔ေပးမယ္ဆုိၿပီးေတာ့ မက္လုံးေပးၿပီးေတာ့ ထား ထား တာ၊ အဲ့ဒါကုိ နယ္ျခားေစာင့္တပ္နဲ႔ အမွန္ေတာ့ နယ္ေတာ့ ေက်းရြာျပည္သူ႔စစ္ကေန မသကၤာဖြယ္ရာေတြ႕ရွိတာနဲ႔ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကုိ အေၾကာင္းၾကား၊ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ကေန မဲေဆာက္ၿမိဳ႕နယ္ ရဲကုိအေၾကာင္းၾကားတာ”
သူတို႔ေတြဟာ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ဖို႔အတြက္ လူပြဲစားေတြဆီကေနတဆင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္း ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ထဲက ေရာက္ ရွိခဲ့ၾကတာ လို႔ဆိုပါတယ္။
ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြထဲက အေယာက္ ၃၀ ခန္႔ကို ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြက ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ အမွတ္ ၁၇ ကူးတို႔ဆိပ္ကေန မေန႔က ျမန္မာႏိုင္ ငံဘက္ျခမ္း ကို ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ လိုက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔ကလည္း မဲေဆာက္ၿမိဳ႕နယ္ မယ္ပရပ္ကြက္မွာ တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္ေနထုိင္သူ ၁၂၀ ခန္႔ကို ထိုင္းလဝကက ဖမ္းဆီးခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ယခုလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ေတာင္ကုိးရီးယားႏွင့္ အေမရိကန္ခရီးစဥ္အျဖစ္ ထြက္ခြာသြားေသာ မင္းကုိႏိုင္ ဦးေဆာင္သည့္ ၈၈ အဖြဲ႕၀င္အခ်ဳိ႕ အေမရိကန္တြင္ OIC အႀကီးအကဲမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း OIC အဖြဲ႕မွ ေျပာခြင့္ရ သူတစ္ဦးမွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ OIC အဖြဲ႕အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေျခခ်ကာ ဘဂၤလီ လူမ်ဳိးမ်ားအား ကူညီေထာက္ပံ့ခြင့္ရရန္ ႀကိဳးစားေနေသာအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး ၎အဖြဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရံုးခန္း ဖြင့္လွစ္ျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္မွလည္း ျပည္သူလူထုသေဘာမက်လ်င္ OIC အား လက္ခံဖြယ္ မရွိေၾကာင္း ေၾကျငာထားခဲ့သည္။ OIC အဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေျခခ်ေရးအား အစုိးရမွ လက္မခံသျဖင့္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားထံမွတစ္ဆင့္ စည္း႐ံုးျခင္းျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ၈၈ အဖြဲ႕၀င္တစ္ဦးမွ သံုးသပ္ခဲ့သည္။ မင္းကိုႏိုင္ ဦးစီး ၈၈ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္း အေနျဖင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ ဘာသာျခားမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္ေျပာဆုိမႈမ်ားေၾကာင့္ မၾကာခဏ ေ၀ဖန္ခံရလ်က္ ရွိသည္။ ယခုလ အေစာပုိင္းကလည္း မင္းကုိႏိုင္ႏွင့္အဖြဲ႕ အေမရိကန္ခရီးစဥ္အတြက္ Father Land ကုမၼဏီမွ ေငြသိန္း ၅၀ ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းထြက္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕မွ တရား၀င္ ျငင္းဆုိခဲ့သည္။ ၈၈ အဖြဲ႕၏ ရွမ္းျပည္နယ္ခရီးစဥ္အတြင္း ဟုိပန္ၿမိဳ႕သုိ႔ သြားေရာက္စဥ္ ေဒသခံ မ်ားမွ လက္မခံဘဲ ဆႏၵျပခဲ့သျဖင့္ ဟုိပန္ခရီးစဥ္ ဖ်က္ခဲ့ရသည္။
၈၈ မ်ဳိးဆက္အဖြဲ႕အစည္းအေနျဖင့္ ေမလ ၁၅ ရက္ေန႔မွ ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန႔အထိ ေတာင္ကုိးရီးယားႏွင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမ်ားသုိ႔ သြားေရာက္မည္ျဖစ္ၿပီး ကုိမင္းကိုႏိုင္အေနျဖင့္ ေတာင္ကုိရီးယားတြင္ ဂြမ္ဂ်ဴး လူ႕အခြင့္အေရးဆုအား လက္ခံရယူၿပီး အေမရိကန္သုိ႔ ယခုလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင့္ ေရာက္ရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ထက္ႏိုင္ေဇာ္
ရခိုင္ျပည္နယ္အစုိးရက စစ္ေတြၿမိဳ႕ အနီးရွိ ဒုကၡသည္မ်ားကို မဟာစင္မုန္တုိင္းဒဏ္ ကင္းလြတ္ႏုိင္ေသာ ေနရာမ်ားသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးလွ်က္ ရွိေသာ္လည္း ဒုကၡသည္ ၇၀၀၀၀ ခန္႔မွာ ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ ျငင္းဆန္ေနေၾကာင္း ရခုိင္ျပည္နယ္ အစုိးရအဖြဲ႕၏ ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးဦးလွသိန္းက ေျပာသည္။
ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ မဟာစင္ မုန္တိုင္းသည္ ေမလ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ကမ္းေျခေဒသမ်ားကုိ ျဖတ္ သန္းမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားရာ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီး ဒုကၡသည္စခန္းမွ တသိန္းနီးပါးရွိေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ မုန္တုိင္းဒဏ္ ကင္းလြတ္ရာ ေနရာမ်ားသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေပးရန္ ရခုိင္ျပည္နယ္အစုိးရက စီစဥ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ ဒုကၡသည္ စခန္း ၁၁ ခုမွ လူဦးေရ ၇၀၀၀၀ ခန္႔မွ ေနရာေျပာင္းေရႊ႕ေပးရန္ ျငင္းဆန္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဒုကၡသည္မ်ား ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ ျငင္းဆန္ၾကျခင္းမွာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္း တခ်ဳိ႕ႏွင့္ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ အစၥလမ္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လႈံ႔ေဆာ္ မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ မူလက မုန္တုိင္း အႏၱရာယ္ ကင္းလြတ္ေနရာမ်ားသုိ႔ ဒုကၡသည္မ်ားက ေျပာင္းေရႊ႕မည္ဟု သေဘာတူခဲ့ ေသာ္လည္း ေနာက္ပုိင္းတြင္ မေျပာင္းေရႊ႕ ဟု ျငင္း ဆန္ၾကေၾကာင္း ဦးဦးလွသိန္းက ဆိုသည္။
“တေန႔က ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ လာစည္းရုံးေတာ့ ေ႐ႊ႕မယ္ေျပာတယ္။ ဒီေန႔ ဖယ္ခိုင္းေတာ့ မရေတာ့ဘူး။ သူတို႔ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္မယ္။ စခန္း တာ၀န္ခံကလည္း ေရွာင္ေနတယ္။ ဘယ္လိုမွ ေ႐ႊ႕ဖို႔ ေျပာမရဘူး” ဟုဒုကၡသည္မ်ားကို အကူအညီေပးေနေသာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ေအာင္မဂၤလာရပ္ ကြက္မွ ေဒသခံတဦးက ေျပာသည္။
မုန္တုိင္းအႏၱရာယ္ ကင္းလြတ္ရာ ေနရာမ်ားသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ ျငင္းဆန္ၾကေသာ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားအနက္ ေျမစုိက္တဲ မ်ားျဖင့္ ေနထုိင္ၾကေသာ ဒါးပင္ ဒုကၡသည္စခန္းသည္ မုန္တုိင္းဒဏ္ ခံရရန္ အလြန္စုိးရိမ္ရသည့္ အေနအထား ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ ယင္း ဒါးပင္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ လူဦးေရ ၁၇၀၀၀ ေနထုိင္ၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားသည္ စစ္တပ္၏ လာေရာက္ ေခၚေဆာင္မႈကို စုိးရိမ္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ဒီမွာပဲ အေသခံသြားမယ္။ စစ္တပ္က ေခၚတဲ့ေနရာကိုေတာ့ မလိုက္ရဲဘူး၊ ေၾကာက္တယ္။ ဒီစခန္း မွာေတာင္ စားေသာက္စရာလည္း မရဘူး” ဟု ဒါးပင္ ဒုကၡသည္စခန္းမွ ဒုကၡသည္တဦးျဖစ္သူ ကုိမာမြတ္ေ႐ွာဖီက ဆိုသည္။
ဒုကၡသည္မ်ားသည္ စစ္ကား၊ ရဲကားမ်ားျဖင့္ ေခၚေဆာင္မႈကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ေနျခင္းဟု ယူဆ၍ ပုဂၢလိက ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီကားမ်ားျဖင့္ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ရန္ ရခုိင္ျပည္နယ္ အစိုးရက ထပ္မံ စီစဥ္ေသာ္လည္း ဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ လုံး၀ မေျပာင္းေရႊ႕ဟု ေျပာဆုိေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔ စည္ပင္သာယာေရး ၀န္ႀကီး ဦးလွဟန္က ဒါးပင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ဧရာ၀တီသို႔ ယေန႔ ညေနပိုင္းက ေျပာသည္။
မုန္တုိင္းလြတ္ကင္းရာ စစ္တပ္ နယ္ေျမမ်ားသုိ႔ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ေရႊ႕ေျပာင္းရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ယခင္ေနထုိင္ခဲ့ေသာ ရပ္ကြက္၊ ေက်းရြာ မ်ားသုိ႔ ျပန္လည္ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ရန္ ေတာင္းဆုိၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“က်ေနာ္တို႔ နာဇီ႐ြာကိုပဲ ျပန္သြားခ်င္တယ္။ အဲဒီမွာ မပ်က္စီးေသးတဲ့ အိမ္ ၁၄၀၀ ေလာက္ ႐ွိေသးတယ္။ ဒီမွာမုန္တိုင္းလာရင္ မလံုၿခံဳေပမယ့္ တျခားေနရာ ကို ေ႐ႊ႕ ခိုင္း ရင္ေတာ့ ဘယ္သူမွ ေ႐ႊ႕မွာမဟုတ္ဘူး။ လူေသတာ မေသတာကေတာ့ ကံပဲ။အခုေနရာေလး ေတြကိုပဲ ေပ်ာက္သြားမွာ က်ေနာ္တို႔က စိုးရိမ္တယ္” ဟု သဲေခ်ာင္းဒုကၡသည္စခန္း တာ၀န္ခံလည္းျဖစ္ ဒုကၡသည္လည္းျဖစ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္က ေျပာသည္။
မုန္ုတိုင္းေဘးလြတ္ရာ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးရန္ ျငင္းဆန္ေသာ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ သဲေခ်ာင္းဒုကၡသည္ စခန္းလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္ၿပီး ယင္းစခန္းတြင္ လူဦးေရ ၁၅၅၅၄ ဦး ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ အမ်ားစုမွာ ေလဒဏ္မုိးဒဏ္ မခံႏုိင္ေသာ အမုိးအကာမ်ား ေအာက္တြင္ ေနထုိင္ၾကေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ေနရာ ေျပာင္းေရႊ႕ရန္အတြက္ ျငင္းဆန္ေနေသာ္လည္း အာဏာပုိင္မ်ား အေနျဖင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ ေပးႏုိင္ေရးအတြက္ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ား အသင့္ျပင္ ဆင္ထားသည္။
“မုန္တိုင္း တကယ္ခ်ရင္ေတာ့ ဒီေနရာေတြက ခံႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ကလည္း မဖယ္ခ်င္ဘူး။ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္အထိ ကားေတြျပင္ထားတယ္။ သူတို႔ စိတ္ေျပာင္း ၿပီး ေျပာင္းခ်င္ရင္ ကားက အဆင္သင့္ပဲ” ဟု သူက ဆိုသည္။
မုန္တိုင္း ၀င္ေရာက္ တုိက္ခတ္ခ်ိန္တြင္ ေရလႊမ္းမုိးျခင္း၊ ေလဒဏ္၊ မုိးဒဏ္ အလြန္ျပင္းထန္လာျခင္းမ်ား ျဖစ္လာပါက ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားမွ အသက္အ႐ြယ္ႀကီး သူ မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးငယ္မ်ားကို အမိန္႔အာဏာသံုး၍ အတင္းအက်ပ္ကားမ်ားျဖင့္ ေခၚေဆာင္ရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ ေနာက္ဆံုး အေျခအေနတြင္ စစ္ေတြတကၠသိုလ္ကိုပါ ဒုကၡသည္ စခန္းအျဖစ္ အသံုးျပဳသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ မုန္တိုင္းဒဏ္သက္ေရာက္ႏုိင္ေသာ ေျမပံု၊ ေပါက္ေတာ ၊ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕မ်ားမွ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေဘးလြတ္ရာသို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ထားႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီး ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္သာေျပာင္းေ႐ႊ႕ရန္ အခက္အခဲ႐ွိေနေၾကာင္း ဦးဦးလွသိန္းက ဆိုသည္။
အစိုးရကို ဒုကၡသည္မ်ားက မယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းကို မုန္တိုင္းဒဏ္ အႏၱရာယ္ ေဘးမွ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေရးအတြက္ ၾကားခံ ညိႇႏႈိင္းေပးရန္ စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ေပ။
“က်ေနာ္တို႔ မေန႔က တေနကုန္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြဆီမွာ သူတို႔ေ႐ႊ႕ၾကဖို႔ နားခ်တယ္။ မုုန္တိုင္းၿပီးရင္ ဒီေနရာကို ျပန္လာလို႔ ရမယ္လို႔လည္း ေျပာတယ္။ ေျပာင္း မယ့္ေနရာက လံုၿခံဳၿပီး စားနပ္ရိကၡာ အဆင္သင့္နဲ႔ အိမ္သာေတြပါ အဆင္သင့္ ႐ွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကေတာ့ ဘယ္လိုမွ ေျပာမရဘူး” ဟု စစ္ေတြၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ အကူအညီ ေပးေရး ေပါင္းစပ္ညိႇႏိႈင္း ကြပ္ကဲေရး႐ံုးမွ ကိုမိုး၀င္းေအာင္က ေျပာသည္။
မုန္တုိင္း ၀င္ေရာက္လာပါက စားနပ္ရိကၡာ အခက္အခဲမျဖစ္ေစရန္ ကမာၻ႕စားနပ္ရိကၡာ အဖြဲ႔ (WFP) မွ ဒုကၡသည္ စခန္း တခုလွ်င္ ဆန္အိတ္ ၃၀၀ ကို ျပည္နယ္အစိုးရ အကူအညီျဖင့္ ေပးပုိ႔ထားေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ပင္လယ္ကမ္းေျခႏွင့္ နီးေသာ ပင္လယ္ျပင္ေက်း႐ြာႏွင့္ တျခား ရခိုင္႐ြာတရြာမွာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း တေက်ာင္းတြင္ဒုကၡသည္မ်ားအျဖစ္ ခိုလံႈလွ်က္႐ွိသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ မုန္တုိင္းဝင္ေရာက္ပါက အဆင္သင့္ ျဖစ္ေစရန္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ထားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစိုးရ သမၼတရံုး ဝန္ႀကီးမ်ားႏွင့္ တာဝန္ရွိ သူမ်ားက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ယေန႔ ရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္စဥ္ မုန္တုိင္း အႏၱရာယ္ က်ေရာက္ ႏုိင္သည့္ ေဒသမွ ဒုကၡသည္မ်ား ေရႊ႕ဆုိင္းရန္ ျငင္းဆန္ပါက ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ အေရးယူသြားမည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
လတ္တေလာ အေျခအေနအရ ဒုကၡသည္ စခန္းတခ်ိဳ႕တြင္ ၀မ္းေရာဂါ ျဖစ္ပြားလ်က္႐ွိၿပီး လက္႐ွိတြင္ ေဆးေပးခန္း အဆင္သင့္ မ႐ွိဘဲ ေရြ႕လ်ား ေဆးခန္းမ်ားကိုသာ အားကိုးေနရေၾကာင္း၊ သဲေခ်ာင္းဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ၀မ္းေရာဂါေၾကာင့္ ကေလးတခ်ိဳ႕ ေသဆံုးမႈ႐ွိေၾကာင္း သဲေခ်ာင္း ဒုကၡသည္စခန္း၏ တာ၀န္ခံ ဦးေမာင္ေမာင္ က ေျပာသည္။
မင္းမင္း
ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ အေနာက္အလယ္ပိုင္းတြင္ျဖစ္ေပၚေနေသာ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းမဟာဆန္သည္ အနီေရာင္အေရး ေပၚအဆင့္သို႔ေရာက္ရွိလာၿပီး ရခိုင္ျပည္ နယ္ ၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကို ေနာက္ ၁၈ နာရီ အတြင္းျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားေၾကာင္း မိုးေလဝသႏွင့္ ဇလေဗဒ ညႊန္ၾကားမႈဦးစီး ဌာနက ေမလ ၁၅ ရက္ ည ၇ နာရီက သတိေပးခ်က္ ထုတ္ ျပန္လိုက္သည္။
အဆိုပါမုန္တိုင္းသည္ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္သို႔ ဆက္လက္ေရႊ႕လ်ားေနၿပီး ေနာက္ ၁၈ နာရီအတြင္းတြင္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ၊ စစ္တေကာင္းၿမိဳ႕ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကမ္းေျခကို ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္ႏိုင္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖၚျပ ထားသည္။
မုန္တိုင္းျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္စဥ္ ေလတိုက္ႏႈန္းမွာ တစ္နာရီလွ်င္ မိုင္ ၇၀ အထိ တိုက္ခတ္ႏိုင္ၿပီး မုန္တိုင္းေၾကာင့္ျမင့္တက္လာေသာ ေရလႈိင္း အျမင့္မွာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ နယ္ ကမ္းေျခတြင္ ၈ ေပမွ ၁၀ ေပခန္႔ ၊ စစ္ေတြခ႐ိုင္ ကမ္းေျခတြင္ ၆ ေပမွ ၈ ေပခန္႔ႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴခ႐ိုင္ကမ္းေျခတြင္ ၄ ေပမွ ၆ ေပခန္႔ အထိျမင့္ တက္ႏိုင္ေၾကာင္း ည ၆ နာရီခြဲအခ်ိန္တိုင္းထြာခ်က္အရထုတ္ျပန္ထားသည္။
လက္ရွိအေနအထားတြင္ အဆိုပါ မုန္တိုင္းသည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕၏အေနာက္ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၂၇၀ ခန္႔၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၂၈၀ ခန္႔ ၊ ေက်ာက္ျဖဴၿမဳိ႕ ၏ အေနာက္ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၃၀၀ ခန္႔ ၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ၊ ကိုလ္ကတၱားၿမိဳ႕၏ ေတာင္ဘက္ မိုင္ ၂၆၀ ခန္႔အကြာ ပင္လယ္ျပင္ကို ဗဟိုျပဳေနေၾကာင္း ေဖၚျပထားသည္။
ထုိ႔အျပင္ မုန္တုိင္းႏွင့္အတူ မုိးသည္းထန္စြာရြာသြန္းႏုိင္ပါသျဖင့္ စစ္ကုိင္းတုိင္းေဒသႀကီး၊ မႏၱေလးတုိင္းေဒသႀကီး၊ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသၾကီး၊ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသၾကီး၊ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ရခုိင္ျပည္နယ္တုိ႔တြင္ မုိးရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ ေျမၿပိဳျခင္း၊ ေတာင္က်ေရမ်ားေၾကာင့္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ေရႀကီးျခင္း အႏၱရာယ္မ်ားကုိ သတိျပဳေရွာင္ရွားသင့္ေၾကာင္းလည္း သတိေပးထားသည္။
အဆိုပါ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာမည့္အႏၱရာယ္မ်ားအတြက္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရန္ ဒုတိယ သမၼတ ဦး ဥာဏ္ထြန္းမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အမ္းၿမိဳ႕ သို႔ ေရာက္ ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။
ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ အစၥလာမ္မစ္ ကာကြယ္သူမ်ား တပ္ဦးအဖြဲ႕ဝင္ေတြဟာ ေသာၾကာေန႔က ဂ်ကာတာ ၿမိဳ႕လယ္မွာ စုေဝးခဲ့ၾကၿပီး ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲအတြက္ ျမန္မာျပည္ကို တိုက္ခိုက္မယ္လို႔ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္က လူနည္းစု မြတ္ဆလင္ေတြကို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈနဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြအတြက္ တုံ႔ျပန္ကလဲ့စားေခ် ဖို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
(Kamayut Media)-4-5-2013
ပဋိပကၡျဖစ္စဥ္ႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကုိ ႏွိမ္ႏွင္းရန္အတြက္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ ေလ့က်င့္ေနမႈကုိ မတ္လအတြင္းက ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု – ၀င္းျမင့္ေက်ာ္)
ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းသုိ႔ ျပည္ပႏုိင္ငံ အခ်ဳိ႕မွ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား ၀င္ေရာက္ၿပီး ေဖာက္ခြဲဖ်က္စီးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ သတင္းမ်ား ရရွိထားသျဖင့္ တုိင္းေဒသႀကီးမ်ားႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအား လုံျခံဳေရး တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ရန္ ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕ ဌာနခ်ဳပ္ရွိ လုံျခံဳေရးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူ ဒုတိယရဲမွဴးႀကီး မင္းေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး ဒုတိယတိုင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴးျဖစ္သူ ဒုတိယရဲမွဴးႀကီး ထြန္းႏိုင္က “ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂ်ီဟတ္ဆင္ႏြဲမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာၾကားလိုက္တဲ့အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းအတြင္းမွာ ယခင္ကထက္ လံုျခံဳေရးကို ပိုမိုေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ ၿမိဳ႕အ၀င္ အထြက္ေတြမွာလဲ ပိတ္ဆို႔စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္။ ၿမိဳ႕တြင္းမွာ လည္း ရွာေဖြစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္။ တိုင္းတစ္ခုလံုး အေနနဲ႔ လံုျခံဳေရး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ရဲအင္အားက တစ္ရက္ကို ပွ်မ္းမွ်ဦးေရ ၆၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ရွိတယ္။ ဆူပူမႈေတြ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ေပါက္ကြဲမႈေတြ အကယ္၍ ျဖစ္ပြားလာၿပီဆိုရင္ ျဖစ္ပြားတဲ့ေနရာကို အျမန္ဆံုး ေရာက္ရွိဖို႔ အျမန္ဆံုး စစ္ေဆးဖမ္းဆီး အေရးယူဖို႔အတြက္ အဖြဲ႕ေတြကို ဖြဲ႕စည္းထားၿပီး ျဖစ္တယ္။ ဗံုးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လိုအပ္တဲ့ အေထာက္အကူ ပစၥည္းေတြကိုလည္း ျဖည့္ဆည္းၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြ အေနနဲ႔လည္း လံုျခံဳေရးသတိ အျမဲတမ္းရွိေစဖို႔အတြက္ ပညာေရး ေဟာေျပာပြဲေတြမွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားေနပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ထုိ႔အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဂ်ီဟတ္စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲရန္ ဘာလီဗုံးေဖာက္ခြဲမႈ အၾကမ္းဖက္ေခါင္းေဆာင္ အဘူဘာကာဘာရွာ၏ တုိက္တြန္းခဲ့မႈေၾကာင့္ အစၥလာမ္ ဘာသာ ၀င္မ်ား အမ်ားစု ေနထုိင္သည့္ ၿမိဳ႕မ်ားတြင္ တုိင္းေဒသႀကီး ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴးမ်ား၏ အစီအမံျဖင့္ စီမံခ်က္ ခ်မွတ္ကာ စုံစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕ ဌာနခ်ဳပ္ရွိ ရထားရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး႐ုံးမွ တပ္ဖြဲ႕မွဴးျဖစ္သူ ရဲမွဴးႀကီး လွမုိးက ေျပာျပခဲ့သည္။
မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖဲြ႕မွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးမင္းယုရွိန္က “ကြၽန္ေတာ္တို႔ မေကြးတိုင္းေဒသႀကီးက အျဖဴေရာင္နယ္ေျမလို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့အတြက္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လံုး၀မျဖစ္ပြားေအာင္လို႔ေတာ့ အစစအရာရာ ႀကိဳၿပီးေတာ့ စီမံထားတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ အမာခံ သတင္းေပးေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ လံုျခံဳေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနတယ္။ ေန႔စဥ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႔ တပ္ေတြပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ တိုင္းေဒသႀကီး တစ္ခုလံုးမွာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြနဲ႔ လွည့္လည္ၿပီးေတာ့ လံုျခံဳေရး ေဆာင္ရြက္ေနတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕ ဌာနခ်ဳပ္ လုံျခံဳေရးဌာနမွ ဒုတိယရဲမွဴးႀကီး မင္းေအာင္က “ျပည္တြင္းကုိ အၾကမ္းဖက္သမားေတြက ၀င္ေရာက္ၿပီးေတာ့ ေဖာက္ခြဲဖ်က္စီးမႈ ျပဳလုပ္မယ္လုိ႔ သတင္းရရွိထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လုံျခံဳေရးကုိ အရင္ကထက္ ၾကပ္မတ္ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ၫႊန္ၾကားထားပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြက အခြင့္အေရးရတဲ့ အခ်ိန္ကုိ ေစာင့္ၿပီးေတာ့ ဖ်က္စီးမႈေတြ ျပဳလုပ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ အျမဲတမ္း သတိရွိေနဖုိ႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အခု နယ္စပ္ဂိတ္ေပါက္ေတြမွာ လုံျခံဳေရးကုိ တုိးျမႇင့္ထားပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဆက္လက္၍ ရဲမႈးႀကီးျမ၀င္းက “အခုလုိ ေျပာဆုိေနတာေတြကုိ သတင္းရရွိၿပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕၀င္ၿမိဳ႕ထြက္ေတြမွာ စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ေနတယ္။ အဓိကေတာ့ လူစိမ္း ေတြ ၀င္တာနဲ႔ သတင္းရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားတယ္။ ဟုိတယ္ေတြ၊ တည္းခုိးခန္းေတြကုိလည္း စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္။ သတင္းကုိ အျမန္ဆုံး ရရွိဖုိ႔အတြက္ ျဖန္႔ၾကက္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းေတြကုိ လက္ဦးရရွိဖုိ႔အတြက္ အလႊာအသီးသီးကုိလည္း လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အျမန္ဆုံး ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ညႊန္ၾကားထားပါတယ္” ဟု သုံးသပ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္လာသည့္ ႏိုင္ငံျခားသား ခရီးသြားမ်ား၏ ဗီဇာမ်ားကိုလည္း စနစ္တက် စစ္ေဆးလ်က္ရွိေၾကာင္း လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔ အင္အား ၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ဌာန အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားသားေတြရဲ႕ဗီဇာေတြကို ႏိုင္ငံတကာစည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြနဲ႔အညီ စနစ္တက် စစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနတယ္။ Black List စာရင္း၀င္တဲ့ သူေတြကိုေတာ့ အဓိကထားၿပီး ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးေနပါတယ္” ဟု လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာနမွ ႐ုံးအဖြဲ႕မွဴးျဖစ္သူ ဦးသန္းႏိုင္ထြန္း က ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕တြင္ တပ္ဖြဲ႕ႀကီး ခုနစ္ဖြဲ႕ရွိၿပီး ယင္းတုိ႔မွာ မႈးခင္းတပ္ဖြဲ႕၊ သတင္းတပ္ဖြဲ႕၊ စည္ပင္သာ ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ ရထား ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ ေရေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ ေလေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ အျမန္လမ္းမႀကီး ရဲတပ္ဖြဲ႕တုိ႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ရခုိင္ၿပည္နယ္အတြင္းေနထုိင္အားလုံးအားနဳိင္ငံသားဟုတ္မဟုတ္စိစစ္ရာတြင္ U N ႏွင္႔နဳိင္ငံတကာအဖြ႔ဲ အစည္းမ်ားအား အသိသက္ေသထား ၍ၿပီးၿပတ္ေအာင္ စိစစ္ေကာက္ ယူသြားမည္ဟု ေဒါက္တာစုိက္ခန္းက (၂၉ – ၄- ၂၀၁၃ )ေန႔ၿပဳလုပ္ေသာအစည္းတြင္ ေၿပာၾကားခဲ႔သည္။
ထို႔အတူ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ျခင္းကို အင္ဒိုနီရွားအစိုးရဘက္မွ တရား၀င္ခြင့္ျပဳသလို ျမန္မာ အစိုးရဘက္မွလည္း ေလးစားဖို႔လိုတယ္လို႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အင္ဒိုနီရွားစာေရးဆရာတစ္ဦးကလဲ ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ အခုလို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ ထုတ္ျခင္းကို အေလးမမူ ဂရုမစိုက္ဘူးဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲျပသနာေတြက ဒီထက္ပိုရွုပ္ေထြး လာႏိုင္တယ္လို႔ ၎ကေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီစကားကို အင္ဒိုနီရွားမွာရွိတဲ့ အစိုးရအတိုက္ခံ မြတ္စလင္ မ္တပ္မေတာ္ေတြရဲ႕ျခိမ္းေျခာက္မွုေတြလဲးရွိေနတယ္လို႔ ၎ကဆိုလိုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း လည္းသိရပါတယ္။
မင္းမင္း
ၿမိဳ႕ရြာႏွင့္ အိုးအိမ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဦးစီးဌာနမွ သိမ္းဆည္းထားေသာ ရန္ကုန္တုိင္း၊ ဗိုလ္တေထာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ အမွတ္ ၃ ရပ္ကြက္ရွိ ဂရမ္ ေျမကြက္မ်ားကို ျပန္မေပးပါက ကာလ ေပါက္ေစ်းအတိုင္းေလ်ာ္ေၾကး ရယူလိုေၾကာင္း ေျမပိုင္ရွင္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္က အိုးအိမ္ဦးစီးဌာန႐ံုး ေရွ႕တြင္ ေတာင္းဆို ဆႏၵျပၾကသည္။
၂၅ ေပ၊ ၅၈ ေပ ရွိသည့္ ေျမကြက္ေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ကို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ၿမိဳ႕ရြာႏွင့္ အိုးအိမ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဦးစီးဌာနကေလ်ာ္ေၾကးေငြ မေပးဘဲ သိမ္းယူခဲ့၍ ေမလ ၃ ရက္ေန႔ ေန႔လည္တြင္ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပၾကျခင္းျဖစ္သည္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ မတိုင္မီက ထိုေျမကြက္မ်ားကို ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ဟိုတယ္ႏွင့္ ခရီးသြားလာေရး ဝန္ႀကီးဌာနတို႔မွ ေျမငွားရမ္းခကို လစဥ္ေၾကးေပး၍ ငွားရမ္းခဲ့ၿပီး သိမ္းယူၿပီးခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ငွားရမ္းခ ရရွိျခင္း မရွိေတာ့သျဖင့္ ၎တို႔၏ ေျမကြက္မ်ားကို ျပန္မေပးပါက ကာလေပါက္ေဈးအတိုင္း ေလ်ာ္ေၾကးေငြေပးရန္ေျမပိုင္ရွင္တို႔က လိုလားၾကသည္။
“က်ေနာ္တို႔ ေျမကြက္ေတြကို ျပန္မေပးရင္ ေနပါ။ ေျမကြက္ေတာ့ ျပန္မေပးဘူးကြာ၊ မင္းတို႔ ကာလေပါက္ေစ်းပဲေလ်ာ္ေၾကးယူ ဆိုရင္ေတာင္ က်ေနာ္တို႔ ေက်နပ္တယ္။ အခုဟာက ေျမကြက္လည္း မေပးဘူး။ ေလ်ာ္ေၾကးလည္း မေပးဘူး။ သူတို႔ ဘာေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းထားတာလဲ။ သူတို႔မိသားစု ေကာင္းစားေရးလား” ဟု ဆႏၵျပပြဲ ထုတ္ေဖၚမႈတြင္ဦးေဆာင္ သူ ဦးျမင့္ေအာင္ က ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႔ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပမႈမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ျဖစ္ၿပီး ပထမအႀကိမ္ကို ဧၿပီလ ၂ ရက္ကလည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမေရွ႕တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေသးသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ဆက္လုပ္မွာပဲ။ မရရင္ ေနျပည္ေတာ္ကို တက္မယ္။ အဲဒါမွမရရင္ ဥပေဒအရ တရားစြဲဆိုမယ္” ဟု ေျမကြက္ပိုင္ရွင္ ဦးျမင့္ေအာင္ က ဆိုသည္။
ဂရမ္ ေျမကြက္ပိုင္ရွင္တဦးျဖစ္သည့္ ဦးတင္ဦး ကလည္း “အခုက မတရား သိမ္းထားတာကိုး။ ပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း စာရြက္ေတြက အျပည့္အစံု အကုန္ရွိတယ္။ ဂရမ္ မူရင္းလည္း ရွိတယ္” ဟု ဆိုသည္။
လက္ရွိတြင္ ၎တို႔၏ ေျမကြက္အခ်ိဳ႕၌ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ ယုဇန၊ ဝါဝါဝင္း၊ ဧဒင္တို႔က အိမ္ယာမ်ား စတင္ ေဆာက္လုပ္ေနေၾကာင္းလည္း ေျမကြက္ပိုင္ရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
ထိုအေၾကာင္းကို သမၼတ အပါအဝင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ လယ္ယာေျမႏွင့္ အျခားေျမမ်ား သိမ္းဆည္းခံရမႈ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မတီ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီႏွင့္ အိုးအိမ္ဦးစီးဌာနသို႔လည္း အေၾကာင္းၾကားစာမ်ား ေပးပို႔ထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဆႏၵျပသူမ်ားက ေျပာသည္။
ေတာင္းဆိုသူမ်ားမွာ ဆႏၵထုတ္ေဖၚရန္ တရားဝင္ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရွိထားၿပီး အိုးအိမ္ဦးစီးဌာန႐ံုးေရွ႕ မွတဆင့္ ၎တုိ႔ေျမကြက္မ်ားရွိသည့္ ဗိုလ္တေထာင္ၿမိဳ႕နယ္၊ အမွတ္ ၃ ရပ္ကြက္အထိ ခ်ီတက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
စေနလင္း
ယခင္က အစိုးရ သတင္းစာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေၾကညာေလ့ရွိေသာ အမ်ားသိေစရန္ ေၾကာ္ျငာျခင္း၊ ကုန္အမွတ္တံဆိပ္ ေၾကညာျခင္းႏွင့္ အမႈအခင္းမ်ားအတြက္ တဘက္ႏွင့္တဘက္ အျပန္အလွန္ ေၾကညာျခင္းမ်ားသည္ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေၾကာ္ျငာပါကလည္း ဥပေဒအရ တရား၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။
ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားတြင္ ယင္းေၾကညာျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ မလာၾကေသးျခင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ လက္႐ွိအခ်ိန္တြင္ အစိုးရ သတင္းစာတြင္ ထည့္သြင္းမွသာလွ်င္ တရား၀င္ ျဖစ္၍ ခိုင္မာသည္ဟု ယံုၾကည္ ေနၾကေသးသည့္အျပင္ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားသည္ အစိုးရ သတင္းစာႏွင့္ ယွဥ္လွ်င္ တႏိုင္ငံလံုးသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အားနည္း ေသးသည့္အတြက္ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ဥပေဒ အက်ိဳးေဆာင္ ဦးယုႀကိဳင္က ေျပာသည္။
“ေနာက္ပိုင္း ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြ အေနနဲ႔ အစိုးရ သတင္းစာကို ပ်ံ႕ႏွံ႔တဲ့ ေစာင္ေရေရာ၊ လူထုရဲ႕ ယံုၾကည္မႈေရာ ယွဥ္ႏိုင္လာတဲ့ အခ်ိန္ဆိုရင္ ဒီလိုကိစၥရပ္ေတြလည္း ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြမွာ ထည့္လာၾကမွာပါ။ လက္႐ွိအခ်ိန္က သူတို႔လည္း အခုမွ စေနတဲ့ အခ်ိန္ဆိုေတာ့ ေျပာရခက္ ေနေသးတယ္။ လူေတြက ဥပေဒေၾကာင္းအရ အစိုးရ သတင္းစာကို ပိုယံုၾကည္မႈ ႐ွိၾကတယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။
ဥပေဒအရ မည္သည့္ သတင္းစာမ်ားတြင္မဆို ထည့္သြင္းလွ်င္ တရား၀င္ေၾကာင္း၊ ဥပေဒတြင္ ျပဌာန္းထားခ်က္ ကလည္း အစိုးရ သတင္းစာဟု ျပဌာန္းထားျခင္း မ႐ွိသည့္အတြက္ မည္သည့္ သတင္းစာတြင္ ထည့့္သည္ျဖစ္ေစ အမ်ားသိေစရန္ ျပဳၿပီးျဖစ္သည္ဟု ယူဆရမည္သာျဖစ္ေၾကာင္း တရားလႊတ္ေတာ္ ေ႐ွ႕ေန ဦးကိုနီက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ရာတြင္ အမွန္တကယ္ သိေစခ်င္သူထံ တိုက္႐ိုက္ ဆက္သြယ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုသူထံ တိုက္႐ိုက္ စာေပးပို႔၍ ေသာ္လည္ေကာင္း ေၾကညာျခင္းမ်ိဳးလည္း ႐ွိေၾကာင္း၊ တခ်ိဳ႕က အ႐ွက္ခြဲလိုေသာ ဆႏၵျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ တဘက္ႏွင့္တဘက္ ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈမ်ားေၾကာင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ယခုကဲ့သို႔ သတင္းစာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေၾကညာျခင္းမ်ိဳးလည္း ႐ွိႏိုင္ေၾကာင္း သူက ႐ွင္းျပသည္။
သို႔ေသာ္ ဥပေဒအရ မည္သည့္ေနရာမွျဖစ္ေစ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားလိုက္လွ်င္ တရား႐ံုးမ်ား၌ သက္ေသအျဖစ္ တင္ျပရန္ အက်ံဳး၀င္ၿပီး ေရာင္းေရး၀ယ္ေရးမ်ား အတြက္လည္း တရား၀င္ေၾကာင္း ဦးကိုနီက ဆိုသည္။
“ဥပမာ – ေရာင္း၀ယ္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ ပစၥည္းလႊဲေျပာင္းျခင္း ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃ အရ ဘယ္သတင္းစာမွာပဲ ထည့္ထည့္ အမ်ားသိၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္ယူရမယ္ ဆိုတာ အတိအလင္း ေျပာၿပီးသားပါ။ အစိုးရ သတင္းစာမွာ ထည့္တာေတာင္မွ တကယ္တမ္း ျပန္ၾကည့္ရင္ လူသိပ္သိတာမွ မဟုတ္တာ။ ဥပေဒ သေဘာအရပဲ အတည္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကတာ” ဟု သူက ဆိုသည္။
သို႔ရာတြင္ အစိုးရ သတင္းစာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေၾကညာသည့္အခါ ေၾကညာခ်က္ႏွင့္ ပက္သက္ၿပီး အေထာက္အထားမ်ား မွန္ကန္ေၾကာင္း ျပသႏိုုင္မွသာ ထည့္သြင္း ေၾကညာခြင့္႐ွိေၾကာင္း သိရသည္။
ထို႔အျပင္ ေ႐ွ႕ေနမ်ားအေနျဖင့္ ထည့္သြင္းမည္ ဆိုလွ်င္လည္း လိုင္စင္မွန္ကန္မႈ၊ မိမိထည့္သြင္းမည့္ အေၾကာင္းအရာ အေပၚ တာ၀န္ယူမႈ ရွိမွသာ ထည့္သြင္းသည့္ အတြက္ ေနာက္ပိုင္း ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ား အေနျဖင့္ ထိုက႑ မ်ားအတြက္ မည္သို႔ စီမံေပးမည္ကို မသိရေသးေၾကာင္း ဥပေဒအက်ိဳးေဆာင္ ဦးယုႀကိဳင္က ေျပာသည္။
ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားသည္ မၾကာေသးခင္ကမွ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရခဲ့ၾကၿပီး အစိုးရသတင္းစာကဲ့သို႔ ေစာင္ေရ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ ရွိလာေအာင္ အားယူ ေနရခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္းဆိုလွ်င္ ထုိကိစၥမ်ိဳး ထည့္သြင္း လာႏိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရ႐ွိထားၿပီးျဖစ္ေသာ The Messenger Journal မွ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ဦးေအာင္ေပၚထြန္းက ဆိုသည္။
“အခုခ်ိန္ကေတာ့ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြက အားနည္းေနေသးတယ္ေလ။ အစိုးရသတင္းစာမွ တရား၀င္တယ္ လို႔ျဖစ္ လာတဲ့ အစဥ္အလာ ကလည္း ႐ွိေနေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရ သတင္းစာမွာထည့္မွ တရား၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာ တာမ်ိဳး မၾကားမိေသးပါဘူးဗ်ာ။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ဒီလိုကိစၥေတြလည္း ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြမွာ ေတြ႕လာရမွာပါ” ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
အစိုးရ သတင္းစာတြင္ ထည့္သြင္းေနေသာ အယ္ဒီတာထံ ေပးစာ၊ လူထုေအာ္သံ စေသာ က႑မ်ား ကိုလည္း ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း လာေတာ့မည္ ျဖစ္သည့္အတြက္ ဌာနဆိုင္ရာမ်ား အေနျဖင့္ သတင္းစာအစံုကို မျပတ္ဖတ္႐ႈ ရေတာ့မည့္ အေနအထားမ်ိဳး ျဖစ္လာေၾကာင္း သဃၤန္းကၽြန္း ၿမိဳ႕နယ္႐ွိ စည္ပင္သာယာေရးဌာန အရာ႐ွိတဦးက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
သက္ဆိုင္ရာ ဌာနမ်ားဘက္ကလည္း မိမိတို႔၏ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွ ျဖစ္ပ်က္မႈမ်ားကို သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပလိုက္ၿပီးလွ်င္ မျဖစ္မေန ေျဖ႐ွင္းရန္ အထက္မွ ခိုင္းေလ့ ရွိသည့္အတြက္ ညႊန္ၾကားခ်က္ ေရာက္မလာမီ မိမိတို႔ အရင္သိ႐ွိထားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“ကိုယ့္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ဘာျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ သတင္းစာမွာ ပါတာေတာင္ ကိုယ္ကမသိရင္ အထက္က အေျပာခံရေတာ့မွာ။ သတင္းစာေတြ စံုေအာင္သာ ၀ယ္ဖတ္ရရင္လည္း ဌာနေတြအေနနဲ႔ တကယ္မလြယ္ဘူးဗ်ာ။ မဖတ္လို႔ကလည္း မရတဲ့ပံုစံ ျဖစ္လာတယ္” ဟု အဆိုပါ စည္ပင္အရာရွိက ဆိုသည္။
ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွ စတင္ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရၿပီးျဖစ္ေသာ ပုဂၢလိက သတင္းစာ ၂၆ ေစာင္ထဲမွ လက္႐ွိ ထြက္ရွိေနၿပီ ျဖစ္ေသာ သတင္းစာ ၉ ေစာင္႐ွိေၾကာင္း သိရသည္။
ဖနိဒါ
အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားသည့္ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေစာလားဘြယ္ ေခၚ ဗုိလ္ႏႈတ္ခမ္းေမြး ဦးေဆာင္ေသာ ဒီမုိကေရစီ အက်ဳိးျပဳ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ (DKBA) ၏ တပ္ရင္း ၂ ခုအား အေရွ႕ေတာင္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ (ရတခ)မွ ေစခိုင္းသလို ေမလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း DKBA ကလို႔ထူးေဘာ စစ္ဗ်ဳဟာမွဴး ဗုိလ္မွဴး ေစာဆန္းေအာင္ က ေျပာဆိုလိုက္သည္။
“က်ေနာ္တို႔ကုိ ၄ ရက္ေန႔ ၁၂ နာရီ တိတိခ်ိန္မွာ ထြက္ခြာေပးဖုိ႔ စာေပးပုိ႔လာတယ္။ အဲဒီစာကို က်ေနာ္တို႔ လက္ခံရရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ဟုိဖယ္၊ ဒီဖယ္၊ ဟုိသြား၊ ဒီသြား သြားလုိ႔ ေျမလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ သြားရင္လည္း လြယ္တာမွ မဟုတ္တာ။ေအာက္ေျခက ရဲေဘာ္ေတြလည္း မခြာခ်င္ဘူး။ ခြာဖုိ႔ အစီအစဥ္ မရွိဘူး” ဟု မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။
ကရင္ျပည္နယ္၊ လႈိင္ဘြဲ႔ၿမိဳ႕နယ္၊ ၿမိဳင္ႀကီးငူေဒသရွိ DKBA ၏ က်ဳံေထာ တပ္ရင္းႏွင့္ မိဇုိင္း ေနရာ ၂ မွ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးရန္ အစုိးရ၏ အေရွ႕ေတာင္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ ဗုိလ္မွဴး ထြန္းထြန္းဝင္း အမည္ျဖင့္ ကလုိ႔ထူးေဘာ ဗ်ဴဟာမွဴးထံ ေမလ ၂ ရက္ေန႔က စာေပးပုိ႔ခဲ့သလုိ မိဇုိင္း တပ္ရင္းအား ေျပာင္းေရႊ႕ရန္ အစုိးရ တပ္ရင္းမွဴးတဦးက ဖုန္းျဖင့္ ေျပာဆုိခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
ဆက္လက္၍ အဓမၼ ေျပာင္းေရႊ႕ခိုင္းေစလာပါက လက္ရွိ ေဖာ္ေဆာင္ေနသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈမ်ား ပ်က္ျပားသြားႏုိင္သည္ဟု ဗုိလ္မွဴး ေစာဆန္းေအာင္ က ဆိုသည္။
“အတင္း ေျပာင္းေရႊ႕ခုိင္းမယ္ဆုိရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တစံုတရာကုိေတာ့ ႀကီးႀကီးမားမား ထိခုိက္လိမ့္မယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေအာက္ေျခမွာရွိတဲ့ တပ္မွဴးေတြ တပ္သားေတြကလည္း က်ေနာ္တုိ႔ေနတာက က်ေနာ္တုိ႔ ေတာထဲမွာ၊ က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္နယ္ထဲမွာ ေနတာ။ ဒီလုိဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ကရင္ျပည္နယ္ထဲမွာရွိတဲ့ ဗမာစစ္တပ္ေတြ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလးကုိ ျပန္ခုိင္းလုိက္မယ္” ဟု မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။
ဆက္လက္၍ “တုိက္ပြဲ ျဖစ္ေအာင္လုပ္တာလည္း သူတုိ႔လက္မွာပဲ ရွိတယ္။ သူတုိ႔အေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္မယ္ဆုိၿပီး သူတုိ႔ပဲ ကမ္းလွမ္းတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုိခ်င္တယ္။ သူတုိ႔နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္တယ္။ အခု ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ပ်က္ဆီး ပ်က္ျပားေအာင္ သူတုိ႔လုပ္မယ္ ဆုိလည္း ပ်က္မွာေပါ့။ သူတုိ႔ ေကာင္းမယ္ဆုိရင္လည္း ေကာင္းမယ္” ဟု ဗုိလ္မွဴး ေစာဆန္းေအာင္ က ဆက္ေျပာသည္။
DKBA ႏွင့္ အစုိးရလက္ေအာက္ခံ နယ္ေျခားေစာင့္တပ္ (BGF) တပ္ရင္း (၁၀၁၇)တုိ႔အၾကား ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလ ၂၇၊ ၂၈ မ်ားတြင္ တုိက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးၿပီး ေနာက္ေန႔ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ဖက္ တာဝန္ရွိသူမ်ား နားလည္မႈရရွိကာ အပစ္အခတ္ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ၾကသည္။
မၾကာေသးမီက DKBA တပ္ထဲ ဝင္မည္ဟု ဆုိသူတဦးက ဆက္ဆံေရးရံုးမွ ေသနတ္ကို ယူကာ BGF တပ္သား တဦးအား လွမ္းပစ္လုိက္ရာ ေသဆံုးခဲ့သျဖင့္ တရားဥပေဒႏွင့္ ေျဖရွင္းရန္ ထုိတရားခံလူအား လက္နက္ႏွင့္တကြ အပ္ေပးပါဟု BGF က ေတာင္းဆုိရာ အပ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု ဗုိလ္မွဴး ေစာဆန္းေအာင္ က ေျပာသည္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္က ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရံုး KNU မွ ခြဲထြက္ခဲ့ေသာ DKBA သည္ အဖြဲ႔တခ်ဳိ႕မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီး ဌာန လက္ေအာက္ခံ နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။
ဗုိလ္ႏႈတ္ခမ္းေမြး ဦးေဆာင္ေသာ DKBA အဖြဲ႔သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ ႏုိဝင္ဘာလဆန္းပုိင္းက အစုိးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူခဲ့သည္။
နန္းဆိုင္ႏြမ္
ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ စက္မႈဇုန္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီ အဂၤါရပ္ ညီညြတ္သြားေစရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သိရသည္။
စက္မႈဇုန္မ်ားကို ေျမကြက္လပ္သာရွိၿပီး စက္ရံု အနည္းငယ္ တည္ေထာင္ကာ ေရ၊ မီး၊ စက္ရံုအတြက္ လိုအပ္သည့္ ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ဇုန္ စီမံခန္႔ခြဲသည့္ အဖြဲ႕မ်ား၊ လံုၿခံဳေရး အဖြဲ႕မ်ားပါ ထည့္သြင္း ေဆာင္ရြက္သြားရန္ အစီအစဥ္ရွိေၾကာင္း အမ်ိဳးသား စီမံခန္႔ခြဲမႈႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးတိုးတက္မႈ ဦးစီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
“ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္ေရာက္လာေနတဲ့ အခ်ိန္ဆိုေတာ့ စက္မႈဇုန္ကို အဂၤါရပ္ ညီညြတ္ေအာင္၊ ေရ၊ မီး က႑ ကိုလည္း အခ်ိန္ျပည့္ ရေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရမယ္။ ၿပီးေတာ့ စက္မႈဇုန္ ေျမကြက္ေတြ ေစ်းမကစားဖို႔အတြက္ စလုပ္ေနၿပီ။အေသးစား၊ အလတ္စား စက္မႈဇုန္ေတြအတြက္ ဥပေဒကိုလည္း ေရးဆြဲေနပါၿပီ” ဟု ၎က ဆုိသည္။
စက္မႈဇုန္ ေျမကြက္မ်ားသည္ စက္ရံုမ်ား မတည္ေဆာက္ဘဲ ေျမကြက္ေစ်းကစားရန္ အတြက္ ၀ယ္ယူကာ ၿခံခတ္ထားသည့္ ကိစၥမ်ား ကိုလည္း စံုစမ္းေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္ စံညႊန္းျဖစ္သည့္ စက္မႈဇုန္ တခုျဖစ္ေစရန္ လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
“စက္မႈဇုန္ တခုမွာ မီးမရရင္ ဘာမွ လုပ္လုိ႔မရဘူး။ မီးမရေတာ့ ဒီဇယ္ေတြနဲ႔ လည္ပတ္ေနရတယ္။ အခုဆိုရင္ တရက္ကို ေလးနာရီပဲ မီးလာတယ္။ အဲဒီမွာပဲ ျပည္ပက သြင္းကုန္ထက္ ျပည္တြင္းကုန္က ပိုေစ်းျမင့္ ေနတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ဘယ္လုိ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မွာလဲ” ဟု လႈိင္သာယာ စက္မႈဇုန္ ဥကၠ႒ ဦးျမတ္သင္းေအာင္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
လက္ရွိ အေျခအေနတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ စက္မႈဇုန္မ်ားတြင္ မီးမ်ားကို တေန႔ ေလးနာရီခန္႔သာ ရရွိသည့္ အတြက္ အခက္ ႀကံဳေနၾကၿပီး စက္မႈဇုန္ စီမံခန္႔ခြဲသည့္ ေကာ္မတီမ်ား ရွိသင့္ေၾကာင္း၊ လံုၿခံဳေရးမွာလည္း စိတ္မခ်ရသည့္အဆင့္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ စက္မႈဇုန္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပဳျပင္စရာ၊ ျပင္ဆင္စရာ မ်ားစြာရွိေၾကာင္း ဦးျမတ္သင္းေအာင္က ဆုိသည္။
ႏိုင္ငံျခားမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ လိုသူမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက လွ်ပ္စစ္မီးအတြက္ အာမ မခံႏိုင္ေသးေၾကာင္း၊ မိုးတြင္း တြင္သာ ၂၄ နာရီအျပည့္ လွ်ပ္စစ္မီး ေပးႏိုင္မည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သျဖင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံလုိသူမ်ား လက္ေႏွးေနေၾကာင္း၊လွ်ပ္စစ္မီးေၾကာင့္ ေရပါ ျပတ္လပ္ေနၿပီး အေအးခန္းသံုး စက္ရံုမ်ား၊ ပလပ္စတစ္ စက္ရံုမ်ားႏွင့္ မုန္႔ဖုတ္လုပ္ငန္းမ်ား အဓိက ထိခုိက္ေၾကာင္း သိရသည္။
ဆက္လက္ၿပီး ရန္ကုန္တိုင္း စက္မႈဇုန္ စီမံခန္႔ခြဲေရး ေကာ္မတီမွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက “က်ေနာ္တို႔က ေဇကမၻာ စက္မႈဇုန္ အပိုင္းကို အဓိက ကိုင္တာပါ။ အဲဒါက လံုၿခံဳေရးနဲ႔ အလုပ္သမား အေရးကို ေျဖရွင္းေပး ပါတယ္။ က်န္စက္မႈဇုန္နဲ႔ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ မဆုိင္ဘူး။ တိုင္းေဒသႀကီးကိုပဲ ေမးပါ” ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
သာေကတ စက္မႈဇုန္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္သိန္းကလည္း ၎တို႔ သာေကတ စက္မႈဇုန္သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲႏွင့္ နီးကပ္ေနသည့္ အတြက္ စက္ရံုတည္ျခင္းထက္၊ ပစၥည္းသိုလွာင္သည့္ေနရာ ပိုမ်ားသည္ဟု ဆုိသည္။
“စက္မႈဇုန္တိုင္းကေတာ့ စက္မႈဇုန္ အဂၤါရပ္နဲ႔ ညီေအာင္ လမ္းေတြခ်ဲ႕၊ မီးေတြရေအာင္ လုပ္ေနၾကတာကို ျမင္ရပါတယ္” ဟု သူကဆုိသည္။
အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဥပေဒတြင္ ဇုန္မ်ား၌ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာ၌ ျပည္တြင္း ျပည္ပ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားဟု မခဲြျခားဘဲ တေျပးညီ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အထူးဇုန္တခု ေဖာ္ထုတ္တိုင္း ဥပေဒတခု ျပဌာန္းျခင္း မျဖစ္ရေအာင္ လုပ္ေဆာင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စေတာ့ ရွယ္ယာေစ်းကြက္၊ အေသးစားႏွင့္ အလတ္စား လုပ္ငန္းေစ်းကြက္၊ စက္မႈလုပ္ငန္း၊ ကၽြမ္းက်င္လုပ္သားမ်ား ေပၚထြက္လာႏိုင္ေရး အတြက္လည္း ႏိုင္ငံတကာရွိ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ ဥပေဒမ်ားကို ေလ့လာ၍ ေရးဆဲြထားေၾကာင္း သိရသည္။
(၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၂၆)ရက္ | RB News)
ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမဳိ႕၊ ေအာင္မဂၤ…လာရပ္ကြက္တြင္ ယေန႔ နံနက္ပုိင္းတြင္ လ၀ကႏွင့္ အစုိးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ား သြားေရာက္၍ ရုိဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္မ္မ်ားထံမွ သန္းေခါင္စာရင္းမ်ားကုိ သိမ္းယူရန္ ေတာင္းဆုိကာ၊ အသင့္ယူေဆာင္လာေသာပုံစံမ်ားတြင္ အတင္းအဓမၼ ဘဂၤလီဟု ျဖည့္ခုိင္း၍ လက္မွတ္ေရးထုိးခုိင္းေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
“လ၀ကအဖြဲ႕က ေအာင္မဂၤလာ ရပ္ကြက္ထဲမွာေနတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာေတြအားလုံးကုိ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး အတင္းအဓမၼ ဘဂၤလီလုိ႔ ျဖည့္ၿပီး လက္မွတ္ ထုိးခုိင္းေနတယ္” ဟု လ၀ကမ်ားေရွ႕တြင္ ေရာက္ရွိေနသူ တစ္ဦးမွ RB News သုိ႔ ေျပာသည္။
“လြန္ခဲ့တဲ့ အပတ္က လ၀က ဒု၀န္ႀကီး ေရာက္လာၿပီးေတာ့ ဘဂၤလီလုိ႔ ျဖည့္ၿပီး လက္မွတ္ထုိးရင္ထုိး မထုိးရင္ တတိယအႀကိမ္ ရခုိင္ေတြမီးရႈိ႕ရင္ တာ၀န္ယူမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္သြားတယ္။ အခုလည္း ဒု၀န္ႀကီးရဲ႕အမိန္႔နဲ႔ ဒီလ၀ကေတြ ေရာက္တာလုိ႔ သိရတယ္”ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာပါသည္။
စစ္ေတြၿမဳိ႕တြင္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားရွိရာ သေကၠျပင္ႏွင့္ ေဘာဒူဖ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသုိ႔လည္း နံနက္ပုိင္းတြင္ လ၀ကမ်ားႏွင့္ အစုိးရတာ၀န္ရွိသူမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီး အသင့္ယူေဆာင္လာေသာ ပုံစံမ်ားတြင္ ဘဂၤလီအျဖစ္ လက္မွတ္ေရးထုိးေပးရန္ အတင္းအဓမၼ ခုိင္းေစမႈေၾကာင့္ သေကၠျပင္ရွိ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ လ၀ကမ်ားအၾကား တင္းမာမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
တင္းမာမႈမ်ားျဖစ္ပြားၿပီး လူမ်ားအုံႂကြလာေသာအခါ နစကမွ ေသနတ္တစ္ခ်က္ မုိးေပၚေထာင္ ပစ္ခတ္ၿပီး လူစုခြဲခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ လ၀ကမ်ားႏွင့္ အစုိးရတာ၀န္ရွိသူမ်ား ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားေၾကာင္း သိရပါသည္။
အလားတူပင္ ေဘာဒူဖ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္လည္း ထုိကဲ့သုိ႔ အတင္းအဓမၼ ဘဂၤလီဟု ျဖည့္၍ လက္မွတ္ထုိးခုိင္းျခင္းေၾကာင့္ တင္းမာမႈျဖစ္ပြားရာ နစကမွ ေသနတ္ပစ္ေပါက္ရာ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ကေလးတစ္ဦးကုိ က်ည္ဆန္သုံးေနရာ ထိမွန္၍ ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိပါသည္။
“ကေလးက ၁၅ ႏွစ္ အရြယ္ပါ။ က်ည္ဆန္က သုံးေနရာ ထိတယ္။ ေပါင္ႏွစ္ဖက္နဲ႔ ပုခုံးမွာ ထိသြားတယ္။ ဒဏ္ရာကေတာ့ ျပင္းတယ္”ဟု ေဘာဒူဖ ဒုကၡသည္စခန္းမွ ဒုကၡသည္တစ္ဦးမွ ေျပာသည္။(အလင္းမ်က္၀န္းမီဒီယာ)
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
ယေန႔ နံနက္ ၁၁ နာရီခန္႔တြင္ ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္မ်ား၏ သန္းေခါင္စာရင္းမ်ားကုိ လ၀ကမ်ားက သိမ္းယူ၍ အသင့္ပါလာေသာ ပုံစံစာရြက္မ်ားတြင္ ဘဂၤလီဟု ေရးသား၍ အတင္းအဓမၼလက္မွတ္ေရးထု…ိးခုိင္းသျဖင့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ လ၀ကမ်ားအၾကား တင္းမာမႈ ျဖစ္ပြားရာ လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားမွ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေဘာဒူဖ ဒုကၡသည္စခန္း အေဆာင္ (၁၀၅)မွ မုိဟမၼဒ္အလီ (ဘ) ဦးကဘီရ္အဟ္မဒ္ (အသက္ ၁၅ ႏွစ္) အရြယ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ကေလးတစ္ဦးကုိ ေသနတ္က်ည္ဆန္ထိမွန္၍ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို လူမ်ဳိးကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုလားပါတယ္” ဟု ဦးေအာင္မင္း က ေျပာၾကား သြားေၾကာင္း ဦးခိုင္ေအာင္ေက်ာ္က ဆိုသည္။
ျပည္သူလူထုအတြက္ ထိေရာက္စြာ ေဆာင္႐ြက္ေပးႏိုင္ရန္ သမၼတ ျဖစ္လိုေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကလည္း ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားထားသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံသားႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်ထားၿပီး ၄င္း၏ သားႏွစ္ဦး မွာလည္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသား ခံယူထားသူမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉(စ)အရ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္ခြင့္မရွိ ျဖစ္ေနသည္။
ယင္းေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္မွသာ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ မွ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပဳိင္ခြင့္ ရွိမည္ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံသားတိုင္း သမၼတျဖစ္ပိုင္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္ထားေသာ ယင္းဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ သမၼတ၏ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္ အခ်ဳိ႕ကို ျပင္ဆင္သင့္ေၾကာင္း တရား လႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီက ၄င္း၏ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး စာအုပ္တြင္ အႀကံျပဳထားသည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) တြင္ မိမိကိုယ္တိုင္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိဘ တစ္ပါးပါး ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဇနီးသို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္း ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တရားဝင္ သား သမီးတစ္ဦးဦး ေသာ္လည္းေကာင္း၊
၄င္းတို႔၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္း ေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ ခံယူေစာင့္ေရွာက္ ႐ိုေသသူ၊ တိုင္းတပါး ၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉ ကို ျပင္ဆင္လိုပါက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္က ေထာက္ခံရမည့္ အျပင္ ျပည္လုံး ကြၽတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ ျပဳလုပ္ၿပီး ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူမ်ားအနက္ ထက္ဝက္ေက်ာ္၏ ေထာက္ ခံမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အခန္း (၁၂) ပုဒ္မ ၄၃၆ (က)တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ကို ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈႏွင့္ အညီ ျပင္ဆင္ ႏိုင္ရန္ ဖြဲ႕စည္းပုံေလ့လာသုံးသပ္ေရး ေကာ္မတီ သို႔မဟုတ္ ေကာ္မရွင္မ်ားကို ျပည္ေထာင္ စုလႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းသြားသင့္ေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ သူရဦးေအးျမင့္၏ အေရးႀကီးအဆိုကို မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔က တင္သြင္းခဲ့ရာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးက ေထာက္ခံထားသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) သည္ တပ္မေတာ္အစိုးရက ကမကထျပဳ က်င္းပသည့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲ၌ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ တစ္ဖက္သတ္ေရးဆြဲထားျခင္း ျဖစ္၍ တရားမွ်တမႈ မရွိေၾကာင္း၊ ေ႐ြး ေကာက္ပြဲနည္းဥပေဒ မ်ားသည္လည္း ကန္႔သတ္ခ်က္ မ်ားလြန္းသည္ဟု ဆိုကာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မဝင္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရခဲ့ေသာ NLD ပါတီ သည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ နည္းဥပေဒအခ်ဳိ႕ ေျဖ ေလွ်ာ ့မႈ ျပဳလုပ္ေပးျခင္းေၾကာင့္ ပါတီ မွတ္ပုံတင္ကာ မဲဆႏၵနယ္ ၄၃ ေနရာ ဝင္ၿပဳိင္ရာ ၄၂ ေနရာ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။
Posted From The Voice Weekly
မြန္ျပည္နယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ရွိ စထရင္းဟိုတယ္တြင္ ဧၿပီလ ၂၅ရက္ေန႔မွ ၂၇ရက္ေန႔အထိ က်င္းပမည့္ တိုင္းရင္းမီဒီယာညီလာ ခံတြင္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္တြင္ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာမ်ား ပါ၀င္ရမည့္ အခန္းက႑ ေဆြးေႏြးသြားရန္ ရွိသည္ ဟု သိရသည္။
“အခုတိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာေတြ မီဒီယာေတြက လက္နက္ကိုင္ေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ပဲ ေဖာ္ျပတာ မ်ားတယ္။ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာေတြအေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ကိစၥအျပင္ျပည္သူလူထုေတြ ရဲ႕အသံ၊ စား၀တ္ေနေရးနဲ႔ အခြင့္အ ေရး ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈ စသျဖင့္ အမ်ားသိေအာင္ ေဖာ္ျပေပးႏိုင္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူ ျပဳမွာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ညီလာခံမွာ ေဆြးေႏြးသြားမယ္”ဟု ညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီ အဖြဲ႕၀င္ ကိုၾကည္ေဇာ္လြင္ ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာ သည္။
ညီလာခံကို ႏိုင္ငံတကာျမန္မာ့သတင္း(BNI)မွ ဦးေဆာင္က်င္းပသြားမည္ျဖစ္ၿပီး မြန္ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္ စု၀န္ႀကီးမ်ား၊ အစိုးရျပန္ၾကားဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ား၊ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ(ယာယီ)မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာကြ်မ္း က်င္သူမ်ား၊ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားမွတိုင္းရင္းသားမီဒီယာ ကိုယ္စား လွယ္မ်ား စသည့္လူဦးေရေပါင္း ၉၀ေက်ာ္ကုိ ဖိတ္ၾကား ထားသည္ဟု သိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေခတ္စနစ္ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္လာသည္ႏွင့္အမွ် တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတို႔၏ အသံမ်ား ပိုမို အားေကာင္းေစရန္ ရည္ရြယ္၍ BNI မွ ျပည္တြင္းတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာမ်ား ညီလာခံ ျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ စီစဥ္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ကိုၾကည္ေဇာ္လြင္က ဆက္ေျပာသည္။
BNI ကို ၂၀၀၃ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလက ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕တြင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ကာ နယ္စပ္အေျခစိုက္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမ်ားျဖစ္ သည့္ ကခ်င္၊ ကရင္နီ(ကယား)၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ သွ်မ္း အပါအ၀င္ သတင္းမီဒီယာ ၁၁ဖြဲ႔ပါ၀င္သည့္ မီဒီယာကြန္ယက္ တခု ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္၍ Hobson Choice အစီရင္ခံစာႏွင့္ ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလက ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္း ေရးပံုေဖာ္ျခင္း (Deciphering Myanmar’s Peace Process) အမည္ရွိ ကိုးကားစာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
ဖယ္ဒရယ္ဆုိေသာေဝါဟာရ သည္ ေရာမစကား Foedus မွ အျမဴေတ၍ ဆင္းသက္ လာၿပီး၊ စုေပါင္း သေဘာတူ စာခ်ဳပ္အရ ဖဲြ႔စည္းျခင္းဟု အဓိပါယ္ရပါသည္။ ဖယ္ဒရယ္ႏုိင္ငံ သည္လည္း လြတ္ လပ္ေသာနယ္ ပယ္ မ်ားမွ ဘုံအက်ဳိး တူစီးပြားေရးအတြက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိၿပီး၊ အခ်ဳပ္ အခ်ာပုိင္ႏုိင္ငံတခုအျဖစ္ ဖဲြ႔စည္းတည္ေထာင္ကာ၊ ဒီမုိကေရ စီစံနစ္ကုိအေျခခံၿပီး အာဏာခဲြေဝ က်င့္သုံးေသာႏုိင္ငံဟု ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔လက္ခံ ယူဆထားပါ သည္။
စစ္မွန္ေသာဖယ္ဒရယ္ဆုိရာ၌ ဖယ္ဒရယ္မႈျပဳျခင္း (Federation) ကုိသာ အမ်ားလက္ခံၾက သည့္ အ ေလွ်ာက္၊ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ ေဒသႏၱရအစုိးရအၾကား အာဏာခဲြေဝရာတြင္၊ ဗဟုိအစုိးရလုပ္ပုိင္ ခြင့္ အာဏာအား အဖဲြ႔ဝင္မ်ား မွ စုေပါင္း ေပးအပ္ၿပီး က်န္အာဏာမ်ားအားလုံး မူလပုိင္ရွင္ လြတ္လပ္ေသာ အဖဲြ႔ဝင္နယ္ပယ္မ်ားမွဆက္လက္ ပုိင္ဆုိင္ ျခင္းျဖစ္ သည္ ဟု လက္ခံထားပါသည္။ (ဥပမာ – အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၊ ဆီြဇာလန္ႏုိင္ငံ၊ မကၠဆီကုိ ႏုိင္ငံ၊ ဘရာဇီးႏုိင္ငံ etc…..)
ဖယ္ဒရယ္တည္ေထာင္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမ်ား။
၁။ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံေနထုိင္ၾကေသာ ႏုိင္ငံမ်ား (Multination States) ၌ အမ်ဳိးသားအခြင့္အေရး မ်ား၊ ေမြးရာပါ အခြင့္အေရး မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အခြင့္အေရးမ်ား ဆုံးရႈံး နစ္နာမႈမရွိေစရန္ ေသာ္၎၊ ႏုိင္ငံအတြင္း မွီတင္း ေန ထုိင္ၾကေသာ ႏုိင္ငံသားအားလုံး၏ အက်ဳိး စီးပြားပုိမုိျဖစ္ထြန္းေစရန္ ေသာ္၎၊ ရည္ရြယ္၍ ဖယ္ ဒရယ္ႏုိင္ငံ တည္ ေထာင္ၾကေလ့ရွိသည္။
၂။ ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး ကမာၻ႔ႏုိင္ငံေရးဇာတ္ခုံ၌ “ အမ်ဳိးသားတုိင္း အမ်ဳိးသား ႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေထာင္ခြင့္ ရွိသည္ ” ဟူေသာ ယူဆခ်က္ျပင္းထန္လာပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ႏုိင္ငံငယ္မ်ား တည္ေထာင္၍ အက်ဳိးစီးပြားဆုတ္ ယုတ္ေစမည့္အစား၊ သင့္ေတာ္ရာနယ္ပယ္မ်ားစုေပါင္း၍ ဖယ္ဒရယ္ႏုိင္ငံတည္ေထာင္ျခင္းျဖင့္ ပုိမုိအက်ဳိးစီး ပြား ျဖစ္ထြန္းေၾကာင္း နားလည္ သိရွိၾကေသာေၾကာင့္ ဖယ္ဒရယ္ႏုိင္ငံတည္ေထာင္ၾကေလ့ရွိသည္။
၃။ “ စည္းလုံးျခင္းသည္ ခြန္အား ” ဟူေသာ ေဆာင္ပုဒ္အတုိင္း၊ အင္အားနည္းေသာ ႏုိင္ငံမ်ားအား အင္အား ႀကီးေသာ ႏုိင္ငံမွ က်ဴးေက်ာ္ထိပါးျခင္း (သုိ႔) က်ဴးေက်ာ္ထိပါးခံရႏုိင္ဖြယ္ရွိျခင္းရန္မွ ကင္းလြတ္ရန္၊ လုံၿခံဳေရးအရ စု ေပါင္းဖယ္ ဒရယ္ႏုိင္ငံ တည္ေထာင္ၾကေလ့ရွိသည္။
၄။ လူမ်ဳိးေရးအရ ကဲြျပားျခားနားမႈမရွိေသာ္လည္း၊ နယ္ေျမက်ယ္ျပန္႔ျခင္း၊ ထိေရာက္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စံနစ္ ေဖာ္ ေဆာင္လုိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ “ အာဏာကုိ ေအာက္ေျခအထိ ျဖန္႔က်က္ရမည္ ” ဟူေသာ ဆုိရုိးစကားအတုိင္း ဖယ္ဒရယ္ စံနစ္ ကုိ တည္ေဆာက္ၾကေလ့ရွိသည္။ ဖယ္ဒရယ္စံနစ္၏ မူလသဘာဝသည္ အာဏာကုိေအာက္ ေျခ သုိ႔ ျဖန္႔က်က္ၿပီး သား လည္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါအခ်က္ (၄) ခ်က္ကုိ ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ ဖယ္ဒရယ္စံနစ္သည္ “ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာႏွင့္ အက်ဳိး အျမတ္လဲလွယ္ေသာ စံနစ္ ” အျဖစ္ မွတ္ယူႏုိင္သကဲ့သုိ႔ “ ခဲြထြက္ျခင္း မဟုတ္ပဲ ေပါင္းစည္းျခင္း ျဖစ္သည္ ” ဟု လည္း မွတ္ယူလက္ခံႏုိင္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ယေန႔ ရာေက်ာ္ေသာ ကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ၂ဝ ခန္႔ေသာ ဖယ္ဒ ရယ္ႏုိင္ငံမ်ားမွ ကမာၻ႔ေျမမ်က္ႏွာ္ျပင္၏ တစ္ဝက္ေက်ာ္ကုိ ပုိင္စုိးထားေနပါသည္။ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေသာ ႏုိင္ ငံမ်ားလည္း ျဖစ္ၾကပါသည္။
ဖယ္ဒရယ္စံနစ္၏ အထူးၾကန္အင္လကၡဏာမ်ား
၁။ အာဏာခဲြေဝျခင္း။
၂။ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးသားထားရွိျခင္း။
၃။ တင္းၾကပ္ေသာဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျဖစ္ျခင္း။
၄။ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအထြဋ္အျမတ္ရွိျခင္း။
၅။ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရးစံနစ္။
၁။ အာဏာခဲြေဝျခင္း။
ဖယ္ဒရယ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အစုိးရအာဏာအား ေယဘုယ်အားျဖင့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္အာဏာစာရင္း သုံးမ်ဳိးခဲြ ျခားထား ေလ့ရွိပါသည္။ ဗဟုိ/ ဖယ္ဒရယ္အစုိးရလုပ္ပုိင္ ခြင့္အာဏာ (Central/ Federal list) ၊ အဖဲြ႔ဝင္ / ျပည္ နယ္အစုိးရ လုပ္ပုိင္ခြင့္အာဏာ (State list) ၊ ႏွင့္ ထပ္တူ အညႊန္းျပဳ အာဏာ (Concurrent list) ဟူ၍ ျဖစ္ သည္။
Central/ Federal list တြင္ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ ဆုိင္ေသာအရာမ်ားျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေရး၊ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး၊ ေငြေၾကးဒဂၤါးျပဳလုပ္ျခင္း၊ ရထား ပုိ႔ေဆာင္ေရး၊ စာတုိက္ႏွင့္ ေၾကးနန္း …etc…မ်ား ပါဝင္ သည္။ ၎လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ားကုိ အဖဲြ႔ဝင္ျပည္နယ္အစုိးရ မ်ားမွ အပ္ႏွင္းေလ့ရွိ ပါသည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တြင္ ဖယ္ဒ ရယ္အစုိးရမွ လုပ္ပုိင္ခြင့္အာဏာ ၁၈ ခု အပ္ႏွင္းထား ပါသည္။
ျပည္နယ္အစုိးရလုပ္ပုိင္ခြင့္ (State list) သည္ ျပည္နယ္အတြင္း က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ စက္ရုံ၊ တရား ဥပေဒစုိးမုိးေရး…etc … မ်ားျဖစ္ၾကပါသည္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တြင္ ဖယ္ဒရယ္အစုိးရ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ၁၈ ခ်က္မွ အပ ျပည္နယ္အစုိးရမွ အားလုံးပုိင္ဆုိင္ထားပါသည္။ ျပည္နယ္အစုိးရ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာအား တဖက္သတ္ျပ ဌာန္းလုပ္ပုိင္ ခြင့္အာဏာ (Exclusive Power) အျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ရွိပါသည္။ ဗဟုိအစုိးရမွ ဝင္ေရာက္စြက္ ဖက္ေလ့မရွိၾကပါ။
ထပ္တူအညႊန္းျပဳအာဏာ (Concurrent list) သည္ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစုိးရၾကား ပူးတဲြ လုပ္မွရ မည့္အရာ၊ တဖက္သတ္လုပ္၍ မၿပီးျပတ္ႏုိင္ေသာအရာမ်ား အား ဆုိလုိပါသည္။ ဥပမာ- အခြန္ေကာက္ခံပုိင္ခြင့္ အာဏာ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးရာမ်ား၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးရာမ်ား၊ ေၾကးေငြေခ်းငွားျခင္းအ ရာ စသည္တုိ႔ျဖစ္ ပါသည္။
ထုိ႔ျပင္ ၾကြင္းက်န္အာဏာ (Residuary Power) မ်ားအား ဗဟုိအစုိးရလုပ္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ ျပည္နယ္ အစုိးရ လုပ္ပုိင္ခြင့္၊ မည္သည့္ေနရာ၌ ထားရွိရမည့္အေၾကာင္းမ်ား လည္း ရွိပါေသးသည္။ စစ္မွန္ေသာ Federation စံနစ္ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ဗဟုိအစုိးရအား အာဏာကန္႔သတ္ေပးထား သည့္ျဖစ္ ရာ ျပည္ နယ္လုပ္ပုိင္ခြင့္၌ ထားရွိျခင္း သည္ ပုိသင့္ေတာ္သည္ဟု ႏုိင္ငံေရး သိပၸံပညာ ရွင္မ်ားက ယူဆေလ့ရွိၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၾကြင္းက်န္အာဏာ အား ျပည္နယ္မွမပုိင္ဆုိင္လွ်င္ စစ္မွန္ေသာဖယ္ဒရယ္စံနစ္မဟုတ္ဟု ယူဆသူမ်ားလည္း ရွိပါေသးသည္။
၂။ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးသားထားရွိျခင္း။
ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးသားထားရွိျခင္းသည္ ဖယ္ဒရယ္ႏုိင္ငံေတာ္၏ အာမခံခ်က္ျဖစ္ သည္။ ႏုိင္ငံ ေတာ္စာ ခ်ဳပ္အား ပါဝင္ထည့္သြင္းအက်ဳံးဝင္ေစရမည္။ ဗဟုိအစုိး ရႏွင့္ ျပည္နယ္ အစုိးရ ၾကားလုပ္ပုိင္ခြင့္နယ္ပယ္ မရႈပ္ေထြး ေစရန္ တိက်ရွင္းလင္းစြာေရးသားေဖာ္ျပထားရမည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မရွိမျဖစ္လုိအပ္ေသာအရာ လည္း ျဖစ္သည္။
၃။ တင္းၾကပ္ေသာဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျဖစ္ျခင္း။
ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အာမခံခ်က္၊ အသက္ေသြးေၾကာတမွ် အေရး ပါေနေသာ ေၾကာင့္ တင္းက်ပ္သည့္ဥပေဒျဖစ္ရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။ တဖက္ သတ္ျပဳျပင္၊ ေျပာင္းလဲ၊ ျဖည့္စြက္၊ ဖ်က္ သိမ္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း မ်ားျပဳလုပ္ခြင့္ မရွိပဲ ျပည္နယ္ အစုိးရအမ်ားစု၏ ဆႏၵအရ သာျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သျဖင့္ ခုိင္ မာတင္းၾကပ္ မႈရွိရမည္ ျဖစ္သည္။
၄။ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအထြဋ္အျမတ္ရွိျခင္း။
ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစုိးရအၾကား လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာမ်ား သီးျခားျပ ဌာန္းထားရွိျခင္း၊ ဗဟုိအစုိးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစုိးရမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ တခုလုံးႏွင့္ ၎တုိ႔မွထုတ္ျပန္ေသာ ဥပ ေဒမ်ား၊ အမိန္႔အာဏာမ်ားအာလုံး ဖဲြ႔စည္းအေျခခံဥပေဒႏွင့္ ဆန္႔က်င္မႈ မရွိပဲ လုိက္ေလွ်ာညီေထြ လုပ္ ေဆာင္ရ မည္ျဖစ္သျဖင့္ အထြဋ္အျမတ္ထား ထိန္းသိမ္းရန္ အထူးလုိ အပ္ပါသည္။
၅။ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရးစံနစ္။
ဖယ္ဒရယ္စံနစ္တြင္ သီးျခားလြတ္လပ္၍ စြမ္းအင္ရွိေသာတရားေရးစံနစ္တည္ရွိရန္ အထူးလုိအပ္ပါ သည္။ ဗဟုိတရားရုံး (Supreme Court) သည္ ဗဟုိႏွင့္ ျပည္နယ္ အစုိးရမ်ားမွ ဖဲြ႔စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒအား သစၥာရွိစြာ ေလးစား လုိက္နာ္ေဆာင္ရြက္မႈရွိမရွိအား မ်က္ေျခမျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။ ဗဟုိတရား ရုံးသည္ ဖဲြ႔စည္းပုံ ေျခခံဥပေဒအေပၚ အုပ္ထိန္းသူအျဖစ္ ရပ္တည္ၿပီး၊ ဥပေဒအေၾကာင္းအရာမ်ား အား ရွင္းလင္း ျခင္း၊ ဥပေဒအ ေၾကာင္းအရာမ်ား လဲြမွားစြာေကာက္ယူ အဓိပါယ္ဖြင့္ျခင္းႏွင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား အေပၚ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ခ်ရမည္ျဖစ္ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သီးျခား လြတ္လပ္ေသာတရားေရးစံနစ္ျဖစ္ရန္ လုိအပ္ပါသည္။
ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ
ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ၿဗိတိသွ်ကုိလုိနီလက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လာခ်ိန္၌ လြတ္လပ္၍ အခ်ဳပ္ အခ်ာ အာဏာပုိင္ ဆုိင္ေသာ ႏုိင္ငံ အျဖစ္ ေပၚထြန္း လာပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အေျခခံသေဘာ သဘာဝအား ေလ့လာမည္ဆုိလွ်င္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ၎စာခ်ဳပ္၌ လက္မွတ္ေရး ထုိးလာခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသား ေခါင္း ေဆာင္မ်ား ၏ စိတ္ဓါတ္ကုိပါေလ့လာရန္ အထူးလုိအပ္ပါသည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္သည္ အထူးသျဖင့္ လြတ္လပ္၍သီးျခားျဖစ္ေနေသာ နယ္ပယ္ႀကီး (၄) ခုကုိ အေျခခံထား ပါသည္။ ၎တုိ႔မွာ ခ်င္းေတာင္တန္းအက္ဥပေဒ ၁၈၉၆ (The Chin Hills Regulation – 1896) ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ ေသာနယ္ေျမ၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသဥပေဒ (The Kachin Hill Tribes Regulation) ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ နယ္ ေျမ၊ ျပည္ေထာင္ စုရွမ္းျပည္အက္ဥပေဒ (Federated Shan States) ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာနယ္ေျမႏွင့္ The Gorvernment of Burma Act, 1935 ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာနယ္ေျမမ်ားမွ အမ်ဳိးသားကုိယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား သ ေဘာတူလက္ မွတ္ေရးထုိးကာ ဘုံအက်ဳိးစီးပြားကုိေမွ်ာ္ကုိး၍ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာပုိင္ႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေထာင္ ျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျပည္နယ္မ်ားေပါင္း စုထားသည့္ ျပည္ေထာင္စု (Federal) စံနစ္ႏုိင္ငံေတာ္ အျဖစ္ ေပၚထြန္း လာပါသည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္သည္ လြတ္လပ္ေရးမရမီ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထုိးထားေသာ စာခ်ဳပ္ျဖစ္သည့္ အ ေလွ်ာက္ စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ားတြင္ လြတ္လပ္ေရး၊ တုိင္းေရးျပည္ေရးမ်ား ပါဝင္ေနပါသည္။ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား မွလည္း ပင္လုံညီလာခံသုိ႔ တက္ေရာက္ရန္ ႀကိဳတင္ျပင္ ဆင္မႈမ်ားျပဳၾကၿပီး၊ မိမိတုိ႔အမ်ဳိး သားမ်ား လုိအပ္ေသာအရာမ်ားကုိ အခ်က္အလက္ျဖင့္ တင္ျပေဆြးေႏြး ရန္ ႀကိဳတင္ျပဳစုလာခဲ့ၾကပါသည္။
ကခ်င္အမ်ဳိးသားကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ 1st February 1947 ၌ ကြက္ခုိင္နယ္၊ နမ့္ဖက္ကာရြာ တြင္ ႀကိဳတင္ ညွိႏႈိင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ေအာက္ပါလုိလားခ်က္မ်ားကုိ တညီတညြတ္တည္း ခ်မွတ္ခဲ့ပါသည္။
(၁) ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ားဟာ ဗမာအမ်ဳိးသားေတြႏွင့္ တၿပိဳင္တည္းလြတ္လပ္ေရးရရန္။
(၂) ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ားရဲ႕ဆႏၵနဲ႔အညီ ကခ်င္သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ႏုိင္ငံထူေထာင္ရန္အတြက္ ကခ်င္အမ်ဳိး သားျပည္နယ္ ဖဲြ႔စည္းရန္။
(၃) လြတ္လပ္တဲ့ကခ်င္သီးျခားႏုိင္ငံထဲမွာ ဗန္းေမာ္နဲ႔ျမစ္ႀကီးနားခရုိင္မ်ား၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသ မ်ားနဲ႔ ကသာၿမိဳ႕ရဲ႕ ေျမာက္ဘက္ ေျမျပန္႔ေဒသမ်ားပါဝင္ေစရန္။
(၄) ဗမာအမ်ဳိးသားမ်ားနဲ႔ ကခ်င္အမ်ဳိးမ်ား၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္လက္ခံႏုိင္တဲ့နယ္နမိတ္ ခ်က္ခ်င္း သတ္မွတ္ရန္။
(၅) နယ္နမိတ္သတ္မွတ္ၿပီးၿပီးျခင္း ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံလက္တြင္ရွိတဲ့ အခြင့္အာဏာမ်ား၊ ကခ်င္ အမ်ဳိးသားမ်ား လက္သုိ႔ေပး အပ္ရန္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ၾကားျဖတ္ အစုိးရအဖဲြ႔မွာ ကခ်င္အမ်ဳိးသား ဝန္ႀကီးတစ္ဦး ခန္႔အပ္ရန္။
(က) ယင္းကခ်င္ဝန္ႀကီးသည္ သီးျခားကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးတာဝန္ ထမ္းရြက္ ရန္။
(ခ) ကခ်င္ဝန္ႀကီးမွ ႏုိင္ငံျခားေရးႏွင့္ဘ႑ာေရးကိစၥမ်ားတြင္ ပါဝင္ႏုိင္ရန္။
(ဂ) ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးကုိ အႀကံေပးရန္အတြက္ ကခ်င္အမ်ဳိးသားတဦး ခန္႔ထားေပးရန္။
(၆) ကခ်င္သီးျခားျပည္နယ္သည္ ရွမ္းသီးျခားျပည္နယ္ႏွင့္အတူ ျမန္မာတႏုိင္ငံလုံးေစာလ်င္စြာ လြတ္လပ္ေရး ရရွိရန္ အတြက္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္မွာ ခ်က္ခ်င္းပါဝင္ၾကရန္။
(၇) အထက္မွာ ေဖာ္ျပတဲ့အတုိင္း ျမန္မာအမ်ဳိးသားအားလုံး လြတ္လပ္ေရးရသည့္အခါ သီးျခား လြတ္လပ္သည့္ ကခ်င္ႏုိင္ငံအပါအဝင္ လြတ္လပ္သည့္ျမန္ မာျပည္ေထာင္ စု အစုိးရဖဲြ႔စည္းရန္။
(က) သီးျခားကခ်င္ႏုိင္ငံက ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ပါဝင္မည္ မပါဝင္ဘူးဆုိသည့္ကိစၥကုိ သီးျခား ကခ်င္ႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္သူလူ ထုကသာ ဆုံးျဖတ္ရမည္။
(ခ) ျပည္ေထာင္စုဖဲြ႔စည္းၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ကခ်င္အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ လြတ္လပ္စြာ ခဲြထြက္ခြင့္ ရွိရမည္။
(ဂ) ျမန္မာႏုိင္ငံဗဟုိအစုိးရက ကခ်င္ျပည္နယ္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အတြက္ ဘ႑ာေရး အေထာက္ အပ့ံေပးရမည္။
(၈) အထက္ပါတညီတညြတ္တည္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကုိ နယ္ျခားေဒသလူမ်ဳိးမ်ားအားလုံး၏ သေဘာတူညီမႈကုိ ရယူရန္။
ကခ်င္အမ်ဳိးသားကုိယ္စားလွယ္မ်ား ပင္လုံသုိ႔ေရာက္ရွိၿပီး၊ ရွမ္းအမ်ဳိးသားကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ 6th February 1947 မြန္းလဲြ ၂ နာရီ၌ ေဆြးေႏြးၿပီး ေအာက္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားအား ကခ်င္၊ ရွမ္းေကာ္မီတီမွ ဆုံး ျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါသည္။
(၁) ဗမာတုိ႔ႏွင့္ အဆင့္အတန္းတူ၊ အခြင့္အေရးတူ၊ ရပုိင္ခြင့္တူ၊ ဒီမုိကေရစီက်က် ခံစားခြင့္ရွိရမည္။
(၂) အမႈေဆာင္ေကာ္မီတီတြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ၾကေသာ ရွမ္းကုိယ္စားလွယ္ႏွင့္ ကခ်င္ကိုယ္စား လွယ္တုိ႔သည္ မိမိတုိ႔လူမ်ဳိးအသီးသီး၏ ျပည္တြင္းေရး ရာအားလုံး အတြက္ တာဝန္ယူေဆာင္ ရြက္ၾကရမည္။ ထုိ႔အျပင္ ကာကြယ္ ေရး၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၊ မီးရထား၊ အေကာက္ေတာ္အစရွိေသာ အားလုံးႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ကိစၥမ်ား အတြက္ အား လုံးစုေပါင္းတာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္။
(၃) ကခ်င္တုိ႔က သီးျခားကခ်င္ျပည္အလုိရွိေၾကာင္း ေတာင္းဆုိခ်က္ကုိဤေကာ္မီတီက ေထာက္ခံ သည္။
(၄) ဗမာျပည္အစုိးရႏွင့္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရတုိ႔၏ (ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္) သေဘာတူညီ ခ်က္မ်ားသည္ ရွမ္း၊ ကခ်င္တုိ႔ႏွင့္ ပတ္သက္ျခင္းမရွိေစရ။
(၅) လြတ္လပ္ေရးရၿပီးသည့္ေနာက္ ျမန္မာ “ ျပည္ေထာင္စု ” မွ ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔သေဘာက်သည့္ အခ်ိန္ တြင္ ခဲြထြက္ လုိကခဲြ ထြက္ခြင့္ ရွိေစမည္။
ထုိ႔ေနာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔သည္ 6th February 1974 ၊ ညအခ်ိန္၌ ပင္လုံ သုိ႔ေရာက္ ရွိလာရာ ကခ်င္၊ ရွမ္း ပူးတဲြေကာ္မီတီဆုံးျဖတ္ခ်က္အား တင္ျပဖတ္ၾကား ခဲ့ၾကပါသည္။ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔မွ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကုိ ျဖည့္စြက္၍ ေထာက္ ခံၾကသျဖင့္ အားလုံးသေဘာတူလက္ ခံၾကကာ၊ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္ ပူးတဲြေကာ္မီတီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အျဖစ္ ေဖာ္ျပၾကပါသည္။
(က) ဗဟုိအခြန္ေတာ္ေငြႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ရွမ္းတုိ႔ခံစားရေသာအခြင့္အေရးႏွင့္ ရပုိင္ခြင့္အားလုံး တုိ႔အတုိင္း ခ်င္းႏွင့္ ကခ်င္တုိ႔ကလည္း လူဦးေရအလုိက္ ခံစားခြင့္ရွိေစရမည္။
(ခ) ခ်င္းတုိ႔ေဒသတြင္ ဘ႑ာေရးမလုံေလာက္ရွိခဲ့ေသာ္ ျမန္မာျပည္အခြန္ေတာ္ဆက္ေငြမ်ားမွျဖည့္တင္း သုံးစဲြရ မည္။
(ဂ) ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါဝင္ေသာ ေတာင္တန္းသားမ်ား စည္းလုံး ညီညြတ္ေရး အဖဲြ႔ ဦးစီးအမႈ ေဆာင္ေကာင္စီတရပ္ကုိ ဖဲြ႔စည္းတည္ေထာင္ရမည္။ ၎အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၌ ေတာင္တန္းသားမ်ားႏွင့္ စပ္ လ်ဥ္း၍ အဆုံးအျဖတ္ေပးႏုိင္ေသာ အာဏာအျပည့္အစုံရွိရမည္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအမွဴးျပဳေသာ ဗမာေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အတူ ၿဗိတိသွ်အစုိးရ ကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာေဘာ္ တြမ္လီတုိ႔သည္ 8th February 1947 တြင္ ပင္လုံသုိ႔ေရာက္ရွိလာခဲ့ရာ ဗမာျပည္ပ ႏွင့္ နယ္စပ္ေဒသ ပူးေပါင္းေရးျပ သာနာမွာ အထူးတလည္ေဆြးေႏြးရန္မလုိပဲ ၿပီးစီးသေလာက္ျဖစ္ သြားပါသည္။
ပင္လုံညီလာခံႀကီးစတင္က်င္းပေန႔ 10th February 1947 ေန႔တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား၏ သေဘာတူညီဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၅) ခ်က္အေပၚ ေအာက္ပါအတုိင္း ျပန္လည္ေဆြးေႏြးရွင္းလင္းတင္ျပသြားပါသည္။
(၁) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၁) ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗမာတုိ႔ႏွင့္ အဆင့္အတန္းတူ၊ အခြင့္အလမ္းတူ၊ ရပုိင္ခြင့္ တူ၊ ဒီမုိကေရ စီက်က် ခံစားခြင့္ရွိေစရမည္ဆုိသည့္အခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အဆင့္အတန္းခဲြျခားျခင္းမရွိေစရန္ႏွင့္ အားလုံးတန္းတူ ရည္တူခံစားခြင့္ရရွိေစရန္ အစည္းအ ေဝးႀကီးတြင္ အာမခံခ်က္ေပး ေၾကာင္းေျပာၾကားရာ ကုိယ္စား လွယ္မ်ားက တခဲနက္ၾသဘာေပးၾကသည္။
(၂) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၂) ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မူအားျဖင့္လက္ခံၿပီး အထူးေျပာဆုိစရာ မရွိေၾကာင္း ေျပာ ၾကားသည္။ ကုိယ္စား လွယ္အားလုံးကလည္း ထပ္မံေဆြးေႏြးၾကျခင္းမရွိေခ်။
(၃) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၃) ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသတြင္ အက်ဳံးမဝင္သည့္ ျမစ္ႀကီးနား၊ ဗန္းေမာ္ ခရုိင္ႏွင့္ ကသာေျမျပန္႔ေဒသမ်ားမပါဘဲ ကခ်င္ျပည္ ဟု ျပည္နယ္ တခုအျဖစ္ ရပ္တည္ႏုိင္ လိမ့္မည္ဟု မိမိမယုံ ၾကည္ေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ မိမိအေနျဖင့္ လုပ္ပုိင္ခြင့္မရွိေသာ္လည္း ကခ်င္လူ မ်ဳိးမ်ားလုိလားေတာင့္ တလ်က္ရွိ သည့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ျဖစ္ လာေရးကုိ ေလးစား၍ မူအားျဖင့္ မိမိေထာက္ခံေၾကာင္း၊ ယင္းကိစၥကုိလည္း ရက္ သတၱပတ္အနည္းငယ္ အတြင္း ရန္ကုန္၌ က်င္းပမည့္ ဖဆပလညီလာခံတြင္ မိမိကုိယ္တုိင္အဆုိတင္းသြင္း မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကား ရာကုိယ္စား လွယ္မ်ားက တခဲနက္ၾသဘာေပးၾကသည္။
(၄) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၄) ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္ကုိ လက္ခံျခင္းမျပဳ ဟူေသာကိစၥမွာ ယခု ေဆြးေႏြးေနသည့္ကိစၥႏွင့္ စပ္ဆုိင္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးရန္ မလုိေၾကာင္း ေျပာၾကားသြားသည္။
(၅) ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (၅) ခဲြထြက္ခြင့္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက မူအားျဖင့္လက္ခံၿပီး ဤအစည္းအ ေဝးက ဆုံးျဖတ္ႏုိင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ တြင္ တင္သြင္း၍ ဆုံးျဖတ္ရ မည့္ကိစၥျဖစ္ေၾကာင္းတင္ျပ ရာ အမ်ားလက္ခံၾကသည္။ ေနာင္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ခဲြထြက္ခြင့္သည္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစု အခြင့္အေရးျဖစ္ၿပီး မခဲြထြက္ခ်င္ေအာင္ ဗမာလူမ်ဳိးႀကီးက လုပ္ျပရမည္ဟု ေျပာဆုိလာသည္အထိ ခဲြထြက္ခြင့္ ကိစၥကုိ အမ်ဳိးသားေသြး စည္းညီညြတ္ေရး အတြက္ အေလးေပးထားေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္တင္ျပေသာ အရာမ်ားအားအေခ်ာ ကုိင္တင္ျပ မႈ ျပဳ၍ အတည္ျပဳ ၿပီးသည့္ အျပင္ ျမန္မာဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ မွ အဖဲြ႔ဝင္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ စပ္ဖမ်ားအားလုံး တုိ႔အျပင္ ရွမ္းျပည္ နယ္မ်ား၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားႏွင့္ ခ်င္းေတာင္ တန္းေဒသတုိ႔မွ ကုိယ္စားလွယ္ မ်ားတက္ေရာက္ ၾကေသာ ပင္လုံၿမိဳ႕ တြင္က်င္း ပသည့္အစည္း အေဝးတြင္ ၾကားျဖတ္ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းအားျဖင့္ ရွမ္း၊ ကခ်င္ႏွင့္ ခ်င္းတုိ႔ သည္ လြတ္လပ္ေရးကုိပုိမုိ၍ လွ်င္ျမန္စြာ ရရွိလိမ့္မည္ဟု အစည္းအ ေဝးတက္ေရာက္ သူအဖဲြ႔ဝင္တုိ႔သည္ ကန္႔ကြက္ သူမရွိပဲေအာက္ပါအတုိင္းသေဘာ တူညီၾကေလသည္။
(၁) ေတာင္တန္းသားမ်ားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးအဖဲြ႔ (တ- စ- ည- ဖ) ၏ ႀကိဳးကုိင္အဖဲြ႔ကုိယ္စား လွယ္မ်ားက ေထာက္ခံခ်က္ အရ၊ ေတာင္တန္းသားမ်ား၏ ကုိယ္စားလွယ္တဦးကုိ ဘုရင္ခံ ကေရြးခ်ယ္၍ နယ္စပ္ေဒသမ်ား ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ဘုရင္ခံ၏အတုိင္ ပင္ခံပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ခန္႔ထားရမည္။
(၂) ဤအတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ကုိ ဘုရင္ခံ၏အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ ဌာနလက္ကုိင္မရွိ၊ ေကာင္စီဝင္ တဦးအျဖစ္ ခန္႔ ထား၍ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ျပည္ပကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ထုံးနည္းဥပေဒအရ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ အာဏာလက္ ေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရွိသည့္နည္းတူ နယ္စပ္ေဒသကိစၥမ်ား ကုိလည္း အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ အာဏာလက္ ေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရွိေစ ရမည္။ ဤနည္းလမ္းမ်ား အတုိင္း နယ္စပ္ေဒသဆုိင္ရာ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္အား အုပ္ ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာကုိ ေပးအပ္ရမည္။
(၃) အဆုိပါအတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ကုိ ၎ႏွင့္လူမ်ဳိးခ်င္းမတူေသာ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ဦးက ကူညီေစရ မည္။ ေရွးဦးစြာ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ဦးတုိ႔သည္ ၎တုိ႔အသီးသီးသက္ဆုိင္ သည့္နယ္မ်ား၏ ကိစၥရပ္မ်ား ကုိ ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္၍၊ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္မွာ အျခားနယ္စပ္ေဒသ အားလုံးတုိ႔၏ ကိစၥရပ္မ်ား ကုိ ေဆာင္ရြက္ ေစရန္ ျဖစ္သည္။
(၄) အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္သည္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ အဖဲြ႔ဝင္လူႀကီးအေနျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသ မ်ား၏ တဦး တည္း ေသာကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ပါဝင္ရမည္ျဖစ္ေသာ္ လည္း၊ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ နယ္စပ္ေဒ သမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးၾကသည့္အခါ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ တက္ေရာက္ႏုိင္ခြင့္ရွိေစ ရမည္။
(၅) အထက္တြင္ သေဘာတူညီသည့္အတုိင္း၊ ဘုရင္ခံ၏အမႈေဆာင္ေကာင္စီကုိ တုိးခ်ဲ႕ မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ နယ္စပ္ ေဒသမ်ား၏ နယ္တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ယခုခံစားေနရေသာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ မည္သည့္နည္း ႏွင့္မဆုိ တစုံတရာလက္လႊတ္ေစရန္ အဆုိပါေကာင္စီ က ျပဳလုပ္ျခင္းမရွိေစရ။ နယ္စပ္ေဒသမ်ားအတြက္ နယ္ တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ ေရးတြင္ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာခုိင္ႏႈန္းအျပည့္ရွိေစရမည္ဟူေသာမူကုိ သေဘာတူညီၾကသည္။
(၆) ပူးေပါင္းထားၿပီးသည့္ ျမန္မာျပည္အတြင္း သီးသန္႔ကခ်င္ျပည္နယ္တခု နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္၍ တည္ ေထာင္ရန္ျပ သာနာမွာ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္က ဆုံးျဖတ္ရန္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဤကဲ့သုိ႔ သီးျခားျပည္နယ္ တ ခုထားရွိသင့္ေၾကာင္းကုိ သေဘာတူညီၾကသည္။ ဤရည္ရြယ္ခ်က္ ထေျမာက္ေစရန္အလုိ႔ငွာ ပဌၥမေျခလွမ္းအ ေနျဖင့္ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ အက္ဥပေဒ အရ၊ ေနာက္ဆက္တဲြစာရင္းပါ အပုိင္း ၂ ေဒသမ်ားကဲ့ သုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားႏွင့္ ဗန္းေမာ္ခရုိင္ တုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ နယ္စပ္ေဒသအတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔ အား ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ရမည္။
(၇) နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ နယ္သူနယ္သားတုိ႔သည္ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခံမ်ားအျဖစ္ အသိမွတ္ျပဳ ထားၿပီးေသာ အခြင့္အေရးမ်ားတုိ႔ကုိ ခံစားပုိင္ ခြင့္ရွိေစရမည္။
(၈) ဤစာခ်ဳပ္တြင္ သေဘာတူညီၾကသည့္အစီအစဥ္မွာ ပေဒသရာဇ္ရွမ္းျပည္နယ္စုတြင္ ယခုအပ္ ႏွင္းထားၿပီး ေသာ ဘ႑ာေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးကုိ ထိခုိက္ျခင္းမရွိေစရန္။
(၉) ဤစာခ်ဳပ္တြင္ သေဘာတူညီၾကသည့္အစီအစဥ္တုိ႔မွာ ျမန္မာျပည္အခြန္ေတာ္ေငြမ်ားမွ ကခ်င္ေတာင္တန္း နယ္ မ်ားႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းနယ္မ်ားက ရသင့္ရ ထုိက္ေသာ ဘ႑ာေရး အကူအညီကုိ ထိခုိက္ျခင္းမရွိေစရ။ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမစု၏ ဘ႑ာေရးအစီစဥ္ မ်ာကဲ့သုိ႔ ကခ်င္ေတာင္တန္းႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းမ်ားတုိ႔ အတြက္ အလားတူ အစီအစဥ္မ်ားကုိ ထားရွိက်င့္သုံးရန္ ျဖစ္ႏုိင္မည္ မျဖစ္ႏိုင္မည္ကုိ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီက၊ နယ္စပ္ေဒသ မ်ား၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္တုိ႔ႏွင့္အတူ စစ္ေဆးၾကည့္ရႈရ မည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ပဋိညာဥ္မ်ားသည္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ စစ္မွန္ေသာ အမ်ဳိးသားေသြး စည္းေရးအင္အားကုိ တည္ေဆာက္ေပးႏုိင္သျဖင့္ ဗမာျပည္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္၊ ကခ်င္ျပည္၊ ခ်င္းျပည္စသည့္ ေတာင္တန္း ေဒသနယ္ေျမမ်ားတၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရးကုိ လည္း အမိအရ ဆြတ္ခူးေပးႏုိင္ခဲ့ေပသည္။
ပင္လုံစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆုိၿပီးသည့္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ဗမာျပည္မႏွင့္ ေတာင္တန္းေဒသ နယ္ေျမမ်ား သည္ ႏုိင္ငံ တခုတည္း အျဖစ္ ပူးေပါင္းထားျခင္းမရွိေသးေပ။ သုိ႔ေသာ္ လည္း တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လုပ္ငန္း မ်ားႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးၾကၿပီး၊ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ သြားၾက မည္ ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းႏွင့္ တုိင္းရင္း သားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ပဋိညာဥ္မ်ား၊ ပင္လုံစာ ခ်ဳပ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ သည့္စာခ်ဳပ္တြင္ ေဖာ္ျပမထားသည့္သေဘာတူညီခ်က္မ်ား၊ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ သည့္ စာခ်ဳပ္တြင္ ေဖာ္ျပ မထားသည့္သေဘာ တူညီ ခ်က္မ်ား၊ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားအားလုံးကုိ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ကပင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံး အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီ ညြတ္ေရးကုိ အခုိင္အမာတည္ေဆာက္ ႏုိင္ၾကၿပီး လြတ္လပ္ ေရးကုိလည္း တၿပိဳင္တည္းဆြတ္ခူးႏုိင္ဘုိ႔ အမိအရတြန္းပုိ႔ႏုိင္ ခဲ့ေပသည္။
19th April, 1947 ေမၿမိဳ႕၌ ေတာင္တန္းသားမ်ားစည္းလုံးညီညြတ္ေရးဦးစီးအဖဲြ႔တည္ခင္းေသာ ညစာ၌ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းတက္ေရာက္ကာ “ ပင္လုံတြင္ ေပးခဲ့ေသာ ကတိအတုိင္း ဆက္ လက္ေဆာင္ရြက္မည္ကုိ ယုံ ၾကည္ေစလုိ ေၾကာင္း၊ (၁၀) ႏွစ္ အခ်ိန္ေပးေစလုိေၾကာင္း၊ ထုိ (၁၀) ႏွစ္ အတြင္း ေတာင္တန္းေဒသမ်ားေက်နပ္ မႈရွိလာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရးရလွ်င္ ရွမ္းေခါင္းေဆာင္အား သမၼတတင္ေျမွာက္ ၍ ကရင္အမ်ဳိး သားအား စစ္ေသနာပတိခန္႔ထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေတာင္တန္းေဒသေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ဝန္ ႀကီးမ်ား အျဖစ္လည္း တင္ေျမွာက္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ” စသျဖင့္ ျပြက္ၾကားခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ား ပုိမုိ စည္းလုံးမိၾကသည္ဟု ဆုိၾကပါ သည္။ 20th, 21th, April 1947 တြင္ ခ်င္းကုိယ္စား လွယ္မ်ား တင္သြင္းေသာ အ ခ်က္မ်ားတြင္၊ (၁) ျပည္ေထာင္စု (Federal) အသြင္ျဖင့္ ပူးေပါင္းျခင္း ျဖစ္ရမည္။ (၂) အခ်ိန္မေရြးခဲြထြက္ႏုိင္ခြင့္ ရွိရမည္ဟူေသာ အခ်က္မ်ားလည္း ပါဝင္ပါသည္။
14th November, 1946 တြင္ ဘုရင္ခံထံ၌ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားေပးပုိ႔ေသာ စာတြင္လည္း “ဗမာျပည္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုစံနစ္အရ ေပါင္းမည္။ သုိ႔ရာတြင္ –
(၁) ရွမ္းျပည္ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးရမည္။
(၂) အခြင့္အေရးအဆင့္အတန္း တူရမည္။
(၃) ခဲြထြက္လုိသည့္အခ်ိန္ ခဲြထြက္ခြင့္ ရွိရမည္ ဟု ပါရွိခဲ့ပါသည္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားစြာ ေဆြးေႏြး တုိင္ပင္ၾကၿပီး၊ 1947, February, 12th ၌ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ေသာ ပင္လုံစာခ်ဳပ္၏ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ အဓိက အႏွစ္သာရအ ခ်က္မွာ –
(၁) သီးျခားစီတည္ရွိေသာ ဗမာျပည္မနယ္ေျမ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမ၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းနယ္ေျမ၊ ခ်င္းေတာင္တန္း နယ္ေျမ (၄) ခု တၿပိဳင္တည္း လြတ္လပ္ေရး ရယူရန္ႏွင့္
(၂) တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ား တန္းတူရည္တူ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ အျပည့္ အဝရွိၿပီး စစ္ မွန္ေသာဒီမုိကေရစီဖယ္ ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္ေရး အေျခခံအခ်က္ ႏွစ္ ခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေမလအတြင္း က်င္းပေသာဖဆပလညီလာခံတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဗဟုိႀကိဳး ကုိင္ ပင္မျပည္ေထာင္စု (Unitary State) ဖဲြ႔စည္းရန္ မသင့္ဟုအတိ အလင္းေျပာဆုိခဲ့သည္။ သုိ႔ရာ တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက်ဆုံးၿပီးသည့္ေနာက္ပုိင္းတြင္ ေမ့ေလွ်ာ့ပစ္ၾကသည္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက်ဆုံးၿပီးေနာက္ပုိင္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမုိင္းလမ္းေၾကာင္းတေလွ်ာက္သည္ အထူး ေျပာစရာရွိမည္ မထင္ပါ။ ဦးႏုဦးေဆာင္ေသာ ဖဆပလ အစုိးရ သည္ ၁၉၄၇ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ကုိ အေျခခံသည္ဟု ဆုိေသာ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ ဦးခ်န္ထြန္းဦးေဆာင္၍ ေရးဆဲြခဲ့ပါသည္။ ၎ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားအား လုိတမ်ဳိး၊ မလုိတမ်ဳိး အဓိပါယ္ဖြင့္ဆုိ၍ ေရးဆဲြထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဦးခ်န္ထြန္းဦးကုိယ္တုိင္ကပင္ “ က်ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အေျခခံ ဥပေဒဟာ သေဘာတရားအားျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုစံနစ္ (Federal Form) ျဖစ္ေပမဲ့ လက္ေတြ႔ တြင္ တျပည္ေထာင္စံနစ္ျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိေၾကာင္း ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ရာဇဝင္ပါေမာကၡေဟာင္း မစၥတာတင္ ကားက သူ၏ “ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ” စာအုပ္ တြင္ ဤကဲ့သုိ႔ေဖာ္ျပထားပါသည္။ (The Constitutional Adviser, Chan Htoon, observed much later that “ Our Constitution, though in theory federal, is in practice unitary ” )( The Union of Burma by Hugh Tinker. Page 30)
သုိ႔ရာတြင္ တုိင္းရင္းသားမ်ားအၿမဲတမ္းအမ်ဳိးသားလုံၿခံဳေရးအတြက္ ဆဲြကုိင္လာခဲ့ေသာ ခဲြထြက္ ခြင့္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပစ္ပယ္ျခင္းမျပဳႏုိင္ခဲ့ပါ။ ၁၉၄၇ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ အခန္း (၁၀) တြင္ ခဲြထြက္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ အခန္း (၁၁) တြင္ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးဆဲြပုိင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း အတိ အလင္း ျပဌာန္းထားသည္။ အကယ္၍ ျပည္နယ္ မ်ားသည္ ခဲြထြက္ခြင့္ေတာင္း လာပါက ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ပင္လွ်င္ ပယ္ခ်ပုိင္ခြင့္မရွိ ေပ။ ျပည္နယ္တုိင္း ရင္း သားေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ျပည္တြင္းစစ္ျပင္းထန္စဥ္က ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၏ စစ္တပ္အင္အားသည္ တပ္ရင္းတစ္ရင္းႏွင့္ တဝက္သာက်န္ရွိၿပီး၊ ၁၂ မုိင္အစုိးရ ဟုေခၚတြင္ခံရ သည့္အခ်ိန္တြင္ ပင္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ျပည္နယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား သည္ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရႏွင့္ လက္ခ်င္း ယွက္ၿပီး မိမိတုိ႔တြင္ရွိေသာ အင္အားတပ္ရင္း (၈) ရင္း ျဖည့္တင္း ၿပီး ျပည္ေထာင္စုကုိ ဖက္တြယ္ စုေပါင္းကာကြယ္ႏုိင္ ခဲ့ၾကသည္။ ျပည္နယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဖဲြ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ အခန္း (၁၀) တြင္ ခဲြထြက္ခြင့္ျပ ဌာန္းထားေသာ္လည္း ခဲြထြက္ခြင့္ တႀကိမ္တခါမွ် ေတာင္း ခံတင္ျပျခင္း အသုံးမျပဳခဲ့ေပ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တုိင္းရင္း သားေခါင္းေဆာင္မ်ားခ်မွတ္ေသာ ပင္လုံစိတ္ ဓါတ္ပါရွိ သည့္အတုိင္း တုိင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူ ရည္တူ စစ္မွန္ေသာျပည္ေထာင္ စု ျပန္လည္ တည္ေထာင္လုိျခင္းသည္ ဥပေဒ ေဘာင္ အတြင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ သည္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းအာဏာသိမ္းခဲ့စဥ္က သမၼတႀကီးမန္းဝင္းေမာင္၊ ဝန္ ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု၊ ဝန္ႀကီးအမ်ားအျပားအပါအဝင္ စုစုေပါင္း (၅၁) ဦး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခဲ့သည္။ ရွမ္းျပည္လြတ္လပ္ ေရးအဖဲြ႔ (ရပလ) လူငယ္မ်ားကုိပင္ ခ်မ္းသာမေပးပဲ အားလုံးဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ စစ္တပ္အာဏာသိမ္းသည့္ မတ္ လ (၂) ရက္၊ နံနက္ (၄) နာရီအခ်ိန္တြင္ စစ္တပ္သည္ သမၼတေဟာင္းေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စစ္ေရႊသုိက္ ေနထုိင္ သည့္ ေနအိမ္ၿခံဝင္းကုိ ေဖာက္ဝင္ၿပီး၊ ေလးဘက္ေလးတန္မွ ပစ္ခတ္ သျဖင့္ ေစာ္ဘြားႀကီးသားေတာ္၊ သားလတ္ စစ္မီမီ (၁၇) ႏွစ္အရြယ္ပင္ က်ဆုံးခဲ့ရရွာသည္။ ဗုိလ္ေနဝင္းလက္ထက္ကာလတြင္ ဖက္ဒရယ္သည္ ခဲြထြက္ေရး၊ တုိင္းျပည္ၿဖိဳခဲြေရးျဖစ္ေၾကာင္း၊ မဟုတ္မမွန္ဝါဒျဖန္႔ခ်ီျခင္းလုပ္ရပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမမ်ားတြင္ စစ္တပ္ကမတရားႏွိပ္စက္၊ လုယက္ဖ်က္ဆီး၊ သတ္ျဖတ္မုဒိန္းက်င့္ျခင္းလုပ္ရပ္ေၾကာင့္ ဗမာတုိင္း ရင္းသားအမ်ားစုႏွင့္ အျခားလူမ်ဳိးစုမ်ားအၾကား စည္းလုံးညီညြတ္ ေရးပ်က္ျပားရန္ သပ္သွ်ဳိၿဖိဳခဲြႏုိင္ ခဲ့သည္။
ဗုိလ္ေနဝင္းဦးေဆာင္ေသာ မဆလတပါတီအာဏာရွင္စစ္အုပ္စုသည္ ျပည္သူတရပ္လုံးအေပၚ ဖိႏွိပ္ ကြ်န္ျပဳႏိုင္ ရန္အတြက္ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကုိ ၎တုိ႔စိတ္ႀကိဳက္ေရး ဆဲြျပဌာန္းလုိက္သည္။ ယင္းဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒသည္ တျပည္ေထာင္စံနစ္ျဖစ္သည့္အျပင္ တပါတီအာဏာရွင္စံနစ္ လည္းျဖစ္ သျဖင့္ တုိင္းရင္း သားလူမ်ဳိးမ်ား မူလအေျခခံရပုိင္ခြင့္ အခြင့္ အေရး မ်ားသာမက ဒီမုိကေရစီအေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးဟူသ မွ်လည္း လုံးဝဆိတ္သုန္းသြားခဲ့ သည္။
မဆလတပါတီအာဏာရွင္စံနစ္အုပ္စုိးသည့္ ၂၆ ႏွစ္ၾကာ ျပည္သူတရပ္လုံးအေပၚ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးစ သည့္ ဒီမုိကေရစီအေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးမ်ား နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ဖိႏွိပ္ထိန္း ခ်ဳပ္ထားေသာ္လည္း ႏုိင္ငံ ေရးအသိအျမင္ ႏုိးၾကားၾကသည့္ ရဟန္းသံဃာမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးသမား မ်ား၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ အလုပ္သမားႏွင့္ ျပည္သူလူထုမ်ား အခ်ဳိ႕တုိ႔သည္ ဒီမုိကေရစီ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ အာဏာရွင္စံနစ္ကုိအႀကိမ္ ႀကိမ္ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပတုိက္ပဲြ ဝင္ခဲ့ၾကသည္။
(၁) ၁၉၆၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၇) ရက္ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားသပိတ္။ (စစ္အာဏာရွင္က ၿငိမ္းခ်မ္း စြာဆႏၵ ျပေသာ ေက်ာင္းသား/ သူမ်ားကုိ ပစ္သတ္သျဖင့္ ရာႏွင့္ခ်ီၿပီး ေသဆုံးသြား သည္။ ေက်ာင္း သားသမဂၢအ ေဆာက္အဦးကုိ ၿဖိဳခဲြဖ်က္ဆီးလုိက္သည္။ အမ်ားအျပား ဖမ္းဆီးေထာင္ ခ်ျခင္း ခံရ သည္။)
(၂) ၁၉၆၃ ခုႏွစ္၊ ဗကပ (၅) ခရုိင္ႏွင့္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး (၁) ခရုိင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆႏၵျပပဲြ (အမ်ား အျပား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းခံၾကရသည္။)
(၃) ၁၉၆၅ ခုႏွစ္၊ ေက်ာင္းသားပဲြ အဓိကရုဏ္း။
(၄) ၁၉၆၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္ တရုတ္ – ဗမာ အေရးအခင္း။
(၅) ၁၉၆၇ ခုႏွစ္၊ ရခုိင္ျပည္စစ္ေတြၿမိဳ႕ဆန္လုပဲြျပသာနာ (စစ္တပ္မွ ပစ္ခတ္သျဖင့္ ရခုိင္အမ်ဳိးသား မ်ား အမ်ား အျပားေသဆုံးသြားသည္။ မဆလစစ္အုပ္စုသည္ ဆန္ျပတ္လပ္သည့္ျပသာနာ ကုိ ျပည္သူ လူထုအာရုံေျပာင္း လဲေအာင္ တရုတ္ – ဗမာအေရးအခင္းတရပ္ ဖန္တီးလိုက္သည္။)
(၆) ၁၉၆၉ ခုႏွစ္၊ အာရွကြ်န္းဆြယ္အားကစားဆႏၵျပပဲြ။ (အမ်ားအျပား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္း ခံရသည္။)
(၇) ၁၉၇၀ ခုႏွစ္၊ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေရႊရတုလႈပ္ရွားမႈ။
(၈) ၁၉၇၂ ခုႏွစ္၊ ဂုံနီအိတ္စက္ရုံအလုပ္သမားႏွင့္ အင္းစိန္မီးရထားစက္ရုံအလုပ္သမားသပိတ္။ (အမ်ားအျပား အလုပ္ထုတ္ပယ္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္းခံရသည္။ )
(၉) ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီကမာရြက္ဂါတ္တဲ မီးရႈိ႕မႈ။
(၁၀) ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၆ ရက္၊ အလုပ္သမားသပိတ္။ (အမ်ားအျပား အလုပ္ထုတ္ပယ္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္း ခံရသည္။)
(၁၁) ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ဦးသန္႔အေရးအခင္း။ (ေသနတ္အသံ မမည္ေစရဟုေျပာၿပီး စစ္တပ္က ေက်ာင္း သားလူငယ္မ်ားကုိ ဘက္နက္ျဖင့္ထုိးသတ္ခဲ့သည္။ အမ်ားအျပား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ျခင္း ခံၾကရသည္။ ယင္းအ ခ်ိန္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပုိမုိစုစည္းမိၾကသည္။)
(၁၂) ၁၉၇၅ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ အလုပ္သမားႏွင့္ ေက်ာင္းသားေရႊတိဂုံသပိတ္။ (အမ်ားအျပားေက်ာင္း ထုတ္ျခင္း၊ အ လုပ္ထုတ္ပယ္ျခင္း၊ ဖမ္းဆီးျခင္းခံရသည္။)
(၁၃) ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ၂၃ ရက္၊ သခင္ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း မႈိင္းရာျပည့္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ။
(၁၄) ၁၉၇၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ ဗုိလ္ႀကီးအုန္းေက်ာ္ျမင့္ လႈပ္ရွားမႈ။
(၁၅) မန္းေငြေအာင္၊ မန္းဒါဝိတ္လႈပ္ရွားမႈ။
(၁၆) ၁၉၈၃ ခုႏွစ္၊ ဒုတိယေျမာက္ မန္းေငြေအာင္လႈပ္ရွားမႈ။
(၁၇) ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ ျပည္လုံးကြ်တ္ ဒီမုိကေရစီအေရးေတာ္ပုံႀကီးစသည့္ ဒီမုိကေရစီတုိက္ပဲြမ်ား အသီးသီးေပၚ ေပါက္ခဲ့သည္။ (ႏုိင္ငံအႏွံ႔အျပား ပစ္သတ္ျခင္းခံ ရသျဖင့္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီၿပီး ေသဆုံး ခဲ့ၾကသည္။ ေသာင္းႏွင့္ ခ်ီၿပီး လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ သုိ႔ ေရာက္ရွိသြားၾက သည္။ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီၿပီး ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ေထာင္ ခ် ျခင္းခံရၾကသည္။)
ေနာက္ဆုံး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ရဟန္းရွင္လူ၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား၊ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္း စုံ ျပည္သူတရပ္ လုံးမခံမရပ္ႏုိင္ သည့္အဆုံး ျပည္လုံး ကြ်တ္ဒီမုိကေရစီအေရးေတာ္ပုံႀကီးေၾကာင့္ မဆလ တပါတီ အာဏာရွင္စံနစ္လည္း ဘုန္းဘုန္းလဲက်ဆုံးၿပီး နိဂုံးခ်ဳပ္သြားေတာ့သည္။ ယင္းတုိ႔ စိတ္ႀကိဳက္ေရး ဆဲြထားေသာ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကုိလည္း ၎တုိ႔ကုိယ္တုိင္ဖ်က္ သိမ္းလုိက္ရသည္။
သုိ႔ေသာ္ ဖယ္ဒရယ္ႏုိင္ငံေတာ္တည္ေထာင္လုိေသာ စိတ္ဓါတ္ႏွင့္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္တုိ႔သည္ မီးဇာ မကုန္၊ ဆီမီးခမ္းသြားျခင္းလည္း မရွိေသးပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံ တဝွမ္းေခတ္ အဆက္ဆက္ တေျမ့ေျမ့ေတာက္ေလာင္ေန ဆဲျဖစ္ေနပါသည္။ ၎အတြက္ ႀကိဳးပမ္းတုိက္ပဲြဝင္လာ ခဲ့သည္မွာ လည္း ေခတ္အဆက္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းလာခဲ့ၾက ရာ ထင္ရွားေသာ သာဓကအခ်ဳိ႕အား တင္ျပပါမည္။
(၁) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ မတ္လ (၁ – ၁၂) ရက္ေန႔ထိ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပဲြႏွင့္ ေနာက္ဆက္တဲြ၊ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၃ – ၁၂) ရက္ထိ ပင္လုံညီလာခံသေဘာတူညီခ်က္ (၅) ခ်က္။
(၂) ၁၉၆၁ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၁ – ၁၂) ရက္ေန႔ထိ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား အားလုံးပါ ဝင္ေသာ ေတာင္ႀကီး ညီလာခံ။
(၃) ၁၉၉၀ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၂၉) ရက္ေန႔၊ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း၊ ပူးတဲြသေဘာ တူေၾကျငာ စာတမ္း။
(၄) ၁၉၉၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၇ – ၁၄) ရက္ေန႔၊ တုိင္းရင္းသားေ ခါင္းေဆာင္မ်ားအားလုံး ပါဝင္ေသာ ေကာ္ သူးေလျပည္နယ္၊ မယ္သေရာထသေဘာ တူညီ ခ်က္ ေၾကျငာစာတမ္း။
(၅) ၁၉၉၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၂) ရက္ေန႔၊ အမ်ဳိးသားအင္အားစုႏွင့္ ဒီမုိကေရစီအင္အားစု၊ အဖဲြ႔အစည္းေပါင္း (၂၃) ဖဲြ႔ပါဝင္ေသာ သူးမဲြကလုိး သေဘာထား ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္။
(၆) ၂၀၀၀ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၂၆ – ၃၀) ရက္ေန႔၊ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံေရး အဖဲြ႔အစည္းအသီး သီးမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားပါဝင္ေသာ ေလာ္ခီးလာ သေဘာထား ထုတ္ျပန္ေၾကျငာ ခ်က္။
(၇) ၂၀၀၅ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔၊ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အဖဲြ႔ အစည္းေပါင္း (၄၂) ဖဲြ႔မွ ကုိယ္စားလွယ္ (၁၀၄) ဦး ပါဝင္လက္မွတ္ေရး ထုိးထုတ္ျပန္ေသာ အေျခခ မူ (၈) ခ်က္တို႔သည္ ပင္လုံစိတ္ဓါတ္ ကုိ အေျခခံ၍ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေထာင္ေရး တုိ႔ကုိ တခဲနက္ေတာင္း ဆုိေသာ ေခတ္ အဆက္ဆက္မွ ျမန္မာျပည္သူလူထု၏ တေသြးတသံသာျဖစ္ၾကပါသည္။ ထုိ႔ ေၾကာင့္ ညီညြတ္၍ စည္း လုံးေသာ ဖယ္ဒရယ္ႏုိင္ငံတည္ေထာင္ျခင္းသည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္၏ အ ေျခခံ မူလသဘာဝပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေခတ္ မွတင္ရွိ ခဲ့ေသာ ႏုိင္ငံေရးအေၾကြးျဖစ္ၿပီး ယေန႔ ေခတ္အထိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ ရန္တင္ရွိေနေသးေသာ သမုိင္းေပးတာဝန္ ႀကီးတရပ္ ျဖစ္ပါ သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕နယ္ ဇီးလြန္ေက်းရြာ မလီယန္ (Mali Yang) ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္အသင္း ေတာ္တြင္ ခိုလႈံေနေသာ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေန့စဥ္ စားေရးေသာက္ေရး အတြက္အခက္အခဲၾကဳံေနရဆဲျဖစ္ ေၾကာင္း သိရသည္။
ကခ်င္ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (KBC) အသင္းေတာ္မ်ားမွ ဟင္းဖိုးမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးေနေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မ်ား ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ရန္ ထင္းမ်ား၀ယ္ ယူဖုိ႔ခက္ခဲေန သည္ဟု မလိယန္ဒုကၡသည္စခန္းမွ သိရသည္။
“က်ေနာ္တို႔က အုပ္စုလိုက္ အုပ္စု လိုက္ အဖြဲ႔ ၄ ဖြဲ႔ထားျပီးေတာ့ စုေပါင္းျပီးခ်က္စားတယ္။ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔က အခ်ိန္တစ္ပါတ္စီခ်က္တယ္။ က်ေနာ္တို႔အသင္းေတာ္က အသင္းေတာ္ အသစ္ဆိုေတာ့ ဘတ္ဂ်တ္လဲမရွိ ေတာ့ခက္တာေပါ့ေနာ္” ဟု ဒုကၡသည္စခန္းကိုၾကည့္ရႈေနသူ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးေျပာသည္။
ဘူးဂါး (Buga) ကုမၸဏီမွ ျဖန္႔ေ၀ေပးေနသည့္မီးသည္လည္း အခ်ိန္မွန္မရျခင္းႏွင့္ အားမရွိေသာေၾကာင့္ ခ်က္ျပဳတ္ရန္ အခက္ခဲရင္ဆိုင္ေနရသကဲ့သုိ႔ ေရသုံးရန္လည္း မီးစက္ မရွိေသာေၾကာင့္ အရာရာခက္ခဲေနသည္ ဟု ေျပာသည္။
မလိယန္ (Mali Yang) ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ World Concern မွျပဳလုပ္ေပးသည့္ ေရတြင္းတခုရွိေသာ္လည္း ေရတင္ဖို႔ရန္ မီးစက္မ ရွိေသာေၾကာင့္ လည္း ေန႔စဥ္ ခက္ခဲေနသည္ဟု ဆုိသည္။
“က်ေနာ္တို႔ Camp မွာ မီးစက္ ၁ ခုေတာ့ အလွဴရွိတယ္။ ဒါမဲ့ အဲဒီစက္လည္းပ်က္ေနေတာ့ ခက္ေနတယ္။ ၀ယ္ထားတဲ့ ေရျမဳပ္ေမာ္တာက အားၾကီးေတာ့ေလ။ ဘူးဂါး မီးက လည္း အားလံုး ကိုင္တယ္ဆိုေတာ့ ညဘက္ဆိုပိုဆိုး အားက ၁၁၀၊ ၁၂၀ သာရွိတဲ့ေၾကာင့္ခက္တယ္” ဟု ဒုကၡသည္ စခန္းမွဆရာ တဦးက KNG ကခ်င္ သတင္း ဌာနသို႔ေျပာသည္။
ယခုခ်ိန္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ အေယာက္ ၃၀၀ ေက်ာ္ခုိလႈံေနျပီး ထမင္းခ်က္ရန္ ေရးတြင္းမွလက္ျဖင့္ ဆြဲယူေနရသကဲ့သုိ႔ အိမ္သာလည္း ၆ လုံးသာရွိေသာေၾကာင့္ ထပ္ျဖည့္ရန္ လုိအပ္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။
၎ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ အစာအိမ္ေသြးေၾကာေပါက္ျပီး ျမစ္ၾကီးနားေဆးရုံတြင္ ေဆးကုသမႈခံယူေနသူ ၁ ဦးလည္းရွိသည္။
အဆုိပါစခန္းအတြက္ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္ World Food Program (WFP) မွ အဓိက ဆန္ႏွင့္အစားအေသာက္မ်ား ကူညီျပီး KBC ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္မ်ားမွ ဟင္းဖိုးအတြက္ ကူညီေပးေနေသာ္လည္း လုံေလာက္မႈမရွိျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာအစိုးႏွင့္ KIO စစ္ပြဲမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားလာခ်ိန္မွ KIO ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ ဂါးရာယန္ (Ga Ra Yang)၊ ဂ်ာပူ (Ja Pu)၊ ဒဘတ္ (Dabak)၊ ပန္ေဒါင္ (Pandawng)၊ ေအာင္ဂ်ာယန္ (Awng Ja Yang) ေက်းရြာမ်ားမွ ေဒသခံမ်ား အဆိုပါ မလိယန္ (Mali Yang) ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္ ဒုကၡသည္စခန္းသုိ႔ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ လာျခင္းျဖစ္သည္။
“ခင္ဗ်ားတို႔လုပ္ႏိုင္တာ ဆုေတာင္းရံုပါပဲ” – ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္မ်ားအေပၚ လူသားမဆန္ေသာ ဖိႏွိပ္ညွင္းပမ္းမႈမ်ား ႏွင့္ လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္မႈမ်ား
ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ပါ စာမ်က္ႏွာ ၁၆၅ မ်က္ႏွာ အစီရင္ခံစာအတြင္း ျမန္မာအစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္မ်ားအေပၚ လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို ေဆာင္ ရြက္ေနၿပီး ယေန႔တိုင္ စားနပ္ရိကၡာ အကူအညီမ်ား၊ ေထာက္ပံ့ေရးလုပ္ငန္းမ်ား မရရွိေအာင္ ပိတ္ဆို႔ဟန္႔တားထားဆဲ ျဖစ္သည္ဟု လူ႔အခြင့္ အေရး ေစာင့္ၾကည့္ အဖြဲ႕ HRW က ဧၿပီ ၂၂ရက္စြဲျဖင့္ ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ဇြန္ႏွင့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူမ်ဳိးေရးဘာသာေရး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအတြင္း ေနအိမ္မီးရိႈ႕မႈေတြ၊ အျပစ္မဲ့ျပည္ သူေတြကို သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို ရခိုင္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ရခိုင္ရဟန္းပ်ိဳသမဂၢ အမည္ခံ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းၾကီးမ်ား ႏွင့္ သာမာန္ အရပ္သူအရပ္သားမ်ားက ၀ိုင္း၀န္း လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ လံုၿခံဳေရး အင္အားစုမ်ား ျဖစ္ေသာ ရဲ၊ လံုထိန္း၊ နစကအဖြဲ႕၊ စစ္တပ္ႏွင့္ ေရတပ္ဖြဲ႕ဝင္မ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ မ်ား ကို သတ္ျဖတ္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားအား လက္ပိုက္ၾကည့္ရံုတင္မက ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါဝင္ၿပီး ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဟု HRW ရဲ႕ အာရွဆိုင္ ရာ လက္ေထာက္ ဒါရိုက္တာ ဖီလ္ ေရာ္ဘင္ဆန္က ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း တေက်ာ့ျပန္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအတြင္း အစိုးရလံုၿခံဳေရး အင္အားစုမ်ားက ဓါးရွည္မ်ား၊ ဝါးခၽြန္မ်ား၊ တုတ္မ်ား၊ လက္ လုပ္ေသနတ္ မ်ား ကိုင္ေဆာင္ ထားသည့္ အင္အားစုမ်ားႏွင့္အတူ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္ဆလင္မ်ား၏ ေနအိမ္မ်ားကို စီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈ မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ရြာလံုး ကၽြတ္ ျပာ ပံုျဖစ္ခဲ့ရသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ခံထားရသူမ်ားကို စနစ္တက် အေလာင္းေဖ်ာက္ဖ်က္မႈမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ က ထုတ္ေဖၚေရးသားထားသည္။ အဆိုပါ အစီရင္ခံစာနဲ႕ပက္သက္ျပီး ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား၊ ကမန္လူမ်ိဳးမ်ား၊ ရခိုင္လူမ်ိဳး ႏွင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားကို အၾကိမ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ ေတြ႔ ဆံုေမးျမန္းမႈျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ဆိုပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း Mass Grave ဟုေခၚေသာ အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္ၿပီး အေလာင္းမ်ား ျမွဳပ္ႏွံထားသည့္ ေနရာ ၄ခုကို HRW က ရွာေဖြေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက အေလာင္းမ်ား ေဖ်ာက္ဖ်က္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အစုလိုက္အၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈ၊ လူမ်ဳိးတံုး သတ္ျဖတ္မႈမ်ားကို စံုစမ္းရန္ လြတ္လပ္ေသာ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ေကာ္မရွင္ကို ခြင့္ျပဳသင့္ၿပီး ျမန္မာျပည္ကို ေထာက္ပံ့ကူညီလိုသည့္ အလွဴရွင္ႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ အေျခအေနမွန္ကို သိရွိနားလည္ရန္ လိုအပ္ေနၿပီး ျဖစ္ပ်က္ခဲ့မႈမ်ားအတြက္ ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး တာဝန္ခံမႈရွိေသာ အေရးယူမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ ဖို႔ တိုက္တြန္းေၾကာင္း HRW မွ ဖီလ္ ေရာ္ဘင္ဆန္က ဆိုသည္။
HRW ရဲ့ အစီရင္ခံစာ မူရင္းကိုိ ေဒါင္းလုတ္ ရယူလိုပါက ဒီလင့္ကိုႏွိပ္၍ ယူႏိုင္ပါတယ္ >>>
http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/burma0413_FullForWeb.pdf
ဤအခန္းတြင္ ပုဒ္မ- ၁၉၉ မွ ပုဒ္မ -၂၉၂ အထိ ပါရွိသည္။ နအဖ ဥပေဒအမွတ္ -၁၅/၂၀၁၀ ျဖစ္ေသာ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕ ဥပေဒ ကို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေအာက္ တို ဘာ လ ၂၁ ရက္ေန႔ ကပင္ ျပ႒ာန္းထား သည္။
သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္(Internet)
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ အခန္း ရ ၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ ပုဒ္မ -၁၁၄ တြင္” ျပည္ေထာင္စု နိုင္ငံ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ပုဒ္မ -၅၆ အရ ခန႔္ထားေသာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းရမည္။ ”ဟုပါရွိသည္။ ပုဒ္မ -၅၆(၁) တြင္” နိုင္ငံ ေတာ္ သမၼတသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အမည္တင္သြင္းေသာ ပုဂၢိဳလ္အား ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္ခန႔္ထားရမည္။ ထိုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္သည္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ အဖြဲ႕၏ အႀကီးအမွုးျဖစ္ရမည္။”ဟုလည္းျပ႒ာန္းထားသည္ကိုေတြ႕ရွိရပါသည္။
ယခု ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၉၉(က) တြင္ ”နိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အႀကီးအကဲသည္ နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ျဖစ္သည္။”ဟုေဖာ္ျပပါရွိသည္။ သမၼတ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ဤ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္ကို လုံးဝမေတြ႕ရွိရပါ။ ပုဒ္မ -၂၀၀ (ဂ) တြင္” ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား။”ဟုေဖာ္ျပထားေသာ ၀န္ႀကီးမ်ားကို ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲရန္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က မလိုအပ္ေတာ့ၿပီေလာ။ လက္ေတြ႕အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေနရေသာ၀န္ႀကီးဌာန အားလုံးကို သမၼတႏွင့္ ဒုသမၼတ ႏွစ္ဦးတည္းက အကြက္စိေအာင္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲ နိုင္ပါမည္ေလာ။
သမၼတစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္႐ုံမၽွျဖင့္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လုံးဝမထားရွိျခင္းမွာ တိုင္းျပည္၏ ကြက္လပ္ႀကီး တခုအျဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ကို အားနည္းေစၿပီး လာဘ္ေပး လာဘ္ယူ အက်င့္ပ်က္ျခစားမွုမ်ားကို အားေပး အားေျမႇာက္ျပဳရန္ လမ္းဖြင့္ေပးထားသလို ျဖစ္ေနပါသည္။ သမၼတသည္ ဥပေဒျပဳ အာဏာကိုေရာ အုပ္ခ်ဳပ္ မွု အာဏာကိုပါ ႏွစ္ႀကိဳး သုံးႀကိဳးကိုင္ စနစ္ကိုက်င့္သုံးနိုင္ရန္ ဤကဲ့သို႔ ျပ႒ာန္းထားေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။
ပုဒ္မ – ၂၁၆ တြင္” ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန႔္က်င္လၽွင္ ျပည္ေထာင္စု၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာသည္ ျပည္ေထာင္စု လြတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဳနိုင္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မွုဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားသို႔ လည္း သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွံ့သည္။”ဟု ေဖာ္ျပခ်က္မွာ ဥပေဒျပဳအာဏာကိုပင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာက လႊမ္းမိုးထား သည္ကို ထင္ဟပ္ေစသည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္ေနပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏အထက္တြင္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကိုထားရွိခြင့္ေပးထားျခင္းမွာ နိုင္ငံအတြက္ ႀကီးမားသည့္ အႏၲရာယ္ကိုသာ ျဖစ္ေပၚ ေစနိုင္ပါသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္မ်ား၊ နိုင္ငံတကာ သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာအတုယူၿပီး ဤကိစၥကို လုံးဝျပင္ဆင္ သင့္ပါသည္။စစ္ဗ်ဴရိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ျပ႒ာန္းခိုင္းသည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ႀကီးက လိုက္နာ၍ ျပ႒ာန္းေနရ သည္ကို ထြက္ေပၚလာသည့္ ေလာေလာဆယ္ ဥပေဒမ်ားကို ၾကည့္ရွုေလ့လာ ျခင္းအားျဖင့္ ေတြ႕ျမင္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။
ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕က်မ္းသစၥာက်ိန္ဆိုပုံ(Internet)
ပုဒ္မ – ၂၀၁ တြင္ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးေကာင္စီကို အဖြဲ႕ဝင္ (၁၁) ဦးျဖင့္ဖြဲ႕စည္းထားသည္။ ၁၁ ဦးတြင္ တစ္ဦးတည္းသာ အရပ္သားျဖစ္ေန သည္ ကို အထင္အရွားေတြ႕ရွိေနရပါသျဖင့္ စစ္ဗ်ဴရိုကရက္ လုံျခဳံေရးေကာင္စီကသာ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနေၾကာင္း ျငင္းကြယ္၍မရေတာ့ပါ။
ထို႔အျပင္ ပုဒ္မ ၂၀၁အရ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရးႏွင့္ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီကို ဖြဲ႕စည္းထားေသာ အဖြဲ႕ဝင္(၁၁)ဦးအနက္ ဒုသမၼတ တဦး၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ဒုတိယ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္၊ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး၊ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး စသည့္ ၆ ဦးတို႔မွာ တပ္မေတာ္မွ ျဖစ္ၾကရမည္ဟု ျပဌာန္း ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ထို ျပ႒ာန္းခ်က္အရ ၁၁ ဦးတြင္ တပ္မေတာ္က ၆ ဦး အပိုင္ယူထားၿပီ ျဖစ္ေနရာ အမ်ားစုမဲ ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ သမၼတသည္ အရပ္သားျဖစ္သည့္တိုင္ စစ္အုပ္စုအလိုမက်ပါက ဘာတခုမၽွေဆာင္ရြက္နိုင္စြမ္းရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။
ဤအခ်က္မ်ားအရ အရပ္သားအစိုးရတရပ္ကို မည္သို႔ထူေထာင္ပါမည္နည္း။ အရပ္သား ျပည္သူ႔အစိုးရ တရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္လိုသည့္ ဆႏၵသေဘာ ထား ေဖာ္ျပခ်က္ တခ်က္တေလမၽွ ပါမလာသည္ကိုသာ ေတြ႕ျမင္သုံးသပ္ရပါသည္။ နိဒါန္း ေဖာ္ျပခ်က္ပါ ”နိုင္ငံေတာ္၌ တရားမၽွတျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမၽွျခင္း တည္း ဟူေသာ ေလာကပါလတရားမ်ား ထြန္းကားေစလ်က္ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူအမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာဝေျပာေရး”ဆိုသည့္ မူႏွင့္ လုံးဝဆန႔္က်င္ေန ပါသည္။ ျပည္သူ အမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာ ၀ေျပာေရးျဖစ္သည့္ ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူကို ဆန႔္က်င္ထားေသာ စစ္ဗ်ဴရိုကရက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္ မည့္ မည္သည့္ ပုဒ္မကို မဆိုပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။
ပုဒ္မ – ၂၁၅ တြင္” နိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရ ေသာ္လည္းေကာင္း မိမိအားအပ္ႏွင္းထားသည့္ တာဝန္ႏွင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို က်င့္သုံးေဆာင္ရြက္မွု သို႔တည္းမဟုတ္ က်င့္သုံးေဆာင္ ရြက္ေနသည့္အေနျဖင့္ ျပဳခဲ့ေသာျပဳလုပ္မွုအတြက္ မည္သည့္လႊတ္ေတာ္ မည္သည့္တရား႐ုံးတြင္မၽွ ေျဖရွင္းရန္ တာဝန္မရွိေစရ။ သို႔ရာ တြင္ ဤကဲ့သို႔ တာဝန္မရွိျခင္းသည္ နိုင္ငံေတာ္သမၼတအား ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ စြပ္စြဲျပစ္ တင္ျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ ျပ႒ာန္း ခ်က္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္း မရွိေစရ။”ဟု ေဖာ္ျပထားခ်က္သည္ နိုင္ငံေတာ္၏ တရားစီရင္ေရး အာဏာကို ေျဗာင္စိန္ေခၚ လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ တရားဥပေဒ၏ အထက္တြင္မည္သူမၽွ မရွိေစရဟုဆိုေသာ္ျငားလည္း သမၼတရွိေနသည္ကို ဤပုဒ္မက ျငင္းပယ္ ဆန႔္က်င္ ထား သျဖင့္ ျပင္ ဆင္ျပ႒ာန္း ရမည့္ ပုဒ္မစာရင္းတြင္ထည့္သြင္းသင့္ပါသည္။
ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီးမ်ား ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးျခင္း ပုဒ္မ ၂၃၂ (ခ) (၁) တြင္ ”လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားထဲက ျဖစ္ေစ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ား ထဲကျဖစ္ေစ ပုဒ္မခြဲ (က) ပါသတ္မွတ္ထား သည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ျပည့္စုံေသာ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ရမည္။” ဟုပါရွိသည့္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူလည္း ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားျပဳမွုမ ရရွိသည့္ မည္သူ႔ကိုမဆို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ တာဝန္ ေပးအပ္ရန္ မသင့္ေတာ္ပါ။ သမၼတကလက္သင့္ ရာ စားေတာ္ေခၚနိုင္သည့္ အာဏာရရွိ ထားျခင္းမွာ ဒီမိုကေရစီမူႏွင့္ ဆန႔္က်င္ေနပါသည္။ ထိုျပင္ ပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၁) တြင္ ”ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးသည္ နိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းျဖစ္လၽွင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးအျဖစ္ ခန႔္အပ္ တာဝန္ေပးျခင္း ခံရသည့္ ေန႔မွစ၍ တည္ဆဲ ၀န္ထမ္းစည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း မ်ားႏွင့္ အညီ နိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းအျဖစ္မွ အၿငိမ္းစားယူၿပီး ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။” ဟုပါရွိေသာ္လည္း
ပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၂) တြင္ ” ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာန ႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားအတြက္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ ခန႔္အပ္ထားျခင္းခံရေသာ တပ္မေတာ္သားမ်ားသည္ တပ္မေတာ္မွ အၿငိမ္းစားယူရန္ သို႔မဟုတ္ ႏုတ္ထြက္ရန္မလို”ဟု ျပ႒ာန္းထားခ်က္မွာ ၀န္ထမ္း ႏွင့္ တပ္မေတာ္သား ကို အက်ိဳးခံစားခြင့္ခြဲျခားလိုက္ျခင္း သက္သက္ျဖစ္ေနပါသည္။ စကားရပ္မ်ားအရလည္း တပ္မေတာ္သားသည္ ၀န္ထမ္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပဆိုထားၿပီးျဖစ္ သျဖင့္ ပုဒ္မ ၂၃၂(ည) (၁) ႏွင့္ညီညြတ္ေစရန္ ဤပုဒ္မ ၂၃၂ (ည) (၂) ကို လုံးဝပယ္ဖ်က္သင့္ပါသည္။
တိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာကို ေဖၚျပသည့္ ပုဒ္မ ၂၄၉ တြင္”ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန႔္က်င္လၽွင္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာသည္ တိုင္းေဒသ ႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပဳနိုင္ေသာ ကိစၥရပ္မ်ားသို႔ သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွ႕ံသည္။ ထို႔ျပင္ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒ တရပ္ရပ္အရ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအား ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳသည့္ ကိစၥရပ္ မ်ားသို႔ လည္း သက္ေရာက္ပ်ံ႕ႏွံ့သည္။” ဟုေဖာ္ျပထားသည္မွာ အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မွုအာဏာက တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၏ ဥပေဒျပဳနိုင္ေသာကိစၥရပ္မ်ားေပၚ လႊမ္းမိုးထားေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ပုဒ္မ ၂၁၆ ကဲ့သို႔ ျပည္ေထာင္စုမွာအတိုင္း ျဖစ္ေနပါသည္။ ဤေနရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္း ပုံ အရသာ ဖြဲ႕စည္းမည္ဆိုပါက ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ဥပေဒျပဳေရးအာဏာအထက္တြင္ ျပည္နယ္အစိုးရ လုံးဝမရွိရပါ။ ဥပေဒျပဳလြတ္ေတာ္ ကျပ႒ာန္းလိုက္ သည့္ ဥပေဒကိုသာ အစိုးရက လိုက္နာက်င့္သုံးရပါမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ အခန္းက႑ကို ျမႇင့္တင္ရန္လိုအပ္ပါသျဖင့္ ဤပုဒ္မအား လည္းဖ်က္သိမ္းၿပီး ျပည္ေထာင္စုပီျပင္သည့္ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္မ်ား ကိုတည္ေဆာက္ နိုင္မည့္ ပုဒ္မမ်ားကိုသာ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္း သင့္ပါ သည္။
တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးျခင္း ဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၆၁ (ဂ) တြင္” နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ သည္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိၿပီးသည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အား သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပး ရမည္။”ဟုေဖာ္ျပထားသည္။ ပုဒ္မ ၂၄၇ (က)တြင္ ”တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအမွူးးကို တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟု ေခၚေဝၚ ရမည္။” ဟုသာေဖာ္ျပပါသည္။ ျပည္ေထာင္စုမွာကဲ့သို႔ သမၼတဟု ေခၚေဝၚရမည္ဟု မေဖာ္ျပေသာ္လည္း ”အႀကီးအမွူး သို႔မဟုတ္ အႀကီးအကဲ” ဟုေဖာ္ျပသင့္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု မပီသမွုတခ်က္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ လက္ရွိ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားသည္ မိမိတိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ မိမိျပည္နယ္မွ ေရြးခ်ယ္ထား ျခင္းခံရသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမဟုတ္သည္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္တို႔ရွိျပည္သူ လူထု၏ ေရြးခ်ယ္ခန႔္ ထားသည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားမဟုတ္ဘဲ ခန႔္အပ္အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ဗ်ဴရိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲယား ျဖစ္ေၾကာင္း ပီျပင္စြာေတြ႕ရွိရ ပါသည္။ ျပည္ သူ႔အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ေဝ လာေဝးၿပီး တလြဲတေခ်ာ္ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနသည့္ အေျခအေနကို ေရာက္ရွိေန သည့္အတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲယား တစုံလုံး ကို အသစ္ျပင္ဆင္ ျပ႒ာန္း သင့္ပါသည္။
တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕႐ုံး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕႐ုံးဆိုင္ရာ ပုဒ္မ- ၂၆၀ တြင္” တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာန အႀကီးအမွူး သည္ ရာထူးအေလ်ာက္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႕၏ အတြင္းေရးမွူးျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးဦးစီးဌာနသည္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕႐ုံးလည္းျဖစ္သည္။” ဟုလည္းေကာင္း၊ ခရိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆိုင္ရာပုဒ္မ- ၂၈၈ တြင္” ခရိုင္အဆင့္ ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို နိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမ်ားအား တာဝန္ေပး ေဆာင္ ရြက္ေစရမည္။” ဟု လည္းေကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ႕ရပါသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးမရမီက ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲယားျဖင့္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ သည့္ ပုံသဏၭာန္ႏွင့္ ဘာမ်ားကြာျခားပါသနည္း။ ပါလီမန္ေခတ္၊ မ ဆ လ ေခတ္ႏွင့္ ဘာမ်ားကြာျခားပါသနည္း။
ဆန္းစစ္ၾကည့္ လိုက္လၽွင္ ေမ်ာက္ေလာင္း ေမ်ာက္ေလာင္းပင္ အတူတူႏွင့္ အႏူႏူ ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဗ်ဴရိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွသည္ ဒီမိုကေရစီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းခ်င္သည္ ဆိုလၽွင္ ယႏၲယားတစုံလုံးကို ေျပာင္းလဲပစ္ရန္ လိုပါသည္။ ျပည္သူ႔အတြက္ ျပည္သူေတြကိုယ္တိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ သည့္ ျပည္ သူ႔ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသို႔ မုခ် ေျပာင္းလဲပစ္ရမည့္ ေခတ္ေရာက္ေနပါသျဖင့္ ဤပုဒ္မအားလုံး ကို ျပန္လည္ျပဳျပင္ ျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္စပ္ဆိုင္သည့္ ပုဒ္မ ၂၈၉ အရ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒ ကို ျပ႒ာန္းသကဲ့သို႔ ၿမိဳ႕နယ္၊ ခရိုင္ ၊ တိုင္း ေဒ သႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒမ်ား ကို ျပ႒ာန္းလာနိုင္လၽွင္ တနည္းတဖုံ ေျပာင္းလဲ လာနိုင္ပါသည္။ ျပည္သူ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္နိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ စစ္စစ္ကသာလၽွင္ ေဖာ္ေဆာင္နိုင္မွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးျခင္း ဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၆၆ (ခ) တြင္” နိုင္ငံေတာ္ သမၼတသည္ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ရန္သက္ဆိုင္ ရာ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္၏ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ တင္ျပလာ သည့္ ပုဂၢိဳလ္အား တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ဥပေဒခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပးရ မည္။”ဟု ျပ႒ာန္းထားခ်က္ကိုေတြ႕ရပါသည္။ ပုဒ္မ ၂၆၆ (က)အရ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္သူမ်ား ထဲက ျဖစ္ေစ-ဟုလည္းေကာင္း ပုဒ္မ ၂၆၆(က)(၂) အရ အသက္ကန႔္သတ္ခ်က္မွအပ ပုဒ္မ ၁၂၀ တြင္ ေဖာ္ျပထား သည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စုံသူဟုလည္း ေကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။
ပုဒ္မ ၁၂၀ (ဂ) တြင္”ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္ ကို္ယ္စားလွယ္ အျဖစ္ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္တြင္ အနည္းဆုံး ၁၀ ႏွစ္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သူ။ (ဃ) ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္း ႏွင့္ျပည့္စုံသူ။ ဟု အထင္းအရွား ျပ႒ာန္းထားခ်က္ႏွင့္ ပုဒ္မ ၂၆၆(က) အရ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္မဟုတ္သူမ်ားထဲက ဟု ေဖာ္ျပခ်က္တို႔သည္ ဆန႔္က်င္ကြဲလြဲလၽွက္ ရွိပါသည္။
လက္ရွိ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္တြင္ ခန႔္အပ္ထားသည့္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္အား လုံးမွာ ၀န္ထမ္း မ်ားျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ ရွိရပါသည္။ ျပည္ သူက ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ထားျခင္းမရွိေသာ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားနည္းတူ တူညီခန႔္အပ္ ထားျခင္းျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။ တရားခြင္ တြင္သာ အမွုလိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေနရသည့္ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ျပည္နယ္အဆင့္ရွိ ဥပေဒဝန္ထမ္း အဆင့္(၁) သို႔မဟုတ္ (၂) တို႔အေနျဖင့္ ၀န္ထမ္း သက္သက္ သာ ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ျပည္သူ ေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ၊ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမဟုတ္သည့္အတြက္ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ အဆင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေလာက္ ျပည္သူကို ကိုယ္စားျပဳနိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္ပါ။ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ စစ္စစ္မ်ားျဖစ္မွ သာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တြင္ ျပည္သူ ကို ကိုယ္စားျပဳခြင့္ရွိပါသည္။ ဤသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ မူျဖစ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းျပန္ျဖင့္ ခန႔္အပ္တာဝန္ေပး သည့္စနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေနသည့္ ယခုကဲ့ သို႔ ေသာ ပုဒ္မအားလုံးကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲသင့္ပါသည္။
ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းေဒသႀကီးအဆင့္ရွိ လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ ဥပေဒျပဳမွုအခန္းက႑ကို ေမွးမွိန္ေစပါသည္။ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ အသီးသီးရွိ တိုင္းရင္းသား အမ်ိဳးသားျပည္ သူမ်ားဆိုင္ရာ ဥပေဒျပဳမွုမ်ားကို အေလး အနက္ထားရန္ အထူးလိုအပ္ပါသျဖင့္ ေရွးေရး အေျမာ္အျမင္ေကာင္းေကာင္းျဖင့္ သေဘာထားမွန္သင့္ပါ သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္ေသာအစိုးရတရပ္အား အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္နိုင္မည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအခန္း က႑ကို အသစ္ျပန္ လည္ျပ႒ာန္းသင့္ပါသည္။ အနာ ဂတ္ျပည္ေထာင္ စုစစ္စစ္ႏွင့္ ေကာင္းမြန္ေသာအစိုးရ တရပ္ေပၚေပါက္ေရး လွုပ္ရွားမွုတိုင္းကို အားေပးျမႇင့္ တင္ေပးရပါလိမ့္မည္။
ျမန္မာအစိုးရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေ၀ဖန္
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ႀကိဳးပမ္းမႈေတြမွာ တိက်တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာ မေတြ႕ ရေသးေၾကာင္း အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရ စီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မေန႔က ေ၀ဖန္ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
မေန႔က ဂ်ပန္နုိင္ငံ တိုက်ိဳၿမိဳ႕ သတင္းေထာက္မ်ားကလပ္မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ သတင္းေထာက္တစ္ဦးက လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ နွစ္အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျမန္ဆန္လြန္းတာကို ဘယ္ လိုသံုးသပ္ပါသလဲ၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေပၚ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲလို႔ သတင္းေထာက္ တစ္ဦးက ေမးျမန္းရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့တာပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “မိမိအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကို လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျခင္းအေနနဲ႔ အကဲမျဖတ္ပါဘူး၊ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္မႈေတြနဲ႔သာ အကဲျဖတ္ပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုး ရ ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ အားအနည္းဆံုးအခ်က္ဟာ တိက်တဲ့မူ၀ါဒခ်မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာမ်ိဳး မရိွျခင္းပါပဲ၊ လတ္တေလာ ျမင္ေန ရတာက ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးမွာ အဆင့္လိုက္သတ္မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖၚေနတာမ်ိဳးမရိွသလို၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အေျခခံၿပီး ခ်မွတ္ေရးဆဲြ အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာမ်ိဳး မေတြ႕ရ ပါဘူး” လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလံုးဟာ သူထင္ထားတာထက္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းပိုက်ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ခ်ီးက်ဴးေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ မိမိထင္ထားတာထက္ ပိုေအာင္ ၿမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္တဲ့အတြက္ အံ့အားသင့္ရပါတယ္လို႔လည္းေျပာပါတယ္။ အဲဒီလိုလႊတ္ေတာ္အတြင္း ေအာင္ျမင္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႀကံ႕ခုိင္ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးပါတီနဲ႔ ျပည္ သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း အထူးအေလးထား ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ နုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရိွမရိွနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းရာမွာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ တည္ဆဲဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့သူေတြကို ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးသင့္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္းေျပာခဲ့ပါတယ္။
photo: AFP
ျမန္မာႏိုင္ငံသားဥပေဒကိုလည္း အစိုးရပိုင္းမွ ျပန္လည္ သံုးသပ္ဖို႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားမွာ ႏိုင္ငံသား ဟုတ္မဟုတ္ ကိစၥကိုမူ တိုက္ ရိုက္မေျဖ ၾကား ခဲ့ေခ်။
“ ႏိုင္ငံသားဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းနဲ႕မကိုက္ညီယင္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႕ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ တာ၀န္ရိွပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ ဒီလို လုပ္ႏိုင္ ေအာင္ သတၱိေမြးဖို႕ လိုအပ္ေနတယ္။ ႏိုင္ငံသားကိစၥနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး တရားမွ်တစြာ ရင္ဆိုင္ေဆာင္ရြက္ရပါလိမ့္မယ္ ” ဟု သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာဆိုခဲ့သည္။
တိုက်ဳိတကၠသိုလ္၌ ေက်ာင္းသားတစ္ဦး၏ေမးခြန္းအေပၚ – မိမိသည္ ေမွာ္ဆရာတစ္ဦး မဟုတ္သျဖင့္ ကာလၾကာရွည္ အျငင္းပြားေနရေသာ လူမ်ဳိးေရးကိစၥကို ေျဖရွင္းေပးရန္ မလြယ္ ကူေသး ဟု ေဒၚစုၾကည္ မွ ျပန္လည္ေျဖဆိုခဲ့သည္။
“ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေဖာ္ေဆာင္ဖို႕က အေရးအႀကီးဆံုးပါဘဲလို႕ ကၽြန္မ (အၿမဲ) ေျပာေနခဲ့ပါတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ေနရာမွာ တရားစီရင္ေရး တစ္ခုတည္းကိုသာ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ ပါ ဘူး။ စီမံညႊန္ၾကားေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ျပည္သူ႕ရဲက႑၊ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြကို ေပးတဲ့ သင္တန္း – ဒါေတြအားလံုးနဲ႕ သက္ဆိုင္ေနပါတယ္ ”
“ လူေတြၾကားထဲမွာရိွေနတဲ့ ဒီကြဲလြဲမႈေတြကို ဘယ္လိုေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္မလဲလို႕ သူတို႕က ကၽြန္မကိုေျပာေစခ်င္တယ္။ ကၽြန္မက ေမွာ္ဆရာ မ်က္လွည့္ဆရာ မဟုတ္ဘူးေလ။ ဟုတ္ခဲ့ ယင္ေတာ့ ေပ်ာက္ေစလို႕ ေျပာမိမွာပါဘဲ။ ျခားနားကြဲျပားမႈေတြကို အေျဖရွာညိွယူဖို႕ ေရရွည္အခ်ိန္ယူရမွာပါ။ ကၽြန္မတို႕အေနနဲ႕ လံုၿခံဳၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ အသိုက္အ၀န္းတစ္ခု ကို ေဖာ္ေဆာင္ ဖို႕ လိုပါ တယ္။ အဲ့ဒီထဲမွာ အျမင္မတူသူေတြ အတူတကြ ထိုင္လို႕ အယူအဆခ်င္း ဖလွယ္ႏိုင္ရပါမယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္မတို႕အၾကား တူညီတာ လက္တြဲႏို္င္တာကို စဥ္းစားယူရပါလိမ့္မယ္ ” ဟု ဂ်ပန္ေက်ာင္း သားတို႕ အား ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၄င္းအျပင္ ျမန္မာတရားရံုးမ်ားသည္ ဒီမိုကရက္တစ္အဆင့္သို႕ မတက္လွမ္းလာဘဲ အခြင့္ထူးခံမ်ားသာ လႊမ္းမိုးႀကီးစိုးေနေသးေၾကာင္း ထည့္ သြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
အစုိးရကုိယ္တုိင္ လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥမုိ့ ဒီလုိလုပ္ေနတယ္ဆုိတာ သိသာ ထင္ရွားေနပါတယ္။
ခင္ဦးသာ| April 18, 2013
မိတၳီလာႏွင့္ ပဲခူးတိုင္းအတြင္း ေနရာတခ်ဳိ႕၌ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးသာ ျဖစ္၍ အစၥလမ္မစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဖြဲ႕(OIC) အေနျဖင့္ ပါ၀င္ပတ္ သက္ရန္ မလိုအပ္ေၾကာင္း သမၼတ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူက ေျပာဆိုလိုက္သည္။
ယင္းသို႔ ျမန္မာ ဗုဒၺဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ မြတ္စလင္တို႔ အၾကားျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားအၿပီး မြတ္စလင္မ်ားအေရး ေျဖရွင္းေပး ရန္ အတြက္ ၎တို႔၏ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ အစိုးရကို ကမ္းလွမ္း ေတာင္းဆိုသြားမည္ဟု OIC က ေျပာဆုိထားသည္။
OIC ၏ ထိုေျပာဆိုခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ျပန္ၾကားေရး ဒု ၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ က တုံ႔ျပန္ ေျပာ ဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
“OIC အစည္းအေ၀းမွာ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္ဆိုတာကုိ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းေတြအရပဲ သိရပါတယ္။ အစိုးရဆီကုိ အခုအခ်ိန္အထိ တရား၀င္ ကမ္းလွမ္းတာမ်ိဳး မရိွေသးပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္ ေျပာရရင္ေတာ့ မၾကာခင္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြဟာ ျပည္တြင္း ေရး ကိစၥေတြသာျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းတခု က ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေၾကာင္း မရိွဘူးလို႔ပဲ ယူဆပါတယ္”ဟု ၎က ဆိုသည္။
အစၥလမ္ႏိုင္ငံ ၅၇ ႏုိင္ငံျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ OIC အဖြဲ႔၏ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမ်ား အစည္းအေဝးတခုကုိ ေဆာ္ဒီ အာေရးဗီးယား ႏိုင္ငံ Jeddah ၿမိဳ႕၌ ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီလ ၁၄ ရက္ေန႔ က ျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ ၀န္ႀကီးအဆင့္ ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ တဖြဲ႕ကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံ သို႔ လာေရာက္ခြင့္ျပဳေရး ကမ္းလွမ္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ သတင္း မီဒီယာမ်ား ၌ ေရးသား ထားသည္။
ျမန္မာျပည္တြင္း ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရမ်ားကလည္း စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကုိ စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဥပေဒ ခ်ိဳးေဖာက္ သူမ်ားအား အေရးယူျခင္း၊ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ ေနရာခ်ထား ေရး အစီအစဥ္မ်ား စသည္တို႔ကုိ ေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သမၼတ ေျပာခြင့္ရသူ က ေျပာဆုိသည္။
မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ပြားသည့္ မိတၳီလာ ျပႆနာသည္ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္း မဟုတ္ေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္၍ OIC အဖြဲ႔က ပါ၀င္ေျဖရွင္းရန္ မလိုအပ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္ျခင္း၊ ႐ုံးခန္းဖြင့္ျခင္းမ်ားလည္း လုပ္ေဆာင္ရန္ မလုိအပ္ေၾကာင္း ပခုကၠဴၿမိဳ႕ မွ ရွင္မေတာင္ ဆရာေတာ္ ဦးက၀ိေႏၵာဘာသ က ဧရာ၀တီ ကုိ မိန္႔ၾကားသည္။
“OIC ကုိ လက္မခံဖို႔ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီေဒသက ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ခုက သံဃာေတာ္ေတြ စုေပါင္းၿပီးေတာ့ သမၼတ႐ုံး ကုိ စာပို႔ ထား တယ္၊ ျပည္သူေတြရဲ႕အသံကုိ နားေထာင္ၿပီးမွ ပို႔တဲ့စာ ျဖစ္ လို႔ သမၼတ အေနနဲ႔ ျပည္သူ႔ဆႏၵကုိ အေလးထားလိမ့္မယ္လို႔ ယုံၾကည္ တယ္”ဟု ဆရာေတာ္က မိန္႔သည္။
OIC အဖြဲ႔အား လက္မခံေရး ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ပခုကၠဴ၊ မုံရြာ၊ ဆားလင္းႀကီး၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေခ်ာက္၊ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း၊ ၿမိဳင္၊ ေရ စႀကိဳ စသည့္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္ မ်ား က ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ႐ုံးသို႔ ၿပီးခဲ့သည့္ ၃ ရက္ခန္႔က စာေပးပို႔ထားေၾကာင္း၊ တျခားေဒသမ်ားမွ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္မ်ားကလည္း အလားတူ ဆႏၵသေဘာထား မ်ား ေပးပို႔ၾကမည္ ဟု ယူ ဆေၾကာင္း လည္း ဆရာေတာ္ ဦးက၀ိေႏၵာဘာသ က မိန္႔ၾကားသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔က မိတၳီလာၿမိဳ႕နယ္ ျပြန္ေကာက္ ေက်းရြာသား ၃ ဦးက နယူး၀ိန္႔စိန္ ေရႊဆုိင္သို႔ ေရႊထည္ပစၥည္း လာေရာက္ ေရာင္းခ်ရာ ေရႊဆုိင္ပုိင္ရွင္ ဇနီးေမာင္ႏွံႏွင့္ အခ်င္းမ်ားၿပီး ထိခိုက္နာက်င္သည္အထိ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အဆုိပါ အခင္းျဖစ္မႈအေပၚ မေက်နပ္မႈမွ စတင္ကာ နယူး၀ိန္႔စိန္ ေရႊဆုိင္အား လူအုပ္စုျဖင့္ ၀ိုင္း၀န္း ဖ်က္ဆီးမႈ ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ပဋိပကၡမ်ား ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့သည္။
ပဋိပကၡျဖစ္ပြားသည့္ နာရီပုိင္းအတြင္း ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းတပါး တိုက္ခိုက္ခံရ၍ ေသဆံုးမႈျဖစ္ေပၚၿပီးေနာက္ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ ခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားကာ လူေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ေသဆံုး၍ ရာႏွင့္ ခ်ီေသာ အုိးအိမ္ႏွင့္ ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုမ်ား မီးေလာင္ပ်က္ စီး ခဲ့သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင့္ မြတ္စလင္ ဘာသာ၀င္ စုစုေပါင္း ဒုကၡသည္ ၃ ေသာင္းနီးပါး ရွိခဲ့သည္။
ထိုပဋိပကၡမ်ား စတင္ရာ နယူး၀ိန္႔စိန္ ေရႊဆုိင္မွ လူ ၃ ဦးကို မိတၳီလာၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ုံးက ေထာင္ဒဏ္ ၁၄ ႏွစ္စီ ဧၿပီ ၁၁ ရက္ေန႔က ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္သည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း၌ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားအၿပီးတြင္လည္း OIC ၏ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ ႐ုံး တ႐ုံး ျမန္မာျပည္တြင္ ဖြင့္လွစ္ရန္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးလိုက္ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း OIC အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး႐ုံးက ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသးသည္။ ထိုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရခိုင္ေဒသ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏုိင္ငံတ၀န္း ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပမႈမ်ားေၾကာင့္ OIC ႐ုံးဖြင့္ေရးကုိ အစိုးရ က ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့ရသည္။
အေမစု…အေျဖ
အေဖ… သမီးအေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနတယ္.. သမီးကို အေနာက္က ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ေပးပါလို႔ ေျပာမိမွာပါပဲ… ဆိုျပီး ေျဖၾကားသြားပါတယ္..။
မေန႔က ဂ်ပန္NHK သတင္း႒ာနက လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခန္းမွာ ေျပာဆိုသြားတဲ့ အၾကိဳက္ဆံုးနဲ႔ အခံစားရဆံုး စကားတခုကေတာ့..
NHK… အေမး
အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဖခင္ျဖစ္သူဟာ အခုအင္တာဗ်ဴးေနတဲ့ ဒီအခန္းထဲကို လမ္းေလွ်ာက္ဝင္လာတယ္ ဆိုပါဆို႔… ဖခင္ျဖစ္သူကို ဘာမ်ား ေျပာမိမွာပါလဲ..
အေမစု…အေျဖ
အေဖ… သမီးအေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနတယ္.. သမီးကို အေနာက္က ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ေပးပါလို႔ ေျပာမိမွာပါပဲ… ဆိုျပီး ေျဖၾကားသြားပါတယ္..။
နားေထာင္ရင္းနဲ႔ ၾကက္သီးေမႊးညွင္းထမိပါတယ္ဗ်ာ…
ျမန္မာသမိုင္းအတြက္ ေပးဆပ္ေနတဲ့ ဒီအေဖနဲ႔ ဒီသမီးပါ..
တိုင္းျပည္အတြက္ စေတးခံ၊ အနစ္နာခံ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သမီးကို မေစာ္ကားၾကပါနဲ႔ဗ်ာ…
ေက်းဇူးသိတတ္ၾကပါလို႔ ကၽြန္ေတာ္ဒီေလာက္ပဲ ေျပာလိုပါတယ္..
ဒီမိုေဝယံ
 |
| ARU Director General, Dr. Wakar Uddin, with Turkish Foreign Minister, Dr. Ahmet Davutoğlu, at OIC Ministerial Contact Group Meeting. |
 |
| ARU Director General, Dr. Wakar Uddin, with Bangladesh Foreign Minister, Dr. Dipo Moni, at OIC Ministerial Contact Group Meeting. |
႐ိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ဳိးစု အသံ 